Specjalistyczny ośrodek pomocy psychologicznej, psychoterapeutycznej i psychiatrycznej.

Zespół lęku napadowego (panicznego) z perspektywy poznawczo-behawioralnej

Termin „panika” pochodzi od  imienia greckiego boga Pana, który straszył ludzi piskami i hałasami. Co się kryje pod nazwą „napad paniki”? Jest to intensywny epizod lęku graniczącego z przerażeniem, który pojawia się nagle i towarzyszą mu objawy somatyczne (np. kołatanie serca, zawroty głowy, pocenie się, poczucie dławienia się, drżenia rąk, duszności), a także przekonanie o nadciągającej katastrofie. Napady paniki trwają przeciętnie 10-20 minut. Epizod paniki może być zarówno uwarunkowany sytuacyjnie, jak też pojawić się spontanicznie. Ludzie doświadczający nagłego wzrostu lęku mogą być przekonani, że mają zawał serca, że uduszą się, że popadną w obłęd, zwariują. Powoduje to duże cierpienie i może prowadzić do ograniczenia mobilności, unikania sytuacji, w których mogą wystąpić napady paniki. Większość z nas doświadczy napadu paniki lub stanu podobnego – przynajmniej raz w życiu. Napady paniki mogą występować jako zespół lęku napadowego lub towarzyszyć innym zaburzeniom lękowym, co może zdiagnozować specjalista psychiatra lub psychoterapeuta. Badania sugerują, że najskuteczniejszym sposobem leczenia zespołu lęku napadowego jest połączenie farmakoterapii i psychoterapii poznawczo-behawioralnej (CBT).

Poznawczy model paniki

Napady paniki według poznawczego modelu wynikają z błędnej, katastroficznej interpretacji doznań (somatycznych lub poznawczych).  Przyśpieszone bicie serca może być interpretowane jako oznaka zawału serca, a zawroty głowy mogą być kojarzone ze zbliżającym się omdleniem. Gonitwa myśli, trudności z koncentracją w przebiegu katastroficznej interpretacji mogą zwiastować utratę kontroli, „obłęd”. Wiele nieprzyjemnych, lecz niezagrażających doznań z ciała może być postrzegane w katastroficzny sposób np. zmiana ciśnienia krwi, pobudzenie po kofeinie, zmęczenie.

Błędne koło paniki

Różne bodźce mogą zostać ocenione jako zagrażające. Ocena zagrożenia jest sprawą indywidualną, często wynikającą z naszych doświadczeń życiowych. Jeśli ocenimy, że przyśpieszone bicie serca (wywołane np. wypiciem kawy, wejściem po schodach) może skończyć się zawałem serca, to poziom naszego lęku gwałtownie wzrośnie. Lęk powoduje uwolnienie się adrenaliny do organizmu i przyśpieszenie pracy serca i innych funkcji fizjologicznych. Koncentracja na przyśpieszonym biciu serca eskaluje lęk, uwiarygodnia katastroficzną interpretację i tworzy się błędne koło paniki.

Psychoterapia poznawczo-behawioralna napadów paniki

Badania dowodzą, że psychoterapia poznawczo-behawioralna ma wysoką skuteczność w leczeniu napadów paniki. W trakcie procesu terapeutycznego pacjent doświadczający napadów paniki będzie mógł zrozumieć swój lęk i nauczyć się z nim konfrontować. Wspólnie z terapeutą pacjent stworzy indywidualny model błędnego koła paniki uwzględniający jego doświadczenia z ciała, emocje, myśli, zachowania. Terapeuta poprowadzi pacjenta przez eksperymenty behawioralne mające na celu przerwanie mechanizmu eskalacji lęku. Terapia ma na celu redukcję częstotliwości występowania napadów paniki, powrót do pełnego funkcjonowania przez danie narzędzi pacjentowi do radzenia sobie w sytuacjach pojawienia się intensywnego lęku.

Opracowała mgr Żaneta Adamczyk

Przeczytaj również:
Co to jest nerwica?
Co to jest nerwica?
8 października 2021

Nerwica (dawniej: neuroza) to termin używany do opisu niepsychotycznego zaburzenia psychicznego, które wiąże się z doświadczaniem cierpienia i lęku, które... »

Hipochondria
Hipochondria
19 sierpnia 2021

Co to jest hipochondria Hipochondria dawniej określana jako nerwica (jedna z nerwic), według współczesnej nomenklatury fachowej należy do grupy zaburzeń... »

Dane do przelewu krajowego:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
96 8112 0008 0008 9281 2000 0010

Dane do przelewu zagranicznego w EUR:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
62 8112 0008 0008 9281 2000 0040

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica

Dane do przelewu zagranicznego w USD:

NZOZ Centrum Dobrej Terapii
ul. Zygmunta Miłkowskiego 9/U3, 30-349 Kraków

Nr rachunku bankowego:
83 8112 0008 0008 9281 2000 0050

Bank Spółdzielczy w Brzeźnicy
ul. Kalwaryjska 5, 34-114 Brzeźnica