1974
 |
Ten artykuł od 2021-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Rządzący państwami w 1974
Wydarzenia w Polsce[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia:
- utworzono Centralną Wytwórnię Programów i Filmów Telewizyjnych Poltel.
- Studio Filmów Animowanych w Krakowie rozpoczęło działalność jako samodzielna jednostka organizacyjna.
- 9 stycznia – dokonano oblotu jedynego w historii odrzutowego samolotu rolniczego PZL M-15 (Belphegor).
- 12 stycznia – w Krakowie miała miejsce premiera „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Andrzeja Wajdy.
- 17 stycznia – utworzone zostało Towarzystwo Opieki nad Zabytkami.
- 21 stycznia – wprowadzono podwyżki cen alkoholu i benzyny oraz marż gastronomicznych.
- 23 stycznia – rząd PRL poinformował o przeznaczeniu większej niż planowano sumy z budżetu państwa na nowe inwestycje.
- 24 stycznia – otwarto Hotel Forum w Warszawie.
- Luty – w Lublinie założony został zespół Budka Suflera przez Krzysztofa Cugowskiego i Romualda Lipkę.
- 4–6 lutego – na zaproszenie rządu PRL przebywał w Polsce sekretarz Rady ds. Publicznych Kościoła Agostino Casaroli.
- 7 lutego – Rada Państwa wydała dekret o ustanowieniu Medalu 30-lecia Polski Ludowej.
- 15 lutego – XIII Plenum KC PZPR poświęcone obchodom 30-lecia PRL.
- 16 lutego – Józef Tejchma został ministrem kultury i sztuki.
- 18 lutego – premiera filmu Ciemna rzeka.
- 20 lutego:
- Jarosław Iwaszkiewicz obchodził 80-lecie urodzin i 60-lecie twórczości literackiej.
- premiera filmu Drzwi w murze.
- 21 lutego – 8 górników zginęło wskutek tąpnięcia w KWK „Szombierki” w Bytomiu.
- 26 lutego – przy KC PZPR powołano Instytut Podstawowych Problemów Marksizmu-Leninizmu, kierownikiem którego został Andrzej Werblan.
- 5 marca – rozłam w środowisku „Znaku”.
- 21 marca – Adam Słodowy i Wojciech Żukrowski zostali odznaczeni Orderem Uśmiechu.
- 1–4 kwietnia – na zaproszenie polskiego rządu przebywał w kraju premier Szwecji Olof Palme.
- 3–5 kwietnia – w Warszawie obradował międzynarodowy kolejny kongres w sprawie rozwoju kooperacji przemysłowej między Polską a krajami kapitalistycznymi.
- 10 kwietnia – została uchwalona ustawa o dowodach osobistych i ewidencji ludności.
- 2 maja – otwarto Port Lotniczy w Gdańsku Rębiechowie.
- 6 maja – premiera filmu Zwycięstwo.
- 10 maja – otwarto Roztoczański Park Narodowy.
- 18 maja:
- została ukończona budowa półfalowego (648 metrów, najwyższa wówczas budowla na świecie) masztu radiowego w Konstantynowie; nadawany zeń Program I Polskiego Radia był słyszany aż po Ural.
- w Katowicach odbyła się Międzynarodowa Wystawa Filatelistyczna Socphilex IV.
- 22 maja – Kazimierz Kąkol został kierownikiem urzędu ds.Wyznań.
- 28 maja – premiera komedii filmowej Nie ma mocnych w reżyserii Sylwestra Chęcińskiego.
- 29 maja – Sejm PRL uchwalił ustawę o przekazywaniu gospodarstw rolnych na własność państwa za rentę.
- 4 czerwca – Krzysztof Kieślowski laureatem Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie. Uhonorowano go za film „Pierwsza miłość”.
- 15 czerwca – ogłoszono amnestię.
- 25 czerwca – XVI Plenum KC PZPR usunęło ze składu sekretariatu Franciszka Szlachcica.
- 26 czerwca – Sejm uchwalił obowiązujący do dziś kodeks pracy.
- 28 czerwca:
- w Czechowicach-Dziedzicach w KWK Silesia doszło do wybuchu i tąpnięcia – zginęło 32 górników.
- w Poznaniu oddano do użytku halę widowiskowo-sportową Arena.
- premiera komedii filmowej Wiosna, panie sierżancie w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego.
- 6 lipca – wciągnięto hełm i zamontowano dzwon zegarowy na Wieży Zygmuntowskiej Zamku Królewskiego w Warszawie.
- 9 lipca:
- do Portu Północnego przybił „Uniwersytet Gdański”; pierwszy statek handlowy. Zabrał 12 tys. ton węgla.
- premiera filmu Pójdziesz ponad sadem.
- 17 lipca – OZG Rudna został oddany do eksploatacji.
- 18 lipca:
- oficjalnie rozszerzono granice Portu Gdańsk oraz oddano do użytku nowoczesny, głębokowodny Port Północny.
- Sejm uchwalił ustawę o amnestii.
- 18–21 lipca – miał miejsce zlot żaglowców w Gdyni.
- 18–22 lipca – obchody 30-lecia PRL. Podczas wizyty Leonid Breżniew został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Virtuti Militari.
- 19 lipca – o godzinie 11:15 uruchomiono zegar na Wieży Zygmuntowskiej odbudowanego Zamku Królewskiego w Warszawie.
- 22 lipca – uroczyście otwarto Trasę Łazienkowską w Warszawie.
- 26 lipca – premiera serialu telewizyjnego Janosik.
- 27 lipca – zakończono produkcję autobusu San H100.
- 30 lipca – oddano do użytku Radiowe Centrum Nadawcze w Konstantynowie koło Gąbina, z najwyższym na świecie masztem antenowym 646,38 m. Moc nadawania 2000 kW.
- 1 sierpnia – miały miejsce obchody 30. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Masowa pielgrzymka warszawiaków na Cmentarz Wojskowy na Powązkach, gdzie znajdują się groby powstańców.
- 30 sierpnia – w Gdyni rozpoczęto budowę Trasy im. Eugeniusza Kwiatkowskiego.
- 2 września:
- otwarto wystawę „XXX-lecie Warszawy”.
- premiera filmu Jerzego Hoffmana, pt. „Potop”.
- 16 września – otwarto Nowe Zoo w Poznaniu.
- 17 września – podpisano umowę z Fiatem na opracowanie projektu samochodu FSO Polonez.
- 18 września – w Katowicach rozpoczął się proces Zdzisława Marchwickiego zwanego wampirem z Zagłębia.
- 20 września – premiera filmu Zapis zbrodni.
- 29 września – po 4 latach pozbawienia wolności powrócili na wolność przywódcy organizacji „Ruch”.
- 3 października – podpisano umowę o współpracy i udziale banków amerykańskich i kanadyjskich w rozwoju przemysłu miedziowego.
- 16–18 października – w Warszawie odbyło się spotkanie konsultacyjne przedstawicieli 28 partii komunistycznych. Tematem było zwołanie konferencji ogólnoeuropejskiej partii robotniczych.
- 17 października – w Psarach koło Kielc rozpoczęła prace pierwsza naziemna stacja łączności satelitarnej.
- 19 października – zainaugurowała działalność Filharmonia Kaliska.
- 22–23 października – XV Plenum KC PZPR poświęcone było polskiemu rolnictwu.
- 24 października – uchwalono ustawę Prawo wodne.
- 2 listopada – Puszcza Białowieska: wichura powaliła kilkusetletni Dąb Jagiełły.
- 5 listopada – odbyła się premiera filmu Zapamiętaj imię swoje.
- 10 listopada – premiera filmu Złoto.
- 13 listopada – zakończono budowę Obserwatorium Wysokogórskiego na Śnieżce.
- 20 listopada – odbyło się spotkanie Edwarda Gierka z dziennikarzami. W imię jawności życia publicznego I sekretarz obiecał spotykać się regularnie z przedstawicielami dziennikarzy polskich.
- 21 listopada – Sejm PRL podjął uchwałę w sprawie rozwoju polskiego rolnictwa.
- 30 listopada – ukazało się pierwsze wydanie programu telewizyjnego Studio 2.
- 12 grudnia – protest 15 polskich intelektualistów.
- 12–13 grudnia – IX Zjazd Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich.
- 13 grudnia – statek-muzeum Marynarki Wojennej ORP Burza zakończył służbę. Jego miejsce zajął OPR „Błyskawica”.
- 18 grudnia – w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku został uruchomiony reaktor Maria.
- 25 grudnia – premiera filmu Nie ma róży bez ognia.
Wydarzenia na świecie[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia – RFN objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 5 stycznia:
- Chiny i Japonia zawarły w Pekinie trzyletni układ handlowy.
