Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA)
Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA)
CETA: korzyści
Komisja proponuje podpisanie i zawarcie kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej
Notatka prasowa na temat umowy handlowej CETA
Korzyści wynikające z CETA
Doświadczenia eksporterów
W skrócie o CETA
Jest to kompleksowa umowa gospodarcza między UE a Kanadą, która ma na celu pobudzenie handlu, wzmocnienie stosunków gospodarczych i ułatwienie tworzenia miejsc pracy.
Cele te zostaną osiągnięte przez zniesienie 99 proc. należności celnych oraz usunięcie wielu innych przeszkód dla przedsiębiorstw.
Uzgodniony tekst jest podany do wiadomości publicznej i przedstawiony do zatwierdzenia w ramach procesu demokratycznego w UE.
Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA) to efekt niedawno zakończonych negocjacji między UE a Kanadą. Umowa zapewni unijnym przedsiębiorstwom więcej atrakcyjnych możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w Kanadzie, a także przyczyni się do tworzenia miejsc pracy w Europie.
Doprowadzi ona do zniesienia należności celnych, zlikwidowania ograniczeń w dostępie do zamówień publicznych, otwarcia rynku usług i stworzenia przewidywalnych warunków dla inwestorów, a także pomoże w zapobieganiu nielegalnemu kopiowaniu innowacji i tradycyjnych produktów z UE.
Zakłada ona pełne utrzymanie wysokich norm UE w obszarach takich jak bezpieczeństwo żywności i prawa pracownicze. Umowa zawiera również wszelkie gwarancje, które mają zapewnić, że korzyści gospodarcze nie będą osiągane kosztem demokracji, środowiska lub zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów. Komisja podała do wiadomości publicznej swój mandat do negocjacji umowy handlowej w grudniu 2015 r.
Wyniki negocjacji w sprawie CETA
W sierpniu 2014 r. negocjatorzy zakończyli negocjacje w sprawie CETA. Poniżej przedstawiamy pełny wynik negocjacji.
W lipcu 2016 r. Komisja Europejska przyjęła następujące teksty i oficjalnie przedstawiła je Radzie UE:
Podpisanie umowy
Zawarcie umowy
Tymczasowe stosowanie umowy
Podsumowanie ostatecznego wyniku negocjacji (Inne wersje językowe)
Przegląd tekstu pod względem prawnym został zakończony, ale tekst umowy nie jest jeszcze wiążący z punktu widzenia prawa międzynarodowego.
Komisja Europejska oficjalnie zaproponowała Radzie UE podpisanie i zawarcie CETA .
Po wydaniu przez Radę decyzji możliwe będzie tymczasowe stosowanie CETA. Pełne wejście w życie umowy będzie uwarunkowane zawarciem jej przez UE w drodze decyzji Rady, zgody Parlamentu Europejskiego oraz stosownych krajowych procedur ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie.
O co chodzi w CETA?
Pomoc w pobudzaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy w Europi
Eliminacja ceł
Dopuszczenie przedsiębiorstw UE do rynku kanadyjskich zamówień publicznych
Zacieśnienie współpracy w zakresie regulacji
Ochrona europejskich innowatorów i produktów tradycyjnych
Liberalizacja handlu usługami
Wspieranie inwestycji
Zapewnienie dobrej współpracy w przyszłości
Ochrona demokracji, konsumentów i środowiska naturalnego
Pomoc w pobudzaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy w Europie
CETA może pomóc w pobudzeniu wzrostu gospodarczego i zwiększeniu zatrudnienia w Europie.
Dokładnie taki wpływ mają inne umowy o wolnym handlu, które UE zawarła w ostatnim czasie. W ciągu czterech lat od wejścia w życie umowy z Koreą Południową eksport z UE do tego kraju wzrósł szybko – eksport towarami o 55 proc., a usługami o ponad 40 proc.
Niezależne badania potwierdzają, że CETA może jeszcze bardziej pobudzać handel i inwestycje.
Co istotne, każdy 1 mld euro eksportu z UE utrzymuje średnio 14 tys. miejsc pracy. Takie miejsca pracy są też na ogół lepiej opłacane niż te, które nie zależą od eksportu – na stanowiskach wymagających wyższych kwalifikacji oferuje się płace wyższe o 15 proc.
--------------------------------------------------
Eliminacja ceł
Dzięki CETA zniesione zostaną wszystkie cła na towary przemysłowe, co pozwoli zaoszczędzić europejskim eksporterom prawie 600 mln euro rocznie.
