Dziewictwo Maryi

Rzućmy jeszcze okiem na wypowiedzi Kościoła w rozważanym temacie na przestrzeni dziejów od czasów Ojców Kościoła aż po dzień dzisiejszy (jest to lista zdecydowanie niepełna i nieaspirująca do kompletności, raczej wybór co ważniejszych i ciekawszych tekstów, bez uwzględnienia wszelkiego rodzaju symboli wiary, w których od najwcześniejszych wieków wyznawano dziewicze poczęcie i narodzenie z Maryi Dziewicy):

1. Synod w Mediolanie (ok 390 r.)

List św. Ambrożego do papieża Syrycjusza podsumowujący obrady synodu w Mediolanie, potępiający herezje Jowiniana kwestionującego dziewicze narodziny Chrystusa, napisany w imieniu obecnych na synodzie biskupów północnej Italii i przez nich podpisany (punkty 4-7):

2. II Sobór Konstantynopolitański (553 r.)

Po raz pierwszy tytuł ἀειπαρϑένος (Aeiparthenos – zawsze/wieczna dziewica) zostaje użyty w oficjalnym dokumencie Magisterium (kanony II. i VI.). Warto zwrócić uwagę, że użycie to następuje jakby mimochodem, powyższe kanony traktują wieczne dziewictwo Maryi nie jako element wiary, którego należy bronić czy definiować, lecz jako oczywistą oczywistość, co do której nie ma żadnych wątpliwości, jako atrybut naturalnie dodawany do imienia Maryi, Bożej Rodzicielki:

II. Jeżeli ktoś nie wyznaje, że są dwa narodzenia Słowa Bożego, pierwsze przed wiekami z Ojca, pozaczasowe i bezcielesne, drugie zaś w ostatnich czasach, kiedy to samo Słowo zstąpiło z nieba, przyjęło ciało ze świętej i chwalebnej Bogarodzicy zawsze Dziewicy Maryi i z niej się narodziło – niech będzie przeklęty.

VI. Jeśli ktoś głosi, że Maryja zawsze Dziewica jest Bogarodzicą tylko w sensie przenośnym, nie naprawdę, lub że jest nią w sensie względnym, to znaczy, że miałaby urodzić tylko zwykłego człowieka, a nie Słowo Boże wcielone, (…) – niech będzie przeklęty.

3. Synod Laterański (649 r.)

Kanon III. tego synodu uznawany jest za oficjalne ogłoszenie dogmatu o wiecznym dziewictwie Maryi:

III. Jeśli ktoś nie wyznaje według nauki świętych Ojców, że święta, zawsze Dziewica i niepokalana Maryja jest prawdziwie i właściwie Boga Rodzicielką, ponieważ samego Boga-Słowo zrodzonego z Ojca przed wszystkimi wiekami a w ostatnich czasach w sposób szczególny i prawdziwy bez nasienia z Ducha Świętego poczęła, bez naruszenia dziewictwa porodziła i pozostała także dziewicą po narodzeniu – niech będzie wykluczony.

4. IV Sobór Laterański (1215 r.)

W punkcie 6. pierwszej konstytucji tego soboru „O wierze katolickiej” powtórzone zostaje nazwanie Maryi „zawsze Dziewicą”:

1.6 Jednorodzony Syn Boży, Jezus Chrystus, wcielony wspólnie przez całą Trójcę, poczęty z Maryi zawsze Dziewicy przez współdziałanie Ducha Świętego, stał się prawdziwym człowiekiem, złożonym z rozumnej duszy i ciała ludzkiego, jako jedna osoba w dwóch naturach jeszcze wyraźniej wskazał drogę życia.

5. II Sobór Lyoński (1274 r.)

W odczytanym na soborze wyznaniu wiary cesarza Michała Paleologa (przedłożonym mu do podpisania przez papieża Klemensa IV już w roku 1267) Maryja po raz kolejny zostaje nazwana „zawsze Dziewicą” przy okazji definiowania chrystologicznie poprawnej nauki o dwóch naturach Jezusa:

Wierzymy w Syna Bożego, Słowo Boże, wiekuiście zrodzonego z Ojca, współistotnego, współwszechmocnego i we wszystkim w Bóstwie równego Ojcu; zrodzonego w czasie wraz z duszą rozumną z Ducha Świętego i Maryi zawsze Dziewicy. (…)

6. Sobór Trydencki (1545-1563 r.)

Sobór Trydencki potwierdził w roku 1546 nauczanie o wiecznym dziewictwie Maryi, a w wydanym po soborze „Katechizmie Rzymskim według uchwały św. Soboru Trydenckiego dla plebanów ułożonym” tak tę prawdę próbowano wyjaśnić (Cz. I, rozdz. IV, par. 8):

Lecz jako poczęcie poprzedziło zwyczaj przyrodzenia, tak też przy rodzeniu wszystko się mocą Boską działo. Nadto urodził się z Matki, macierzyńskiego najmniej nienaruszywszy Panieństwa[2], co jest rzecz najdziwniejsza, a ku pojęciu rozumowi ludzkiemu najtrudniejsza. Bo jako Chrystus z grobu zawartego i zapieczętowanego wyszedł, potem do uczniów swoich przez drzwi zamknione przyszedł, albo (uważywszy te rzeczy, które się przyrodzonym sposobem dzieją) jako słoneczne promienie szkło zupełne i całe przenikają, nie łamiąc go, ani psując, tak tym sposobem i jeszcze osobliwszym Pan Jezus wyszedł z macierzyńskiego żywota bez wszelkiego Panieństwa uszczerbku, które to Panieństwo Maryi wieczne, prawdziwie chwaląc wysławiamy. To zaś wszystko stało się mocą Ducha Świętego, który tak z Matką przy Syna poczęciu i przy porodzeniu był, iż Jej płodność dał i wieczne Panieństwo zachował.