- w nowozelandzkiej stacji badawczej Vanda na Antarktydzie odnotowano rekordowo wysoką temperaturę (+15,0 °C).
- 7 stycznia:
- w norweskim Lillehammer agenci Mosadu zamordowali przez pomyłkę marokańskiego kelnera, biorąc go za Alego Hasana Salamę, uczestnika masakry izraelskich sportowców na Igrzyskach Olimpijskich w Monachium w 1972 roku.
- początek czteroletniej wojny szympansów Gombe. Grupa 6 szympansów z stada Kasakela zaatakowała i zabiła szympansa z stada Kahama. Był to pierwszy udokumentowany przypadek zabicia szympansa przez innego szympansa celowo.
- 11 stycznia:
- w Kapsztadzie (RPA) urodziły się sześcioraczki (pierwsze, które pozostały przy życiu).
- Libia i Tunezja podpisały porozumienie o zjednoczeniu jako Arabska Republika Islamska. Z powodu oporu społeczeństwa tunezyjskiego porozumienie nie weszło w życie.
- 18 stycznia – zawarto izraelsko-egipskie porozumienie o wycofaniu wojsk izraelskich znad Kanału Sueskiego na półwysep Synaj.
- 19 stycznia – Chiny dokonały aneksji należących do Wietnamu Wysp Paracelskich.
- 20 stycznia – w słowackich Tatrach Wysokich lawina zasypała 24 słowackich turystów, z których uratowano 12.
- 24 stycznia – doszło do wypadku samolotu Douglas C-47 Skytrain sił powietrznych Togo, którą jako jedyny przeżył prezydent Gnassingbé Eyadéma; zginęło m.in. kilku wysokich rangą wojskowych.
- 26 stycznia:
- Bülent Ecevit został po raz pierwszy premierem Turcji.
- w wypadku tureckiego samolotu Fokker F28 w Izmirze zginęło 66 osób.
- 27 stycznia – 16 osób zginęło w czasie powodzi w australijskim Brisbane.
- 30 stycznia – 97 osób zginęło w wypadku amerykańskiego Boeinga 707 na Samoa Amerykańskim.
- 1 lutego – 179 osób zginęło, a ponad 300 zostało rannych w pożarze 25-piętrowego wieżowca Joelma w brazylijskim São Paulo.
- 2 lutego – dokonano oblotu amerykańskiego samolotu wielozadaniowego F-16.
- 4 lutego:
- Patricia Hearst, 19-letnia wnuczka magnata prasowego Williama Randolpha Hearsta, została porwana przez organizację terrorystyczną o nazwie Symbionese Liberation Army.
- w hrabstwie Yorkshire w północnej Anglii 12 osób zginęło (w tym 9 żołnierzy), a 38 zostało rannych w wyniku wybuchu bomby zegarowej podłożonej w autobusie przez IRA.
- 5 lutego – Mariner 10 zbliżył się do Wenus na odległość 5770 km, wykonując szereg zdjęć i badań.
- 7 lutego:
- Grenada uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii.
- odbyła się premiera filmu Płonące siodła.
- 8 lutego:
- po 84 dniach w przestrzeni kosmicznej, ostatnia załoga amerykańskiej stacji kosmicznej Skylab powróciła na Ziemię.
- w Górnej Wolcie (obecnie Burkina Faso) doszło do wojskowego zamachu stanu pod wodzą generała Sangoulé Lamizany.
- 10 lutego – planowany radziecki satelita marsjański Mars 4 nie wszedł z powodu awarii na orbitę i minął planetę w odległości 1844 km.
- 12 lutego:
- radziecka sonda Mars 5 osiągnęła orbitę Marsa.
- radziecki pisarz i obrońca praw człowieka Aleksander Sołżenicyn został aresztowany i następnego dnia wydalony z kraju.
- 13 lutego – Aleksander Sołżenicyn został wydalony z ZSRR.
- 14 lutego – Somalia została przyjęta do Ligi Państw Arabskich.
- 15 lutego – w Hongkongu powstała Niezależna Komisja Przeciw Korupcji.
- 18 lutego – Petras Griškevičius został pierwszym sekretarzem Komunistycznej Partii Litwy.
- 20 lutego – na filipińskiej wyspie Lubang został odnaleziony japoński żołnierz Hirō Onoda, ukrywający się w dżungli od zakończenia II wojny światowej.
- 21 lutego – ostatnie oddziały izraelskie wycofały się z zachodniego brzegu Kanału Sueskiego.
- 22 lutego:
- Pakistan uznał niepodległość Bangladeszu, proklamowaną w grudniu 1971 roku.
- 44-letni Samuel Byck, po zastrzeleniu funkcjonariusza ochrony Portu lotniczego Baltimore/Waszyngton, wtargnął na pokład mającego odlecieć do Atlanty samolotu McDonnell Douglas DC-9, który zamierzał uprowadzić i uderzyć w Biały Dom w celu zabicia prezydenta Richarda Nixona. Po nieudanych próbach zmuszenia pilotów do startu zastrzelił jednego z nich, a następnie, postrzelony przez policjanta, popełnił samobójstwo.
- 23 lutego – Symbionese Liberation Army zażądała 4 milionów dolarów okupu za uwolnienie Patricii Hearst.
- 27 lutego – po raz pierwszy ukazał się amerykański magazyn People.
- 28 lutego – Stany Zjednoczone i Egipt wznowiły stosunki dyplomatyczne zerwane w 1967 roku.
- 3 marca – 346 osób zginęło w wypadku samolotu typu DC 10 należącego do tureckich linii lotniczych, który rozbił się pod Paryżem.
- 4 marca – Harold Wilson został po raz drugi premierem Wielkiej Brytanii.
- 5 marca – wojna Jom Kipur: ostatnie oddziały izraelskie wycofały się z zachodniej części Kanału Sueskiego.
- 8 marca:
- otwarto port lotniczy im. Charles’a de Gaulle’a w Paryżu.
- brytyjska formacja Queen wydała Queen II.
- 9 marca – lądownik radzieckiej sondy Mars 7 z powodu awarii minął planetę w odległości 1300 km.
- 12 marca – radziecka sonda Mars 6 wylądowała na Marsie i utraciła łączność z Ziemią.
- 15 marca – Ernesto Geisel został prezydentem Brazylii.
- 18 marca – większość krajów zrzeszonych w organizacji OPEC zakończyło 5-miesięczne embargo naftowe nałożone na USA, Europę i Japonię.
- 20 marca – ukazał się album Good Times Elvisa Presleya.
- 22 marca – przedstawiciele siedmiu państw nadbałtyckich podpisali w Helsinkach konwencję o ochronie środowiska regionu Morza Bałtyckiego.
- 27 marca – Walter Kieber został premierem Liechtensteinu.
- 28 marca – Nicolae Ceaușescu został wybrany na nowo utworzone stanowisko prezydenta Rumunii.
- 29 marca:
- sonda kosmiczna Mariner 10 zbliżyła się do Merkurego.
- utworzono pierwszy litewski Auksztocki Park Narodowy.
- przypadkowe odkrycie tysięcy terakotowych figur opodal sarkofagu pierwszego cesarza Chin.
- 30 marca – miał miejsce pierwszy występ legendarnego zespołu punkrockowego The Ramones.
- 31 marca – z połączenia British Overseas Airways Corporation i British European Airways powstały British Airways.
- 2 kwietnia:
- po śmierci prezydenta Francji Georges’a Pompidou tymczasowym prezydentem został przewodniczący Senatu Alain Poher.
- otwarto Westfalenstadion w Dortmundzie.
- odbyła się 46. ceremonia wręczenia Oscarów.
- 3 kwietnia – północne i środkowo-wschodnie Stany Zjednoczone nawiedza jedna z największych w historii fala tornad powodująca śmierć ok. 330 ludzi i straty w wysokości 3,5 miliarda dolarów.
- 4 kwietnia – Botswana: 78 osób zginęło w wypadku samolotu Douglas DC-4.
- 5 kwietnia – premiera filmu Sugarland Express.
- 6 kwietnia – utwór Waterloo grupy ABBA zwyciężył w 19. Konkursie Piosenki Eurowizji w angielskim Brighton.
- 9 kwietnia – otwarto Stadion Ghencea w Bukareszcie.
- 15 kwietnia – w wojskowym zamachu stanu pod wodzą gen. Seyniego Kountché został obalony pierwszy prezydent Nigru Hamani Diori.
- 18 kwietnia – we Włoszech Czerwone Brygady porwały prokuratora Mario Sossiego.
- 20 kwietnia – grupa rebeliantów dowodzona przez Hissèna Habré, późniejszego prezydenta Czadu, zaatakowała oazę Bardaï na Saharze, biorąc zakładników, w tym obywateli krajów zachodnich.
- 21 kwietnia – w Londynie powołano trockistowski Komitet na rzecz Międzynarodówki Robotniczej.