CETA szybko zlikwiduje cła. Większość z nich zostanie zniesiona od razu po wejściu umowy w życie. Siedem lat później nie będzie już żadnych opłat celnych w obrocie wszelkimi produktami przemysłowymi między UE a Kanadą.
Skorzystają na tym również importerzy z Europy, gdyż obniżą się koszty części, komponentów i innych surowców, które wykorzystują oni w swoich produktach.
Cła zostaną również w przeważającej mierze zniesione w sektorze rolnictwa i produkcji żywności. Prawie 92 proc. produktów unijnego rolnictwa oraz wytworzonej w UE żywności będzie wywożone do Kanady bezcłowo.
Otwarcie rynków rolnych może pomóc w utrzymaniu niskich cen i zapewnieniu konsumentom większego wyboru. UE jako jeden z głównych producentów żywności wysokiej jakości skorzysta na lepszym dostępie do rynku Kanady, na którym konsumenci dysponują wyższymi dochodami. Wynik rozmów jest szczególnie obiecujący w odniesieniu do przetworzonych produktów rolnych, które odgrywają ważną rolę w interesach UE związanych z eksportem. Dzięki CETA zniesione zostaną prawie wszystkie kanadyjskie cła na te produkty, co będzie miało korzystny wpływ na unijny przemysł przetwórstwa spożywczego.
W przypadku win i napojów spirytusowych CETA zniesie nie tylko taryfy celne, lecz także inne istotne bariery w handlu. To znacznie ułatwi dostęp do rynku kanadyjskiego.
W przypadku kilku newralgicznych produktów, takich jak wołowina, wieprzowina, kukurydza cukrowa po stronie UE i produkty mleczne z Kanady, CETA ograniczy preferencyjny dostęp wysokością kwot. CETA nie spowoduje otwarcia rynku drobiu i jaj po żadnej stronie; unijny system cen wejścia zostanie utrzymany.
Dzięki zniesieniu taryf celnych przemysł przetwórczy UE uzyska lepszy dostęp do kanadyjskich ryb. UE i Kanada będą równolegle rozwijać zrównoważone rybołówstwo, poprzez stosowanie środków monitorowania, kontroli i nadzoru, a także zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów.
Dopuszczenie przedsiębiorstw UE do rynku kanadyjskich zamówień publicznych
Dzięki CETA przedsiębiorstwa z UE będą mogły ubiegać się o zamówienia publiczne w Kanadzie na wszystkich szczeblach sektora instytucji rządowych i samorządowych. Po raz pierwszy obejmie to władze prowincji odpowiedzialne za duże wydatki publiczne w Kanadzie.
Co roku kanadyjski rząd federalny, prowincje i gminy zakupują od prywatnych przedsiębiorstw towary i usługi warte ponad 30 mld euro.
Przedsiębiorstwa europejskie będą pierwszymi przedsiębiorstwami zagranicznymi, które w takim stopniu uzyskają dostęp do rynku zamówień publicznych Kanady. Żadna inna umowa międzynarodowa zawarta przez Kanadę nie oferuje podobnych możliwości.
Kanada utworzy również wspólną stronę internetową elektronicznych zamówień publicznych, na której zgromadzone zostaną informacje na temat wszystkich przetargów. Dzięki temu przedsiębiorstwa w UE będą mogły skorzystać z otwierających się przed nimi możliwości.
Zacieśnienie współpracy w zakresie regulacji
UE i Kanada uzgodniły w CETA utworzenie Forum Współpracy Regulacyjnej. Forum będzie działać jako dobrowolny system współpracy, której celem jest wymiana doświadczeń i informacji między organami regulacyjnymi, a także pomoc w wyznaczaniu dziedzin, w których organy te mogłyby współpracować.
Forum Współpracy Regulacyjnej będzie oferować pomoc i wskazówki organom regulacyjnym i prawodawczym. W żaden sposób nie będzie ograniczać uprawnień decyzyjnych organów regulacyjnych w państwach członkowskich UE ani na szczeblu samej UE. Forum nie będzie mogło zmieniać obowiązujących przepisów ani opracowywać nowych.
Rozdział dotyczący barier technicznych w handlu zawiera ponadto przepisy mające na celu poprawę przejrzystości i wspieranie bliższych kontaktów między UE a Kanadą w dziedzinie przepisów technicznych. UE i Kanada zgadzają się na dalsze zacieśnianie powiązań między odpowiednimi podmiotami ustalającymi normy.
Obie strony zgodziły się wzajemnie akceptować certyfikaty oceny zgodności wydawane przez swoje jednostki oceniające zgodność w szeregu sektorów, takich jak:
sprzęt elektryczny
zabawki
maszyny
aparatura pomiarowa.
