150-lecie Powiatu Będzińskiego
Po upadku Powstania Styczniowego na mocy aktów prawnych z roku 1866 wyodrębniono powiat będziński z olkuskiego, sytuując go w nowopowstałej Guberni Piotrkowskiej. Ostatecznie nowy powiat powstał w 1867 r. i obejmował powierzchnię 1366,5 km², jedno miasto: Będzin, 18 gmin wiejskich, na terenie których leżało 213 wsi i 8 osad pozbawionych statusu miast w wyniku popowstaniowych represji.
Osadami tymi były: Siewierz, Czeladź, Modrzejów, Kromołów, Włodowice, Mrzygłód, Żarki, Koziegłowy i 213 wsi. W obrębie powiatu znajdowały się też tereny obecnych miast Dąbrowy Górniczej, Sosnowca i Zawiercia, które w tym czasie były niewielkimi miejscowościami. Sosnowiec był wtedy wsią i nosił nazwę Sosnowice.
Ten najstarszy powiat będziński był też najbardziej rozległy w całej swojej historii - po drobnych korektach (m.in. w 1890 r. przyłączono Kromołów) zajmował 1390,6 km² i liczył ponad 800 tys. mieszkańców. Graniczył od północy z powiatem częstochowskim, od wschodu z włoszczowskim i olkuskim, od południa z Cesarstwem Austriackim a od zachodu z Królestwem Pruskim, obejmując w swoich granicach jeden z bardziej uprzemysłowionych obszarów Cesarstwa Rosyjskiego.
W odrodzonej Rzeczpospolitej tak wielki terytorialnie powiat będziński nie miał racji bytu, w związku z czym rozpadł się na trzy jednostki administracyjne: powiat będziński, zawierciański i myszkowski.
Piotr Dudała
Autor: Redakcja | 10/02/2015