- 22 kwietnia – Indonezja: 107 osób zginęło w wypadku Boeinga 707 linii Pan Am.
- 25 kwietnia – w Portugalii doszło do wojskowego zamachu stanu (tzw. rewolucji goździków), w wyniku którego został obalony dyktator Marcelo Caetano; zostały przywrócone rządy demokratyczne.
- 29 kwietnia – założono Uniwersytet Czarnogóry w Podgoricy.
- 3 maja – została założona Portugalska Demokratyczna Partia Pracy (PTDP).
- 4 maja – Japonki Mieko Mori, Naoko Nakaseko i Masako Uchida jako pierwsze w historii kobiety osiągnęły wierzchołek ośmiotysięcznika (Manaslu w Himalajach).
- 5 maja:
- Vint Cerf i Bob Kahn w raporcie badawczym dotyczącym protokołu TCP po raz pierwszy w historii użyli słowa Internet.
- we Francji odbyła się I tura wyborów prezydenckich. Do II tury przeszli François Mitterrand i Valéry Giscard d’Estaing.
- 6 maja:
- kanclerz RFN Willy Brandt podał się do dymisji po wykryciu w jego urzędzie wschodnioniemieckiego szpiega.
- założono portugalską Partię Socjaldemokratyczną (PSD).
- 9 maja:
- rozpoczęły się przesłuchania i procedura impeachmentu amerykańskiego prezydenta Richarda Nixona.
- oddano do użytku pierwszą linię praskiego metra.
- 11 maja – w trzęsieniu ziemi w chińskich prowincjach Junnan i Syczuan zginęły 1423 osoby, a około 1600 zostało rannych.
- 15 maja – zamach w Ma’alot: trzech palestyńskich terrorystów przekroczyło w przebraniu żołnierzy izraelskich granicę libańsko-izraelską i ostrzelało autobus, zabijając 2 osoby i raniąc 6. Następnie wkroczyli do wsi Ma’alot, gdzie zastrzelili 3 Izraelczyków i zajęli szkołę podstawową, biorąc jako zakładników 90 uczniów i nauczycieli. Podczas izraelskiej akcji odbicia zakładników zginęło 26 osób, 17 zostało rannych.
- 16 maja:
- Helmut Schmidt został kanclerzem RFN.
- w Mediolanie został aresztowany Luciano Leggio, jeden z głównych bossów mafii sycylijskiej.
- 17 maja:
- policja wtargnęła do siedziby Symbionese Liberation Army w Los Angeles. Zginęło 6 członków tej organizacji terrorystycznej.
- 33 osoby zginęły w wybuchach 4 samochodów-pułapek w Dublinie i Monaghan w największym zamachu terrorystycznym w historii Irlandii, zorganizowanym przez Ochotnicze Siły Ulsteru.
- 18 maja – Indie przeprowadziły pierwszą udaną podziemną próbę jądrową stając się 6. światową potęgą nuklearną.
- 19 maja – Valéry Giscard d’Estaing wygrał w drugiej turze wybory prezydenckie we Francji.
- 22 maja – utworzono największy na świecie Park Narodowy Grenlandii o powierzchni 972 000 km².
- 23 maja:
- odbył się pierwszy komercyjny lot Airbusa A300.
- papież Paweł VI ogłosił rok 1975 Rokiem Świętym.
- 27 maja – Valéry Giscard d’Estaing został zaprzysiężony na prezydenta Francji, Jacques Chirac objął stanowisko premiera.
- 28 maja – 8 osób zginęło, a 103 zostały ranne w wyniku wybuchu bomby w trakcie demonstracji pracowniczej we włoskiej Brescii.
- 29 maja – została wystrzelona Łuna 22, radziecki sztuczny satelita Księżyca.
- 31 maja – w Genewie podpisano porozumienie w sprawie wycofania z Syrii wojsk izraelskich. Strefa graniczna na Wzgórzach Golan miała zostać zdemilitaryzowana i obsadzona przez międzynarodowe siły pokojowe UNDOF.
- 1 czerwca – 28 osób zginęło w eksplozji w zakładach chemicznych w brytyjskim Flixborough.
- 2 czerwca – Jigme Singye Wangchuck został koronowany na króla Bhutanu.
- 9 czerwca – Portugalia i ZSRR nawiązały stosunki dyplomatyczne.
- 13 czerwca – w RFN rozpoczęły się X Mistrzostwa Świata w Piłce Nożnej.
- 15 czerwca – w rozegranym na Neckarstadion w Stuttgarcie swym pierwszym meczu grupowym na piłkarskich Mistrzostwach Świata Polska pokonała Argentynę 3:2.
- 18 czerwca – Zachodnioniemiecki Bundestag zalegalizował aborcję na żądanie w pierwszych trzech miesiącach ciąży.
- 19 czerwca – na rozgrywanych w RFN X Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej Polska pokonała Haiti 7:0.
- 20 czerwca – premiera filmu kryminalnego Chinatown w reżyserii Romana Polańskiego.
- 21 czerwca – w stoczni Cammell Laird w Birkenhead zwodowano brytyjski niszczyciel rakietowy HMS „Coventry”, zatopiony przez argentyńskie lotnictwo w czasie wojny o Falklandy-Malwiny w 1982 roku.
- 23 czerwca – na X Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej w RFN Polska, mająca już zapewniony awans do II rundy, pokonała w trzecim meczu grupowym Włochy 2:1.
- 24 czerwca – 3 arabskich terrorystów zaatakowało dom mieszkalny i wzięło zakładników w izraelskim mieście Naharijja. Następnego dnia zostali zabici w czasie szturmu izraelskich komandosów, zabijając wcześniej 4 i raniąc 8 zakładników.
- 25 czerwca – wystrzelono stację orbitalną Salut 3.
- 26 czerwca – w domu towarowym w Troy w stanie Ohio po raz pierwszy na świecie użyto kasy ze skanerem kodów kreskowych do odczytania kodu kreskowego na towarze.
- 27 czerwca – prezydent Richard Nixon rozpoczął wizytę w Moskwie.
- 1 lipca – Francja objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej.
- 3 lipca – został wystrzelony Sojuz 14 z misją załogową na stację orbitalną Salut 3.
- 11 lipca – Jumdżaagijn Cedenbal został prezydentem Mongolii.
- 13 lipca – dyktator Zairu (obecnie Demokratyczna Republika Konga) Mobutu Sese Seko oficjalnie wprowadził w kraju totalitarną ideologię polityczną mobutyzmu.
- 14 lipca – z plaży nad jeziorem Sammamish w stanie Waszyngton seryjny morderca Ted Bundy w odstępie czterech godzin uprowadził i zamordował dwie młode kobiety.
- 15 lipca – w inspirowanym przez Grecję zamachu stanu został obalony prezydent Cypru abp Makarios III.
- 20 lipca – siły tureckie dokonały inwazji na Cypr i zajęły północną część wyspy.
- 23 lipca – grecka junta czarnych pułkowników oddała władzę cywilnym politykom.
- 24 lipca – Konstandinos Karamanlis został premierem Grecji.
- 30 lipca – uzgodnienie zawieszenia broni na Cyprze.
- 4 sierpnia – 12 osób zginęło w przeprowadzonym przez włoskich neofaszystów zamachu bombowym na pociąg ekspresowy Rzym – Monachium.
- 7 sierpnia – francuski linoskoczek Philippe Petit przeszedł nielegalnie po linie rozpiętej między wieżami World Trade Center.
- 8 sierpnia:
- w wyniku afery Watergate amerykański prezydent Richard Nixon ogłosił swoje ustąpienie ze stanowiska (z dniem 9 sierpnia).
- prezydent Gerald Ford ułaskawił ze wszystkich zarzutów ex-prezydenta Nixona.
- 15 sierpnia
- podczas obchodów dnia wyzwolenia w Seulu północnokoreański agent usiłował zastrzelić prezydenta Park Chung-hee; w zamachu zginęła jego żona.
- uruchomiono pierwszą linię seulskiego metra.
- 23 sierpnia – John Lennon rzekomo zaobserwował UFO nad Nowym Jorkiem; wzmianka o tym zdarzeniu znalazła się w jego piosence Nobody Told Me.
- 26 sierpnia – rozpoczęła się załogowa misja Sojuz 15 na stację orbitalną Salut-3.
- 30 sierpnia – w Zagrzebiu wykoleił się ekspres Belgrad-Dortmund; zginęły 153 osoby.
- 4 września – USA i NRD nawiązały stosunki dyplomatyczne.
- 8 września:
- prezydent Gerald Ford ułaskawił in blanco swego poprzednika Richarda Nixona za wszystkie przestępstwa jakich dopuścił się on w czasie swej prezydentury.