Oznacza to, że jednostka oceniająca zgodność w UE może testować unijne produkty przeznaczone na eksport na rynek kanadyjski zgodnie z kanadyjskimi przepisami i na odwrót. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której obie strony muszą przeprowadzać te same testy, co może skutkować znacznym obniżeniem kosztów zarówno po stronie przedsiębiorstw, jak i konsumentów. Pomoże to zwłaszcza małym firmom, dla których konieczność dwukrotnego opłacenia tych samych testów może być przeszkodą nie do pokonania.
Ochrona europejskich innowacji, artystów i produktów tradycyjnych
CETA zapewni bardziej wyrównane szanse Kanadzie i UE w odniesieniu do praw własności intelektualnej. Kanada dostosuje swoją ochronę praw autorskich do reguł Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.
CETA wzmocni prawa własności intelektualnej w odniesieniu do nowych produktów leczniczych. Na przykład właściciele patentu będą w stanie odwołać się od decyzji w sprawie pozwoleń na dopuszczenie do obrotu w Kanadzie, a Kanada lepiej dostosuje swój system ochrony danych do systemu UE.
Dzięki CETA łatwiej też będzie europejskim muzykom, artystom i innym osobom pracującym w tej branży uzyskać odpowiednie wynagrodzenie za swoją pracę.
Zasady uzgodnione w CETA będą korzystne dla unijnych rolników i małych przedsiębiorstw z sektora produkcji żywności. W umowie uznano szczególną sytuację licznych europejskich produktów rolnych określonego pochodzenia geograficznego i zapewniono im ochronę na rynku kanadyjskim. Stosowanie oznaczeń geograficznych (OG), takich jak Grana Padano, Roquefort, Elia Kalamatas Olives lub Aceto Balsamico di Modena, będzie zastrzeżone w Kanadzie dla produktów przywożonych z regionów europejskich, z których tradycyjnie pochodzą.
CETA poprawi ochronę praw autorskich poprzez zbliżenie kanadyjskich i unijnych przepisów dotyczących ochrony praw autorskich, patentów i zarządzania prawami cyfrowymi oraz odpowiedzialności dostawców usług internetowych.
Umowa zakłada także, że UE może w przyszłości dodawać do wykazu inne nazwy produktów. Ponadto dzięki umowie producenci z UE będą wreszcie mogli sprzedawać na rynku kanadyjskim niektóre znane produkty unijne z oznaczeniami geograficznymi (na przykład Prosciutto di Parma czy Prosciutto di San Daniele). Przez ponad 20 lat nie było to możliwe.
Liberalizacja handlu usługami
Oczekuje się, że około połowy całkowitego wzrostu gospodarki UE wynikającego z CETAbędzie skutkiem liberalizacji handlu usługami.
CETA otworzy przed przedsiębiorstwami europejskimi nowe możliwości przez stworzenie dostępu do rynku kanadyjskiego w kluczowych sektorach, takich jak:
usługi finansowe
telekomunikacja
energia
transport morski.
Ogólnie rzecz biorąc, pełna realizacja umowy może przynieść wzrost zysków gospodarki UE o 5,8 mld euro rocznie.
Umowa ułatwi także tymczasowy przepływ kluczowych pracowników przedsiębiorstw oraz usługodawców między UE i Kanadą. Jest to szczególnie ważne dla firm prowadzących działalność za granicą.
Niektóre branże będą miały również łatwiejszy dostęp do czasowego świadczenia usług, np. oferowania doradztwa w różnych sektorach, takich jak rachunkowość, architektura lub inżynieria. W szczególności w dziedzinie inżynierii dostęp ten ułatwi przedsiębiorstwom realizację serwisu posprzedażnego oraz zobowiązań związanych z monitorowaniem.
Umowa zapewnia ramy dla przyszłego wzajemnego uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych. W chwili obecnej brak spójnych wymogów dla specjalistów pozostaje problemem, zwłaszcza w przypadku transgranicznego świadczenia usług.
Na mocy CETA odpowiednie organizacje zawodowe lub właściwe organy w UE i Kanadzie będą mogły dopracować szczegóły techniczne uznawania dyplomów. Dzięki temu większa liczba pracowników z UE będzie mogła wykonywać zawód w Kanadzie, a pracowników z Kanady – w UE.
Wspieranie inwestycji
CETA jest pierwszą unijną umową handlową, która przynosi szerokie korzyści unijnym przedsiębiorstwom inwestującym poza UE.