7. Konstytucja apostolska „Munificentissimus Deus” papieża Piusa XII (1 listopada 1950 r.)

W konstytucji tej nastąpiło uroczyste ogłoszenie dogmatu o Wniebowzięciu NMP, w tekście definiującym dogmat powtórzone i tym samym potwierdzone zostały pozostałe zdogmatyzowane uprzednio tytuły Maryi:

Dlatego zaniósłszy do Boga wielokrotne korne błaganie i wezwawszy światła Ducha Prawdy, ku chwale Boga Wszechmogącego, który szczególną Swą łaskawością obdarzył Maryję Dziewicę, na cześć Syna Jego, nieśmiertelnego Króla wieków oraz Zwycięzcy grzechu i śmierci, dla powiększenia chwały dostojnej Matki tegoż Syna, dla radości i wesela całego Kościoła, powagą, Pana Naszego Jezusa Chrystusa, świętych Apostołów Piotra i Pawła oraz Naszą ogłaszamy, wyjaśniamy i określamy, jako dogmat przez Boga objawiony, że Niepokalana Bogarodzica zawsze Dziewica Maryja, po zakończeniu biegu życia ziemskiego, została z ciałem i duszą wzięta do niebieskiej chwały.

8. Sobór Watykański II

W VIII – w całości poświęconym Maryi – rozdziale Konstytucji dogmatycznej o Kościele „Lumen gentium” (21 listopada 1964 r.) w punkcie 52. wszyscy wierzący wezwani zostają do oddawania czci „zawsze Dziewicy Maryi”, a w punkcie 57. znalazła się krótka wzmianka dotycząca dziewiczego poczęcia i dziewiczego narodzenia Pana Jezusa:

52. (…) wierni, trwając przy Chrystusie-Głowie oraz mając łączność ze wszystkimi świętymi Jego, powinni także czcić pamięć "przede wszystkim chwalebnej zawsze Dziewicy Maryi, Rodzicielki Boga i Pana naszego Jezusa Chrystusa"

57. Ta zaś łączność Matki z Synem w dziele zbawczym uwidacznia się od chwili dziewiczego poczęcia Chrystusa aż do Jego śmierci, (…), w momencie znów narodzenia, gdy Boża Rodzicielka w rozradowaniu okazuje pasterzom i magom Syna swego pierworodnego, który nie naruszył Jej dziewiczej czystości, lecz ją uświęcił.

9. Credo Ludu Bożego (30 czerwca 1968 r.)

Wyznanie wiary ułożone przez papieża Pawła VI i wypowiedziane przez niego publicznie na Placu św. Piotra na zakończenie Roku Wiary ogłoszonego z okazji 1900. rocznicy męczeństwa świętych Apostołów Piotra i Pawła. Jego tekst miał być zwięzłym streszczeniem nauczania niedawno zakończonego Soboru Watykańskiego II, a bezpośrednią motywacją do ułożenia go przez Pawła VI była reakcja na opublikowany dwa lata wcześniej, kontrowersyjny – i co tu dużo ukrywać, miejscami wręcz heretycki – „Katechizm holenderski”. W punkcie czwartym „Nauka o Maryi Matce Chrystusa” papież jasno wypowiada i potwierdza odwieczne nauczanie Kościoła:

Wierzymy, że Najświętsza Maryja, pozostając zawsze dziewicą, była Matką Słowa wcielonego, Boga naszego i Zbawiciela, Jezusa Chrystusa (…)

10. Encyklika „Redemptoris Mater” św. Jana Pawła II (25 marca 1987 r.)

W wielu miejscach encykliki papież nazywa Maryję „Dziewicą”, a w punkcie 20. delikatnie wspomina o „dziewictwie nienaruszonym”:

(…) przez wiarę Maryja stała się Rodzicielką Syna, którego dał Jej Ojciec w mocy Ducha Świętego, zachowując nienaruszone Jej dziewictwo,(…)

11. Katechizm Kościoła Katolickiego (1992 r.)

Także w aktualnym katechizmie po raz kolejny została potwierdzona wiara Kościoła, m. in. w:

499. Pogłębienie wiary w dziewicze macierzyństwo Maryi doprowadziło Kościół do wyznania Jej rzeczywistego i trwałego dziewictwa, także w zrodzeniu Syna Bożego, który stał się człowiekiem. Istotnie, narodzenie Chrystusa "nie naruszyło Jej dziewiczej czystości, lecz ją uświęciło". Liturgia Kościoła czci Maryję jako Aeiparthenos, "zawsze Dziewicę".

501. Jezus jest jedynym Synem Maryi.(…)

510. Maryja "była Dziewicą przy poczęciu swego Syna, Dziewicą jako brzemienna, Dziewicą jako karmiąca własną piersią, Dziewicą zawsze"

Ostatecznie więc wyznanie wiary w wieczne dziewictwo Maryi nic mnie nie kosztuje, zaś odrzucając ją, sam siebie wykluczyłbym z jednego, świętego, powszechnego i apostolskiego Kościoła, poza którym nie ma zbawienia.