- wskutek wybuchu bomby na pokładzie lecącego z Tel Awiwu do Nowego Jorku amerykańskiego Boeinga 707 u wybrzeży greckiej wyspy Kefalinia zginęło 88 osób.
- 10 września – Portugalia uznała niepodległość Gwinei Bissau.
- 11 września:
- Charles Kowal odkrył Ledę, księżyc Jowisza.
- powstała brytyjska grupa muzyczna The Stranglers.
- w wypadku samolotu DC-9 w Karolinie Północnej zginęło 70 osób.
- 12 września – przeprowadzono zamach wojskowy w Etiopii. Cesarz Hajle Syllasje został odsunięty od władzy.
- 13 września – terroryści z Japońskiej Czerwonej Armii wtargnęli do francuskiej ambasady w Hadze, biorąc 11 zakładników, w tym ambasadora i domagając się uwolnienia z francuskiego więzienia jednego z członków organizacji.
- 15 września:
- 75 osób zginęło w wypadku Boeinga 727 w południowowietnamskim mieście Phan Rang.
- na przedmieściach Moskwy odbyła się wystawa obrazów niezależnych malarzy, brutalnie rozpędzona przez władze (tzw. wystawa spychaczowa).
- 17 września – Bangladesz, Grenada oraz Gwinea Bissau zostały członkami ONZ.
- 20 września – w Hondurasie 10 tys. osób zginęło po przejściu huraganu Fifi.
- 21 września – sonda Mariner 10 wykonała drugi przelot obok Merkurego.
- 25 września – w tygodniku Nature ukazał się artykuł sugerujący, że freony mogą być odpowiedzialne za niszczenie warstwy ozonowej.
- 30 września – chilijski generał Carlos Prats i jego żona zginęli w zamachu bombowym w Buenos Aires, przeprowadzonym przez francuskich najemników, na zlecenie szefa chilijskich służb bezpieczeństwa Manuela Contrerasa.
- 1 października – odbyła się premiera filmu Teksańska masakra piłą mechaniczną.
- 4 października:
- John Lennon wydał swój piąty solowy album Walls and Bridges.
- w Grecji została założona partia konserwatywno-liberalna Nowa Demokracja.
- 5 października:
- w przeprowadzonych przez IRA zamachach bombowych na dwa puby w angielskim Guildford zginęło 5 osób, 65 zostało rannych.
- w Waseca (Minnesota) Amerykanin Dave Kunst zakończył pierwszą w historii pieszą wyprawę dookoła świata.
- 17 października – dokonano oblotu śmigłowca wielozadaniowego Sikorsky UH-60 Black Hawk.
- 19 października – uchwalono konstytucję Niue.
- 28 października:
- wystrzelono sondę księżycową Łuna 23.
- na zakończonych w Meksyku mistrzostwach świata polscy siatkarze zdobyli złote medale.
- 31 października – Raszid as-Sulh został premierem Libanu.
- 1 listopada – uchwalono Międzynarodową Konwencję o Bezpieczeństwie Życia na Morzu (SOLAS).
- 8 listopada – w Wielkiej Brytanii wyszedł trzeci studyjny album grupy Queen (drugi w tym roku) – Sheer Heart Attack.
- 10 listopada – w Berlinie Zachodnim został zamordowany przez terrorystów z Frakcji Czerwonej Armii prezes miejscowego sądu Günter von Drenkmann.
- 15 listopada – premiera filmu Zagadka Kaspara Hausera w reżyserii Wernera Herzoga; w roli głównej wystąpił Bruno S.
- 16 listopada – wysłano Wiadomość Arecibo, skierowaną do potencjalnych cywilizacji pozaziemskich.
- 19 listopada – trzej terroryści z Demokratycznego Frontu Wyzwolenia Palestyny przekroczyli w przebraniu robotników granicę jordańsko-izraelską, wtargnęli do jednego z budynków mieszkalnych w Bet Sze’an i zamordowali 4 oraz zranili 20 osób. Przybyli na miejsce izraelscy żołnierze zastrzelili napastników.
- 20 listopada – w wypadku należącego do Lufthansy Boeinga 747 pod Nairobi w Kenii zginęło 59 osób, a 98 zostało rannych.
- 21 listopada – IRA zdetonowała bomby w dwóch pubach w Birmingham, zabijając 19 osób i raniąc 180.
- 22 listopada:
- palestyńscy terroryści porwali w Dubaju i skierowali do Tunisu samolot British Airways, gdzie porzucili go po zamordowaniu jednego pasażera.
- Anneline Kriel z RPA zdobyła w Londynie tytuł Miss World 1974.
- 23 listopada:
- Aldo Moro został po raz drugi premierem Włoch.
- we Władywostoku rozpoczęło się dwudniowe spotkanie sekretarza generalnego KPZR Leonida Breżniewa z prezydentem USA Geraldem Fordem.
- 24 listopada – w Etiopii odkryto pochodzący sprzed 3,2 mln lat fragment szkieletu samicy australopiteka znanej jako Lucy.
- 28 listopada – w trakcie koncertu Eltona Johna w Madison Square Garden po raz ostatni wystąpił na scenie John Lennon.
- 29 listopada – Ulrike Meinhof, współzałożycielka Frakcji Czerwonej Armii została skazana na 8 lat pozbawienia wolności za zamach bombowy z 1972 na wydawnictwo Springera w Hamburgu.
- 1 grudnia – wypadek samolotu Boeing 727 linii TWA, lecącego z Indianapolis do Waszyngtonu. Zginęły 92 osoby.
- 2 grudnia – rozpoczęła się załogowa misja kosmiczna Sojuz 16.
- 3 grudnia – sonda Pioneer 11 minęła Jowisza w odległości 42 760 km, dokonując pierwszych obserwacji regionów okołobiegunowych i fotografując Wielką Czerwoną Plamę.
- 4 grudnia – na Sri Lance 191 osób zginęło w wypadku holenderskiego samolotu Douglas DC-8, wiozącego pielgrzymów indonezyjskich do Mekki.
- 5 grudnia – na antenie BBC wyemitowano ostatni odcinek Latającego Cyrku Monty Pythona.
- 8 grudnia:
- w krajowym plebiscycie Grecy opowiedzieli się za zniesieniem monarchii.
- została utworzona Irlandzka Narodowa Armia Wyzwoleńcza (INLA), będąca odłamem IRA.
- 9 grudnia:
- Takeo Miki został premierem Japonii.
- premiera filmu Alicja już tu nie mieszka.
- 10 grudnia – premiera filmu Płonący wieżowiec.
- 12 grudnia:
- wojna wietnamska: rozpoczęła się bitwa o Phước Bình.
- premiera filmu Ojciec chrzestny II.
- 13 grudnia – proklamowana została Republika Malty (Repubblika ta’ Malta). Pierwszym prezydentem został Anthony Mamo.
- 19 grudnia – premiera filmu Człowiek ze złotym pistoletem.
- 22 grudnia:
- w referendum przeprowadzonym na czterech wyspach archipelagu Komorów, za niepodległością opowiedzieli się mieszkańcy wysp Anjouan, Mohéli i Wielki Komor, Majotta pozostała pod panowaniem Francji.
- w wypadku samolotu DC-9 w wenezuelskim mieście Maturin zginęło 77 osób.
- 24 grudnia – Darwin w Australii zostało prawie całkowicie zniszczone przez cyklon Tracy.
- 26 grudnia:
- została wyniesiona na orbitę radziecka stacja kosmiczna Salut 4.
- oddano do użytku gmach Teatru opery i baletu w Dniepropetrowsku na Ukrainie.
- 28 grudnia – w wyniku trzęsienia ziemi w północnym Pakistanie zginęło 5300 osób, a 17 tys. zostało rannych.
- 31 grudnia – nieudany wojskowy zamach stanu na Madagaskarze.
Wydarzenia sportowe[edytuj | edytuj kod]
- 2 lutego – Tanzańczyk Filbert Bayi ustanowił rekord świata w biegu na 1500 m wynikiem 3:32,2 s. (pomiar elektroniczny 3:32,16 s.)
- 13 czerwca – Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 200 m wynikiem 22,21 s.
- 13 czerwca-7 lipca – X Mistrzostwa Świata w piłce nożnej rozegrane w Republice Federalnej Niemiec. Mistrzem został RFN, wicemistrzem Holandia, a na trzecim Polska prowadzona przez Kazimierza Górskiego. Królem strzelców został Polak – Grzegorz Lato.
- 15 czerwca – Stuttgart: w swym pierwszym meczu na piłkarskich mistrzostwach świata w piłce nożnej Polska pokonała Argentynę 3:2.
- 19 czerwca – na rozgrywanych w RFN piłkarskich mistrzostwach świata Polska pokonała Haiti 7:0.
- 23 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Włochy 2:1.
- 26 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Szwecję 1:0.
