Zespół lęku napadowego
Osoby dotknięte lękiem napadowym mogą się obawiać że podczas danego epizodu wystąpi u nich zawał, wylew, że się uduszą, omdleją, oszaleją, stracą nad sobą kontrolę. Lękowi towarzyszą zwykle skrajnie nieprzyjemne doznania somatyczne, jak kołatanie serca, duszność, uczucie gorąca, drżenia, słabości, miękkich nóg, zawroty głowy. Częstotliwość napadów lęku może się wahać od kilku dziennie, do kilku rocznie. To jedno z częściej występujących zaburzeń lękowych – dotyka około 3–6% populacji, kobiety obciążone są większym ryzykiem rozwoju lęku panicznego.
Napad paniki jest zwykle przeżywany jako „spadający niczym grom z jasnego nieba”, niespodziewany i gwałtowny, a osoba go doświadczająca może czuć kompletny lub niemal kompletny brak poczucia wpływu na jego przebieg. Z tego też powodu nierzadko pojawia się tzw. lęk antycypacyjny: obawy „kiedy i gdzie znowu mnie to dopadnie?” oraz czujne „wsłuchiwanie się w swoje ciało” w poszukiwaniu zwiastunów napadu. Lęk paniczny prowadzi niekiedy do rozwoju tzw. agorafobii – lęku przed przebywaniem oraz unikania przebywania w określonych miejscach w obawie, że może w nich dojść do „napadu”. Najczęściej unikane są miejsca, w których dana osoba może mieć poczucie że „w razie paniki trudno mi się będzie wydostać, lub pomoc będzie miała trudność z dotarciem do mnie”, takie jak środki komunikacji (autobusy, tramwaje, samochody osobowe, samoloty), sklepy, galerie handlowe, kościoły, kina, teatry, windy. Nasilona agorafobia może bardzo poważnie utrudniać codzienne funkcjonowanie, a osoba nią dotknięta może przez długi czas obawiać się opuścić miejsca zamieszkania.
Przyczyny
Podobnie jak w przypadku wielu dolegliwości psychicznych, także w zespole lęku napadowego przyczyny są uwarunkowane wieloczynnikowo i są wypadkową interakcji wpływów biologicznych, psychologicznych i społecznych. Te pierwsze to m.in. uwarunkowania dziedziczne, charakterystyczne elementy budowy i funkcjonowania określonych struktur mózgu, a także związana z temperamentem siła reakcji systemu nerwowego na bodźce środowiskowe. Z perspektywy psychospołecznej podkreśla się znaczenie czynników związanych z uczeniem się. Lęk może być tu rozumiany jako reakcja wyuczona, powstająca w wyniku obserwacji (np. rodzica prezentującego podobny wzorzec zachowania, realnych wydarzeń obejmujących nagłe i groźne w skutkach dolegliwości u bliskich) lub też poprzez skojarzenie lęku z określoną sytuacją w mechanizmie warunkowania klasycznego.
Leczenie
Zespół lęku napadowego możemy obecnie skutecznie i względnie szybko leczyć. Badania wskazują, że najlepsze rezultaty zapewnia łącznego stosowanie farmakoterapii oraz psychoterapii poznawczo–behawioralnej, choć niekiedy wystarczające jest zastosowanie jednej z tych metod samodzielnie. W wyniku adekwatnego leczenia większość pacjentów doświadcza wyraźnej, niekiedy spektakularnej poprawy. Istotą psychoterapii poznawczo–behawioralnej w tym przypadku jest pomoc w zrozumieniu mechanizmu paniki oraz nauka właściwego reagowania w sytuacji doświadczania lęku, co prowadzi do jego stopniowego wygaszenia (przeczytaj więcej: Zespół lęku napadowego (panicznego) z perspektywy poznawczo-behawioralnej). Farmakoterapia polega głównie na stosowaniu leków przeciwdepresyjnych z grupy SSRI.
Opracował: lek. med. Paweł Brudkiewicz
www.centrumdobrejterapii.pl/…/zespol-leku-nap…
Udostępnij Lubię to Więcej