„Względy i potrzeby międzynarodowe prą do tego, by Polska była mocarstwem.
Siły znaczniejsze i wyższe nad siły jednego narodu, stosunki ogólno-europejskie nadają sprawie polskiej znaczenie europejskie i stanowi to… europejską konieczność. Działa tu siła dziejowa, potężniejsza ponad wszelki opór, jakobyśmy jej stawić mogli. Gdybyśmy chcieli być państwem biernem, neutralnem, którego celem jedynym zapewnienie sobie bezpiecznego istnienia, gdybyśmy sami usuwali się na drugi plan w polityce powszechnej, przestalibyśmy istnieć w ogóle po niedługim czasie. Próbowaliśmy już raz skromnego wycofania się na stanowisko państwa drugorzędnego, usunęliśmy się za czasów saskich do zacisznego kąta – i doczekaliśmy się rozbiorów. Utrata ponowna niepodległości czekałaby nas niewątpliwie, gdybyśmy zdecydowali się prowadzić politykę niemocarstwową. Kto nie spełnia swego powołania, podrywa sam korzenie swego bytu. Zresztą, ponieważ w tem miejscu, gdzie znajduje się Polska, potrzebne jest ze względów geografii politycznej a więc ze względów od woli naszej niezależnych, mocarstwo potężne, a więc ono musi być; jeżeli nie chciałaby być niem Polaka, a zatem: państwo Polskę zagarniające i pozbawiające ją niepodległości. Na to nie ma sposobu. Miejmiż otuchę, że wystarczy nam lekcja jednorazowej utraty niepodległości, i że nie narazimy się na to powtórnie. Kurczenie wszelkie polityki polskiej prowadzi i prowadzić musi do tego niebezpieczeństwa, ponieważ położenie Polski w Europie jest tego rodzaju.
Zachodzi tu v i s m aj o r. Musimy zmierzać na nowo do pozyskania mocy, jaką posiadaliśmy niegdyś.”
Feliks Koneczny: „Polskie Logos i Ethos. Roztrząsanie o znaczeniu i celu Polski” T. 1. str. 47, Poznań-Warszawa 1921 r. Czytajmy Konecznego!