- 30 czerwca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska pokonała Jugosławię 2:1.
- 3 lipca – na piłkarskich mistrzostwach świata w RFN Polska przegrała we Frankfurcie nad Menem z gospodarzami 0:1.
- 6 lipca – Polska zajęła 3. miejsce na Mistrzostwach Świata w Niemczech, pokonując Brazylię 1:0. Bramkę zdobył Grzegorz Lato.
- 7 lipca – w finale rozgrywanych w RFN piłkarskich mistrzostw świata reprezentacja gospodarzy pokonała Holandię 2:1.
- 22 czerwca
- Irena Szewińska ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m wynikiem 49,9 s. Pierwszy raz poniżej 50 sekund.
- Teresa Nowak ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m ppł. wynikiem 12,5 s.
- 29 czerwca
- w Warszawie, sprinterka Irena Szewińska ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 10,9 s. (ostatni rekord odnotowany przy pomiarze ręcznym).
- Leszek Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,3 s.
- 6 lipca – polscy piłkarze trzecią drużyną Mundialu w RFN.
- 13 lipca – Krystyna Kacperczyk ustanowiła rekord świata w biegu na 400 m ppł. wynikiem 56,51 s.
- 18 lipca – Mirosław Wodzyński ustanowił rekord Polski w biegu na 110 m ppł. wynikiem 13,58 s.
- 30 lipca – w Oslo, Amerykanin Rick Wohlhuter ustanowił rekord Ameryki Północnej i Środkowej w biegu na 1000 m wynikiem 2:13,9 s. (rekord niepobity od 35 lat).
- 2 września – Bronisława Ludwichowska ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m wynikiem 9:05,2 s.
- 3 września
- Irena Szewińska ustanowiła rekord Polski w biegu na 100 m wynikiem 11,13 s. (rekord odnotowany przy pomiarze elektronicznym, poprawiony dopiero po 12 latach).
- Jerzy Hewelt ustanowił rekord Polski w biegu na 400 m ppł. wynikiem 49,79 s.
- 7 września – Bronisław Malinowski ustanowił rekord Polski w biegu na 3000 m z przeszkodami wynikiem 8:15,0 s.
- 5 października – Elżbieta Katolik ustanowiła rekord Polski w biegu na 1500 m wynikiem 4:14,2 s.
- 28 października – polscy siatkarze po raz pierwszy zdobyli mistrzostwo świata, na turnieju w Meksyku wygrali wszystkie 11 spotkań.
- 30 października – Muhammad Ali został mistrzem świata wagi ciężkiej w boksie, pokonując George’a Foremana. Walka odbyła się w Kinszasie, stąd znana jest jako Bungle in the jungle (papranina w dżungli).
Urodzili się[edytuj | edytuj kod]
- 1 stycznia
- Olga Borys, polska aktorka
- Clare Calbraith, brytyjska aktorka
- 2 stycznia – Joanna Bodak, polska gimnastyczka artystyczna
- 3 stycznia:
- Katie Porter, amerykańska polityk, kongreswoman
- Pablo Thiam, gwinejski piłkarz, reprezentant Gwinei
- Jason Sasser, amerykański koszykarz
- 5 stycznia – Marcin Wójcik, polski artysta kabaretowy
- 7 stycznia – Alenka Bikar, słoweńska lekkoatletka, sprinterka
- 8 stycznia – Debbie McCormick, amerykańska curlerka
- 10 stycznia – Beata Sokołowska-Kulesza, polska kajakarka
- 11 stycznia:
- Kim Chambers, amerykańska aktorka pornograficzna
- Piotr Rocki, polski piłkarz i trener piłkarski (zm. 2020)
- 12 stycznia:
- Melanie Chisholm (Melanie C), brytyjska piosenkarka, była członkini zespołu Spice Girls
- Arkadiusz Onyszko, polski piłkarz
- Remigijus Šimašius, litewski polityk, mer Wilna
- 13 stycznia – Dominika Leśniewicz, polska siatkarka
- 14 stycznia – Arkadiusz Janiczek, polski aktor
- 15 stycznia – Adam Ledwoń, polski piłkarz (zm. 2008)
- 16 stycznia:
- Mariusz Filipiuk, polski polityk i samorządowiec, starosta bialski
- Kate Moss, brytyjska modelka
- 19 stycznia – Benedykt Nocoń, polski piłkarz (zm. 2002)
- 21 stycznia – Agnieszka Rylik, polska pięściarka
- 22 stycznia:
- Ava Devine, amerykańska aktorka pornograficzna
- Joseph Muscat, premier Malty
- Stephanie Rottier, holenderska tenisistka
- 24 stycznia – Tomasz Sekielski, polski dziennikarz, autor filmów dokumentalnych, reportaży telewizyjnych i książek
- 28 stycznia – Tony Delk, amerykański koszykarz, trener
- 29 stycznia
- Arkadiusz Iwaniak, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- Dariusz Zalewski, polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy ełcki
- 30 stycznia – Christian Bale, brytyjski aktor, producent filmowy
- 31 stycznia
- Marianne Haslum, norweska curlerka
- Alina Słabęcka, polska koszykarka
- 2 lutego:
- Ewa Charska, polska lekkoatletka, sprinterka
- Radosław Kałużny, polski piłkarz
- Anna Kiełbusiewicz, polska piosenkarka, malarka (zm. 2003)
- 3 lutego – Dejan Mišković, serbski koszykarz
- 6 lutego – Tomasz Andrukiewicz, polski samorządowiec, prezydent Ełku
- 7 lutego:
- Iwona Guzowska, polska pięściarka, kick-boxerka, polityk, poseł na Sejm RP
- Steve Nash, kanadyjski koszykarz
- 8 lutego – Anna Uryniuk, polska pływaczka
- 9 lutego:
- Grzegorz Dziubek, polski samorządowiec, wicewojewoda świętokrzyski, burmistrz Włoszczowy
- Amber Valletta, amerykańska aktorka, modelka
- 11 lutego:
- Nick Barmby, angielski piłkarz
- Jarosław Brózda, polski samorządowiec i polityk, starosta bełchatowski, wicewojewoda łódzki
- Sébastien Hinault, francuski kolarz
- Alex Jones, amerykański dziennikarz
- Grzegorz Mróz, polski żużlowiec
- Teemu Salo, fiński curler
- Jaroslav Špaček, czeski hokeista
- Ágnes Vadai, węgierska polityk
- 13 lutego:
- Kazimierz Karolczak, polski samorządowiec, wicemarszałek województwa śląskiego
- Robbie Williams, brytyjski piosenkarz muzyki pop
- 14 lutego – Philippe Léonard, belgijski piłkarz
- 15 lutego – Gina Lynn, amerykańska aktorka pornograficzna
- 16 lutego
- Mahershala Ali, amerykański aktor
- Tomasz Kucharski, polski wioślarz, polityk, poseł na Sejm RP
- 17 lutego:
- Jerry O’Connell, amerykański aktor
- Bożena Stachura, polska aktorka
- 18 lutego – Jewgienij Kafielnikow, rosyjski tenisista
- 21 lutego – Paweł Krutul, polski menedżer, przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
- 22 lutego:
- James Blunt, brytyjski piosenkarz
- Dominika Butkiewicz, polska szpadzistka
- 24 lutego – Vania Beriola, włoska siatkarka
- 25 lutego – Dominic Raab, brytyjski polityk, minister spraw zagranicznych
- 26 lutego:
- Sébastien Loeb, francuski kierowca rajdowy