CETA usuwa bariery ograniczające dostęp inwestorów do rynku kanadyjskiego. Umowa zapewnia także wszystkim europejskim inwestorom równe i sprawiedliwe traktowanie w Kanadzie. W celu poprawy klimatu inwestycyjnego i zapewnienia większej pewności wszystkim inwestorom UE i Kanada zobowiązały się do przestrzegania określonych kluczowych zasad, takich jak równe traktowanie inwestorów krajowych i zagranicznych (zasada niedyskryminacji). Kanada i UE zobowiązały się również, że nie będą wprowadzać żadnych nowych ograniczeń dotyczących zagranicznych udziałów.
Zarówno UE, jak i Kanada mają silne systemy prawne i inwestorzy mogą zwrócić się do krajowych organów sądowych w przypadku wystąpienia wszelkich problemów. Nie zawsze jednak gwarantuje to zagranicznym inwestorom odpowiednią ochronę. Przykładowo: rząd może zająć aktywa zagranicznego inwestora, nie wypłacając odpowiedniego odszkodowania. Inwestor może również napotkać ograniczenia przy wnoszeniu sprawy do sądu krajowego. Państwa członkowskie UE zwyczajowo włączają do dwustronnych umów inwestycyjnych zasady dotyczące arbitrażu międzynarodowego. Zasady te umożliwiają inwestorom zgłaszanie takich problemów.
CETA przewiduje system ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów, który spełnia oczekiwania obywateli i przedsiębiorstw w UE i Kanadzie. Nowy system jest sprawiedliwszy i bardziej przejrzysty i opiera się na solidnych ramach instytucjonalnych. Jednocześnie spory inwestycyjne będą nadal szybko rozstrzygane.
Wszystkie aspekty nowego podejścia UE do ochrony inwestycji oraz rozstrzygania sporów inwestycyjnych znajdują odzwierciedlenie w CETA. Należą do nich m.in.:
Potwierdzenie prawa do wprowadzania regulacji na wszystkich szczeblach instytucji rządowych, wyrażone jasnym językiem.
Wyraźne odejście od obecnego systemu arbitrażu i stworzenie stałego zinstytucjonalizowanego sądu właściwego do rozstrzygania sporów. Członkowie sądu nie będą już wyznaczani przez inwestora oraz państwo zaangażowane w dany spór, ale wcześniej, przez organy UE i Kanady. Sędziowie będą musieli mieć wystarczające kwalifikacje i wykazać się potwierdzonym etycznym postępowaniem. Trzej członkowie sądu zajmujący się danym sporem będą wyznaczani losowo, aby zapewnić ich bezstronność.
Szczegółowe zobowiązania dotyczące etyki, by unikać konfliktów interesu, domniemanych lub rzeczywistych. Członkowie sądu i sądu apelacyjnego nie będą na przykład mogli pracować jako prawnicy lub eksperci przy żadnych innych sporach dotyczących inwestycji.
System apelacyjny podobny do krajowych systemów prawnych, co oznacza, że decyzje będą weryfikowane pod względem poprawności prawnej i uchylane w przypadku wystąpienia błędu.
Wspólne zobowiązanie UE i Kanady, że będą współpracować z innymi partnerami handlowymi na rzecz ustanowienia stałego wielostronnego sądu ds. inwestycji ze stałym systemem apelacyjnym.
Więcej informacji na temat ochrony inwestycji oraz rozstrzygania sporów inwestycyjnych
Zapewnienie dobrej współpracy w przyszłości
CETA stwarza ramy dla rozwiązywania przyszłych sporów między UE a Kanadą dotyczących interpretacji i realizacji umowy.
Ramy te odnoszą się do większości dziedzin objętych umową. Z założenia system ten ma pełnić rolę ostatniej instancji w przypadku, jeśli strony nie są w stanie znaleźć rozwiązania za pomocą innych środków. W związku z tym z góry ustalono zestaw procedur oraz przewidzianych terminów. Jeżeli obie strony nie osiągną porozumienia w drodze formalnych konsultacji, mogą wystąpić o powołanie panelu niezależnych ekspertów prawnych.
Alternatywą dla formalnego mechanizmu rozstrzygania sporów są ustanowione przez UE i Kanadę zasady mediacji w celu rozwiązania problemu, jakim są działania utrudniające wymianę handlową i relacje inwestycyjne między UE a Kanadą. Mediacja może być stosowana na zasadzie dobrowolności.
Ochrona demokracji, konsumentów i środowiska naturalnego
Umowa gwarantuje, że korzyści gospodarcze wynikające z CETA będą służyć wzmocnieniu demokracji, zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, praw socjalnych i prawa pracy oraz ochronie środowiska – i nie będą osiągane ich kosztem. Komisja Europejska opublikowała swój mandat negocjacyjny dotyczący CETA w grudniu 2015 r.
