A B C Ć D E F G H I J K L M N O Ó P Q R S T U V W X Y Z Ż

Ustawa

Ustawa, akt prawny o charakterze ogólnym i powszechnie obowiązującym, uchwalany przez parlament.

Ze względu na treść, formę i moc prawną ustawy w Polsce dzielą się na: zasadnicze (konstytucja) i konstytucyjne oraz zwykłe (które muszą być zgodne z konstytucją); wszystkie pozostałe akty normatywne obowiązujące w kraju (np. rozporządzenia) muszą być zgodne z ustawami.

Ustawa zwykła może być uchwalona w każdej sprawie zgodnie z wolą większości deputowanych w parlamencie, niektóre natomiast sprawy zastrzeżone są wyłącznie do regulacji przez ustawy (np. zmiana konstytucji, ustawa budżetowa, regulacja ustroju i zakres działania samorządu terytorialnego, określenie sytuacji prawnej obywatela zwłaszcza w zakresie jego obowiązków).

Ustawy są uchwalane w trybie określonym konstytucyjnie (legislacja). Tryb ten przewiduje:
- inicjatywę ustawodawczą,
- rozpatrzenie i uchwalenie projektu ustawy przez sejm (w 3 czytaniach),
- rozpatrzenie i uchwalenie projektu przez senat (termin 30 dni, wyjątkowo przy tzw. rządowych projektach pilnych 7 dni),
- rozpatrzenie ewentualnych poprawek senatu w sejmie (jeśli sejm nie odrzuci ich bezwzględną większością, stają się obowiązującą częścią projektu ustawy) oraz przesłanie projektu prezydentowi,
- podpisanie ustawy przez prezydenta (30 dni lub w projektach pilnych 7 dni), prezydent może również odrzucić projekt zgłaszając swoje weto (sejm ponownie rozpatruje uchwałę i może odrzucić weto prezydenta większością 2/3 głosów) lub skierować projekt ustawy do Trybunału Konstytucyjnego aby ten zbadał zgodność jego zapisów z konstytucją (decyzja Trybunału Konstytucyjnego jest ostateczna i wiążąca dla pozostałych organów państwa),
- ustawa musi uzyskać tzw. promulgację czyli zostać ogłoszona publicznie w wyznaczonym do tego organie prasowym - Dzienniku Ustaw RP.

Ustawa wchodzi w życie 14 dni po jej ogłoszeniu, chyba że sama przewiduje datę późniejszą (vacatio legis). Ustawy z mocą wsteczną są niedopuszczalne w konstytucyjnym państwie prawnym.

Powiązane hasła