- Klementyna Suchanow, polska pisarka, redaktorka, tłumaczka, aktywistka polityczna
- 27 lutego:
- Carte P. Goodwin, amerykański polityk, senator ze stanu Wirginia Zachodnia
- Wojciech Kamiński, polski koszykarz, trener
- 28 lutego – Christine Adams, niemiecka lekkoatletka, tyczkarka
- 2 marca:
- Wille Mäkelä, fiński curler
- Ante Razov, amerykański piłkarz pochodzenia chorwackiego
- Federica Ridolfi, włoska tancerka
- 3 marca:
- Ada Colau, hiszpańska polityk, alkad Barcelony
- David Faustino, amerykański aktor i raper
- 4 marca:
- Magdalena Chemicz, polska piłkarka ręczna
- Miguel Portela de Morais, portugalski rugbysta
- 5 marca:
- Jens Jeremies, niemiecki piłkarz
- Karina Kuregian, ormiańska tenisistka
- Eva Mendes, amerykańska aktorka
- 7 marca:
- Daniel Herberg, niemiecki curler
- Tomasz Kostuś, polski polityk, poseł na Sejm RP, wicemarszałek województwa opolskiego
- 11 marca – Anna Marciniak-Czochra, polska matematyk, profesor
- 16 marca – Mario León Dorado, hiszpański duchowny katolicki, prefekt apostolski Sahary Zachodniej
- 17 marca – Aleksandra Ivošev, serbska strzelczyni sportowa
- 18 marca:
- Grzegorz Napieralski, polski polityk
- Katherine Tai, amerykańska prawniczka
- Ludmyła Wajłenko, ukraińska lekkoatletka, tyczkarka
- 20 marca:
- Mattias Asper, szwedzki piłkarz, bramkarz
- Enrique Cáceres, paragwajski sędzia piłkarski pochodzenia argentyńskiego
- Sam Dunn, kanadyjski muzyk, reżyser filmowy, antropolog
- Manuela Lutze, niemiecka wioślarka
- Andrzej Pilipiuk, polski pisarz, publicysta
- Carsten Ramelow, niemiecki piłkarz
- Andy Roberts, angielski piłkarz
- Arath de la Torre, meksykański aktor
- Elo Viiding, estońska poetka
- 21 marca:
- Laura Allen, amerykańska aktorka
- Radek Divecký, czeski piłkarz
- Robert Kochanek, polski tancerz
- Joseph Mawle, brytyjski aktor
- Regina Schleicher, niemiecka kolarka szosowa
- 22 marca:
- Marcus Camby, amerykański koszykarz
- Inga Tarnawska, polska lekkoatletka, sprinterka
- 24 marca:
- Alyson Hannigan, amerykańska aktorka
- Magdalena Klimek-Ochab, polska biotechnolog, biochemik
- Zbigniew Konwiński, polski polityk
- Jacob Lekgetho, południowoafrykański piłkarz (zm. 2008)
- Izabella Wojczakowska, polska lekkoatletka, oszczepniczka
- 25 marca:
- Laz Alonso, amerykański aktor
- Graham Cantwell, irlandzki reżyser filmowy i telewizyjny
- Jelena Czałych, rosyjska kolarka szosowa i torowa
- Andriej Nikoliszyn, rosyjski hokeista pochodzenia ukraińskiego
- Ksienija Rappoport, rosyjska aktorka
- Magdalena Stużyńska-Brauer, polska aktorka
- 26 marca:
- Javi Rodríguez, hiszpański futsalowiec
- Diana Kadłubowska, polska aktorka
- Michael Peca, kanadyjski hokeista
- Irina Spîrlea, rumuńska tenisistka
- Christina Surer, szwajcarska modelka, prezenterka telewizyjna
- Marek Ujlaky, słowacki piłkarz
- Taribo West, nigeryjski piłkarz
- 27 marca – Marek Citko, polski piłkarz
- 28 marca
- Kai Kahele, amerykański polityk, kongresman
- Johanna Paasikangas-Tella, fińska szachistka
- 29 marca – Cyril Julian, francuski koszykarz
- 30 marca – Shaun Dooley, brytyjski aktor
- 31 marca:
- Mimi Brănescu, rumuński aktor
- Otis Hill, amerykański koszykarz
- Grzegorz Kozłowski, polski urzędnik państwowy, dyplomata
- Natali, rosyjska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów
- Stefan Olsdal, szwedzki basista, członek zespołu Placebo
- Jani Sievinen, fiński pływak
- Marco Vicini, włoski siatkarz
- 2 kwietnia – Egil á Bø, farerski piłkarz, występuje w barwach klubu EB/Streymur
- 3 kwietnia – Marcus Brown, amerykański koszykarz
- 7 kwietnia – Anna Konik, polska artystka współczesna
- 8 kwietnia:
- Chris Kyle, amerykański wojskowy, żołnierz United States Navy SEALs, komandos, najskuteczniejszy snajper w historii armii Stanów Zjednoczonych (zm. 2013)
- Carlos Mazón, hiszpański samorządowiec, polityk, prezydent Walencji
- Lasse Ottesen, norweski skoczek narciarski, trener, medalista olimpijski
- 9 kwietnia – Jenna Jameson, amerykańska aktorka pornograficzna
- 10 kwietnia:
- Andreas Andersson, szwedzki piłkarz
- Tom Brewster, szkocki curler
- Wojciech Olejniczak, polski polityk
- 11 kwietnia – Tomasz Wilczek, polski koszykarz, trener
- 12 kwietnia – Marley Shelton, amerykańska aktorka
- 13 kwietnia:
- Marta Jandová, czeska piosenkarka, aktorka, współzałożycielka zespołu rockowego Die Happy, reprezentantka Czech podczas 60. Konkursu Piosenki Eurowizji
- Hanna Gill-Piątek, polska polityk, działaczka samorządowa, poseł na Sejm RP
- 17 kwietnia – Victoria Beckham, brytyjska piosenkarka i aktorka
- 18 kwietnia
- Anna Gałecka, polska żeglarka
- Anna Kociarz, polska aktorka
- Radosław Nowakowski, polski samorządowiec, wójt Malechowa
- 19 kwietnia – Artur Chojecki, polski polityk, wojewoda warmińsko-mazurski
- 20 kwietnia – Agnieszka Gołębiowska, polska lekkoatletka, biegaczka średniodystansowa
- 22 kwietnia:
- Shavo Odadjian, amerykański muzyk pochodzenia ormiańskiego, współzałożyciel i basista grupy System of a Down
- Magdalena Rzeczkowska, polska urzędniczka państwowa, prawnik, sekretarz stanu w ministerstwie finansów
- 28 kwietnia:
- Penélope Cruz, hiszpańska aktorka
- Małgorzata Dydek, polska koszykarka (zm. 2011)
- 4 maja – Paulo Murinello, portugalski rugbysta
- 5 maja – Sheri Sam, amerykańska koszykarka, trenerka
- 6 maja:
- Daniela Bártová, czeska lekkoatletka, tyczkarka
- Jesús Vidal Chamorro, hiszpański duchowny katolicki, biskup pomocniczy Madrytu
- 8 maja – Jacek Pilch, polski polityk, poseł na Sejm RP
- 10 maja – Aneta Sosnowska, polska lekkoatletka, płotkarka
- 12 maja – Barbara Socha, polska menedżer i urzędniczka państwowa, wiceminister w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
- 13 maja:
- Aleksandra Derra, polska filozof, profesor
- Grzegorz Kiełb, polski samorządowiec, prezydent Tarnobrzega
- Nicola Martial, gujańska lekkoatletka, trójskoczkini
- 15 maja – Rafał Szałajko, polski aktor filmowy i teatralny
- 16 maja – Sonny Sandoval, amerykański muzyk, wokalista zespołu P.O.D.
- 17 maja – Wojciech Penkalski, polski przedsiębiorca, poseł na Sejm RP
- 19 maja:
- Ewa Dederko, polska triathlonistka
- Zdeněk Sedmík, czeski siłacz i judoka
- 20 maja – Aleksander Stępkowski, polski prawnik, polityk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
- 21 maja – Inge Hornstra, australijska aktorka
- 22 maja:
- Gordana Kovačević, serbska koszykarka (zm. 2009)
- Arsenij Jaceniuk, ukraiński polityk, ekonomista i przedsiębiorca
- Seda Noorlander, holenderska tenisistka
- Anna Szarek, polska wiolonczelistka
- 23 maja:
- Marta Kielczyk, polska dziennikarka
- Manuela Schwesig, niemiecka polityk
- 24 maja:
- Darina Mifkova, włoska tenisistka
- María Vento-Kabchi, wenezuelska tenisistka
- Adrian Custis, amerykański koszykarz, trener
- 25 maja – Ilona Ostrowska, polska aktorka
- 27 maja:
- Krzysztof Matyjaszczyk, polski polityk
- Marjorie Taylor Greene, amerykańska polityk, kongreswoman ze stanu Georgia
- Agata Zbylut, polska artystka wizualna
- 29 maja – Ewa Kozanecka, polska działaczka związkowa, polityk, posłanka na Sejm RP
- 30 maja:
- Rafał Adamczyk, polski polityk, samorządowiec, poseł na Sejm RP
- Andry Rajoelina, malgaski polityk, prezydent Madagaskaru
- 1 czerwca – Alanis Morissette, kanadyjska piosenkarka
- 3 czerwca – Martín Karpan, argentyński aktor telewizyjny, filmowy i teatralny
- 4 czerwca:
- Katie Smith, amerykańska koszykarka, trenerka
- Janette Husárová, słowacka tenisistka
- Radosław Witkowski, polski polityk
- 5 czerwca – Barbara Ciszewska-Andrzejewska, polska szpadzistka
- 6 czerwca – Alexandra Krings, austriacka snowboardzistka
- 7 czerwca – Bear Grylls, brytyjski podróżnik, alpinista i popularyzator sztuki przetrwania
- 9 czerwca – Jana Nejedly, kanadyjska tenisistka
- 11 czerwca
- Frangiskos Alwertis, grecki koszykarz
- Piotr Misiło, polski polityk, menedżer, poseł na Sejm RP
- 12 czerwca – Kerry Kittles, amerykański koszykarz
- 13 czerwca – Wenelina Wenewa-Mateewa, bułgarska lekkoatletka, skoczkini wzwyż
- 14 czerwca – Joanna Szeszko, polska siatkarka
- 17 czerwca – Aleksandra Polewska, polska pisarka i publicystka
- 19 czerwca
- Piotr Jankowski, polski aktor
- Agnès Pannier-Runacher, francuska polityk
- 20 czerwca – Margit Randver, estońska lekkoatletka, tyczkarka
- 23 czerwca:
- Chris Bradford, brytyjski pisarz
- Joel Edgerton, australijski aktor
- Elena Keldibekova, peruwiańska siatkarka
- Paweł Kryszałowicz, polski piłkarz
- Sinan Şamil Sam, turecki bokser (zm. 2015)
- 24 czerwca:
- Robert Kudelski, polski aktor
- Agata Piszcz, polska kajakarka
- 26 czerwca – Piotr Król, polski samorządowiec, polityk, poseł na Sejm RP
- 27 czerwca – Krzysztof Hetman, polski polityk, marszałek województwa lubelskiego, europoseł
- 29 czerwca – Andrea Müller, niemiecka lekkoatletka
- 2 lipca – Aleksandra Rej, polska artystka, malarz, grafik
- 3 lipca – Krzysztof Mikuła, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP
- 4 lipca – Jill Craybas, amerykańska tenisistka
- 5 lipca – Joanna Orleańska, polska aktorka
- 6 lipca – Tomasz Hinc, polski menedżer polityk, wojewoda zachodniopomorski
- 7 lipca – Jennifer Jones, kanadyjska curlerka
- 10 lipca – Amber Holland, kanadyjska curlerka
- 12 lipca – Marcel Wiercichowski, polski aktor
- 14 lipca:
- Erick Dampier, amerykański koszykarz
- Pavlina Nola, nowozelandzka tenisistka pochodzenia bułgarskiego
- Jolanta Samulewicz, polska strzelczyni sportowa, trenerka
- 15 lipca:
- Alena Szochan, białoruska brydżystka
- Ousmane Sonko, senegalski polityk
- 17 lipca – Dżargaltulgyn Erdenbat, mongolski ekonomista, polityk, premier Mongolii
- 20 lipca – Sasha Carter, kanadyjska curlerka
- 21 lipca – Merle Kivimets, estońska wszechstronna lekkoatletka
- 22 lipca – Franka Potente, niemiecka aktorka
- 23 lipca
- Robert Kropiwnicki, polski politolog, prawnik, polityk, poseł na Sejm RP
- Izabela Puchacz, polska piłkarka ręczna, trenerka
- 25 lipca:
- Todd Fuller, amerykański koszykarz
- Grzegorz Skwierczyński, polski dziennikarz, polityk, poseł na Sejm RP
- 27 lipca – Krystyna Leśkiewicz, polska gimnastyczka
- 28 lipca – Aleksis Tsipras, grecki polityk, premier
- 29 lipca – Eleni Wasiliu, grecka koszykarka
- 30 lipca:
- Jacek Dukaj, polski pisarz
- Hilary Swank, amerykańska aktorka
- Patryk Wild, polski samorządowiec, wójt gminy Stoszowice, członek zarządu województwa dolnośląskiego
- 31 lipca
- Asti (Bakallbashi), albański duchowny prawosławny, biskup pomocniczy Tirany
- Emilia Fox, brytyjska aktorka
- Tomasz Jaskóła, polski nauczyciel, polityk, poseł na Sejm RP
- Adam Putnam, amerykański polityk
- 1 sierpnia:
- Justyna Bąk, polska lekkoatletka, biegaczka
- Beckie Scott, kanadyjska biegaczka narciarska, mistrzyni olimpijska
- 2 sierpnia – Tomasz Wójcik, polski polityk, nauczyciel, wicewojewoda zachodniopomorski
- 3 sierpnia – Anna Łukaszewska-Trzeciakowska, polska menedżer, wiceminister
- 5 sierpnia – Kajol, indyjska aktorka
- 6 sierpnia – Alvin Williams, amerykański koszykarz, trener
- 9 sierpnia – Raphaël Poirée, francuski biathlonista, czterokrotny zdobywca PŚ
- 10 sierpnia – Łukasz Lewandowski, polski aktor
- 11 sierpnia – Kira Kener, amerykańska aktorka pornograficzna
- 12 sierpnia – Andrej Danko, słowacki prawnik, polityk, przewodniczący Rady Narodowej
- 13 sierpnia – Dušan Jelić, serbski koszykarz, posiadający także greckie obywatelstwo
- 16 sierpnia
- Tomasz Frankowski, polski piłkarz, polityk, eurodeputowany
- Sylwia Kwilińska, polska lekkoatletka, sprinterka
- 17 sierpnia:
- Tomasz Rachwał, polski naukowiec, nauczyciel akademicki, autor podręczników
- Renata Szykulska, polska lekkoatletka, trójskoczkini
- Jacek Wilk, polski adwokat, ekonomista, polityk, poseł na Sejm RP
- 18 sierpnia – Shannon Johnson, amerykańska koszykarka, trenerka
- 19 sierpnia – Karol Tylenda, polski rolnik, polityk, członek zarządu województwa podlaskiego
- 20 sierpnia:
- Amy Adams, amerykańska aktorka
- Adam Korol, polski wioślarz, polityk, minister sportu i turystyki, poseł na Sejm RP
- Aneta Szczepańska, polska judoczka
- 21 sierpnia – Katarzyna Dobija, polska lekkoatletka, wieloboistka
- 22 sierpnia – Cory Gardner, amerykański polityk, senator ze stanu Kolorado
- 27 sierpnia – Jadwiga Emilewicz, polska polityk, minister przedsiębiorczości i technologii
- 31 sierpnia – Alissa White, szwedzka lekkoatletka, tyczkarka
- 1 września
- Agnieszka Janiuk, polska astrofizyk, wykładowczyni akademicka
- Filip Nikolic, francuski piosenkarz, kompozytor i aktor
- 2 września:
- Łukasz Barczyk, polski aktor, reżyser, scenarzysta, montażysta i producent filmowy
- Andrzej Górczyński, polski samorządowiec, członek zarządu województwa łódzkiego
- Yuka Sakurai, japońska siatkarka
- Sami Salo, fiński hokeista
- Inari Vachs, amerykańska aktorka pornograficzna
- 4 września:
- Carmit Bachar, amerykańska wokalistka, członkini zespołu The Pussycat Dolls
- Sören Bartol, niemiecki polityk
- Katarzyna Gębala, polska biegaczka narciarska
- Junko Kanamori, japońska siatkarka
- Sunday Oliseh, nigeryjski piłkarz
- José Luís Peixoto, portugalski prozaik, poeta
- 5 września – Małgorzata Kupisz, polska siatkarka
- 6 września:
- Eryk Lubos, polski aktor
- Sašo Filipovski, słoweński trener koszykarski
- 7 września – Teresa Czerwińska, polska ekonomistka, minister finansów
- 9 września – Gok Wan, brytyjski stylista, projektant mody i prezenter telewizyjny
- 10 września – Sandra Cacic, amerykańska tenisistka
- 11 września – DeLisha Milton-Jones, amerykańska koszykarka
- 12 września:
- Adam Bielan, polski polityk, europoseł
- Paweł Chorąży, polski polityk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju
- Cristina Torrens Valero, hiszpańska tenisistka
- Grzegorz Warchoł, polski gitarzysta basowy i kontrabasista (zm. 2007)
- 14 września:
- Hicham El Guerrouj, marokański lekkoatleta
- Iwona Konrad, polska lekkoatletka, płotkarka
- 17 września – Rasheed Wallace, amerykański koszykarz
- 18 września – Marcin Zydorowicz, polski urzędnik państwowy, wojewoda zachodniopomorski
- 19 września:
- Juan Velarde, hiszpański pilot
- Damir Mulaomerović, bośniacki koszykarz
- 23 września – Ágnes Simon, węgierska biegaczka narciarska
- 24 września – Niels Brinck, duński piosenkarz
- 25 września – Francesco Acquaroli, włoski polityk, prezydent Marche
- 26 września:
- Ewa Wieleżyńska, polska tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego
- Martin Müürsepp, estoński koszykarz, trener
- 28 września:
- Martyna Wojciechowska, polska prezenterka telewizyjna
- Chuck Kornegay, amerykański koszykarz
- 3 października:
- Kely Fraga, brazylijska siatkarka
- Ismet Munishi, kosowski piłkarz, trener
- Marianne Timmer, holenderska łyżwiarka szybka
- 5 października:
- Bartosz Marczuk, polski dziennikarz, urzędnik państwowy, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
- Robert Mateja, polski skoczek narciarski
- 6 października – Arkadiusz Bąk, polski piłkarz
- 7 października – Allison Munn, amerykańska aktorka
- 8 października:
- Zoran Zaew, macedoński polityk, premier Macedonii Północnej
- Rashard Griffith, amerykański koszykarz
- 9 października – Maciej Małecki, polski polityk, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
- 10 października – Roberto Fico, włoski polityk, przewodniczący Izby Deputowanych
- 11 października – Jerzy Michalak, polski prawnik, samorządowiec, wicemarszałek województwa dolnośląskiego
- 12 października – Arkadiusz Grabowski, polski samorządowiec, polityk, senator RP
- 14 października – Jessica Drake, amerykańska aktorka pornograficzna
- 17 października:
- Matthew Macfadyen, brytyjski aktor
- Zbigniew Stonoga, przedsiębiorca
- 18 października – Wioletta Białk, polska sopranistka
- 28 października – Joaquin Phoenix, amerykański aktor filmowy
- 30 października – Aneta Niestrawska, polska samorządowiec i urzędniczka, wicewojewoda wielkopolski
- 1 listopada – Emma George, australijska lekkoatletka, tyczkarka
- 2 listopada – Nelly, amerykański raper, aktor
- 3 listopada:
- Tariq Abdul-Wahad, francuski koszykarz
- Ewa Gorzelak, polska aktorka
- Ágnes Osztolykán, węgierska działaczka społeczna
- Agnieszka Szydłowska, polska dziennikarka i prezenterka radiowo-telewizyjna
- 4 listopada:
- Dorota Bartnik, polska lekkoatletka, płotkarka
- Robert Meglič, słoweński skoczek narciarski
- 5 listopada:
- Angela Gossow, niemiecka wokalistka zespołu Arch Enemy
- Alejandra Guerrero Rodríguez, meksykańska szachistka
- Andrzej Nejman, polski aktor
- Joanna Olesińska, polska lekkoatletka, skoczkini w dal
- 8 listopada – Masashi Kishimoto, japoński mangista, twórca Naruto
- 9 listopada:
- Alessandro Del Piero, włoski piłkarz,
- Sven Hannawald, niemiecki skoczek narciarski
- Ryō Kase, japoński aktor
- Anna Serafińska, polska wokalistka jazzowa
- 10 listopada
- Alisa Camplin, australijska narciarka dowolna
- Igor Sypniewski, polski piłkarz (zm.2022)
- 11 listopada – Leonardo DiCaprio, amerykański aktor
- 14 listopada – Anna Stera-Kustusz, polska biathlonistka
- 15 listopada:
- Chad Kroeger, wokalista i gitarzysta rockowego zespołu Nickelback
- Ingrida Šimonytė, litewska polityk, premier Litwy
- 16 listopada – Agnieszka Wilczyńska, polska wokalistka jazzowa
- 17 listopada – Eunice Barber, francuska lekkoatletka, wieloboistka i skoczkini w dal
- 18 listopada:
- Chloë Sevigny, amerykańska aktorka i modelka
- Petter Solberg, norweski kierowca rajdowy
- 21 listopada – Tomasz Czyszek, polski urzędnik państwowy, dyplomata, ambasador RP na Malcie
- 22 listopada
- Meike Babel, niemiecka tenisistka
- Przemysław Koperski, polski prawnik, polityk, poseł na Sejm RP
- Aleksandra Nagórko, polska reżyserka dźwięku, producentka muzyczna
- 23 listopada
- Aleksandra Kaczkowska, polska dziennikarka muzyczna, prezenterka radiowa i telewizyjna
- Malik Rose, amerykański koszykarz, komentator sportowy
- 24 listopada – Aylín Mújica, meksykańska aktorka
- 25 listopada – Jimmy Gomez, amerykański polityk, kongresman ze stanu Kalifornia
- 29 listopada:
- Pavol Demitra, słowacki hokeista (zm. 2011)
- Gunnlaugur Jónsson, islandzki piłkarz, trener
- Lin Chi-ling, tajwańska aktorka, modelka, prezenterka telewizyjna
- Esther López, hiszpańska siatkarka
- Mike Penberthy, amerykański koszykarz, trener
- Armand Ryfiński, polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
- Jan Votava, czeski szachista
- Branimir Vujević, chorwacki wioślarz
- Bogusław Wyparło, polski piłkarz, bramkarz
- 1 grudnia – Tomasz Robaczyński, polski prawnik i urzędnik państwowy, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
- 4 grudnia – Anke Huber, niemiecka tenisistka
- 7 grudnia – Gianina Vlad, rumuńska lekkoatletka, tyczkarka
- 9 grudnia – Michał Cieślak, polski rolnik, polityk, poseł na Sejm RP
- 11 grudnia:
- Tomasz Pięta, polski koszykarz
- Bogusław Kaczmarczyk, polski aktor
- Sławomir Nowak, polski polityk
- 12 grudnia:
- Aleksandra Jankowska, polska samorządowiec, wicewojewoda pomorski
- Rey Mysterio, meksykański wrestler
- Torger Nergård, norweski curler
- 15 grudnia
- Agnieszka Odorowicz, polska ekonomistka, dyrektor PISF
- Maciej Wydrzyński, polski przedsiębiorca, polityk, poseł na Sejm RP
- 17 grudnia – Adam Jarubas, polski polityk, samorządowiec, marszałek województwa świętokrzyskiego
- 18 grudnia – Kari Byron, amerykańska prezenterka telewizyjna i rzeźbiarka
- 19 grudnia:
- Katarzyna Kacperczyk, polska urzędniczka państwowa, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
- Jasmila Žbanić, bośniacka reżyserka
- 20 grudnia – Ewa Bogacz-Wojtanowska, polski naukowiec Uniwersytetu Jagiellońskiego
- 22 grudnia – Ewa Rybak, polska lekkoatletka, oszczepniczka
- 23 grudnia – Krzysztof Milerski, polski raper, członek zespołu Nagły Atak Spawacza
- 24 grudnia:
- Michał Lesień, polski aktor
- Marcelo Salas, chilijski piłkarz
- 26 grudnia – Ewa Pawlikowska, polska zawodniczka karate
- 27 grudnia – Karolina Muszalak, polska aktorka
- 28 grudnia – Francesca Dolcini, włoska lekkoatletka, tyczkarka
- 29 grudnia
- Twinkle Khanna, bollywoodzka aktorka
- Agata Mechlińska, polska koszykarka
- 30 grudnia
- Adam Bab, polski duchowny rzymskokatolicki, biskup pomocniczy lubelski
- Tomasz Głogowski, polski polityk
- Johanna Sällström, szwedzka aktorka (zm. 2007)
- data dzienna nieznana:
- Andrzej Bęben – polski inżynier, doktor habilitowany
- Robert Stefanicki – polski prawnik, profesor
- Jarosław Turkiewicz – polski inżynier, doktor habilitowany
- Alex Barclay, irlandzka pisarka
Zmarli[edytuj | edytuj kod]
Zdarzenia astronomiczne[edytuj | edytuj kod]
Nagrody Nobla[edytuj | edytuj kod]
- z fizyki – Martin Ryle, Antony Hewish
- z chemii – Paul J. Flory
- z medycyny – Albert Claude, Christian de Duve, George Palade
- z literatury – Eyvind Johnson, Harry Martinson
- nagroda pokojowa – Eisaku Satō, Seán MacBride
- z ekonomii – Gunnar Myrdal, Friedrich August von Hayek
Dane statystyczne[edytuj | edytuj kod]
- źródło danych: Bank Światowy:
- Ludność świata: 3 998 759 015
- Tempo wzrostu liczby ludności: 1,94% na rok
- Długość życia: 61,4 lat
- Wskaźnik płodności: 4,15 urodzeń na kobietę
- Współczynnik umieralności poniżej 5 roku życia: 128,93
- Zużycie energii na mieszkańca: 1390,35 kg
Święta ruchome[edytuj | edytuj kod]
- Tłusty czwartek: 21 lutego
- Ostatki: 26 lutego
- Popielec: 27 lutego
- Niedziela Palmowa: 7 kwietnia
- Pamiątka śmierci Jezusa Chrystusa: 7 kwietnia
- Wielki Czwartek: 11 kwietnia
- Wielki Piątek: 12 kwietnia
- Wielka Sobota: 13 kwietnia
- Wielkanoc: 14 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 15 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 23 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 2 czerwca
- Boże Ciało: 13 czerwca
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
- Oskary w roku 1974
- Olimpiada szachowa 1974
- 1974 w filmie
- 1974 w muzyce
- 1974 w literaturze
- 1974 w informatyce