CETA zastąpi osiem obecnie obowiązujących dwustronnych umów inwestycyjnych zawartych między poszczególnymi państwami członkowskimi UE a Kanadą. CETA dała UE możliwość wprowadzenia dodatkowych gwarancji zapobiegających nadużywaniu zasad ochrony inwestycji oraz stosowania systemów rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem.
Komisja bardzo poważnie potraktowała obawy społeczeństwa w kwestii inwestycji. Udoskonalony system rozstrzygania sporów między inwestorami a państwem będzie oparty na jaśniejszych zasadach. Obejmują one również:
kodeks postępowania
kontrolę rządu nad arbitrami
pełną przejrzystość procedur.
Dzięki CETA inwestorzy nie będą mogli przeciwdziałać rzeczywistym działaniom regulacyjnym państw. CETA nie naruszy prawa rządów do wprowadzania regulacji w interesie publicznym.
CETA nie naruszy przepisów dotyczących żywności ani ochrony środowiska w UE. Kanadyjscy producenci mogą eksportować do UE produkty i sprzedawać je na rynku unijnym, pod warunkiem że są one w pełni zgodne z odpowiednimi przepisami europejskimi – bez żadnych wyjątków. Na przykład CETA nie ma wpływu na ograniczenia UE w sprawie wołowiny zawierającej hormony wzrostu lub GMO. CETAnie nakłada też szczególnych ograniczeń w odniesieniu do przyszłych uregulowań. Zarówno UE, jak i Kanada zachowają prawo do swobodnego regulowania kwestii w obszarach interesu publicznego, takich jak ochrona środowiska i zdrowia czy bezpieczeństwo.
W CETA UE i Kanada ponownie opowiedziały się za zrównoważonym rozwojem. Umowa oferuje przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego UE i Kanady możliwości uczestniczenia w stosowaniu umowy i procesie monitorowania tego stosowania. Ponadto przewiduje specjalny mechanizm arbitrażowy obejmujący konsultacje z rządami i panel ekspertów. Eksperci ci mogą badać spory zbiorowe, a potem zdawać publiczne sprawozdania na temat danej kwestii.
CETA zawiera wyraźne zobowiązanie do przestrzegania wysokich norm UE i nieosłabiania ich dla celów komercyjnych. Obie strony zobowiązują się także do współpracy z krajami rozwijającymi się, aby pomóc im w podnoszeniu norm.
----------------
Więcej informacji o CETA
Skonsolidowany tekst CETA
Pytania i odpowiedzi
Arkusz informacyjny na temat ochrony inwestycji w ramach CETA
Oczekiwane skutki gospodarcze (wspólne badanie przeprowadzone przez UE i Kanadę)
Ocena wpływu na zrównoważony rozwój
CETA: korzyści
Komisja proponuje podpisanie i zawarcie kompleksowej umowy gospodarczo-handlowej
Notatka prasowa na temat umowy handlowej CETA
Korzyści wynikające z CETA
Doświadczenia eksporterów
W skrócie o CETA
Jest to kompleksowa umowa gospodarcza między UE a Kanadą, która ma na celu pobudzenie handlu, wzmocnienie stosunków gospodarczych i ułatwienie tworzenia miejsc pracy.
Cele te zostaną osiągnięte przez zniesienie 99 proc. należności celnych oraz usunięcie wielu innych przeszkód dla przedsiębiorstw.
Uzgodniony tekst jest podany do wiadomości publicznej i przedstawiony do zatwierdzenia w ramach procesu demokratycznego w UE.
Kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA) to efekt niedawno zakończonych negocjacji między UE a Kanadą. Umowa zapewni unijnym przedsiębiorstwom więcej atrakcyjnych możliwości prowadzenia działalności gospodarczej w Kanadzie, a także przyczyni się do tworzenia miejsc pracy w Europie.
Doprowadzi ona do zniesienia należności celnych, zlikwidowania ograniczeń w dostępie do zamówień publicznych, otwarcia rynku usług i stworzenia przewidywalnych warunków dla inwestorów, a także pomoże w zapobieganiu nielegalnemu kopiowaniu innowacji i tradycyjnych produktów z UE.
Zakłada ona pełne utrzymanie wysokich norm UE w obszarach takich jak bezpieczeństwo żywności i prawa pracownicze. Umowa zawiera również wszelkie gwarancje, które mają zapewnić, że korzyści gospodarcze nie będą osiągane kosztem demokracji, środowiska lub zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów. Komisja podała do wiadomości publicznej swój mandat do negocjacji umowy handlowej w grudniu 2015 r.
Wyniki negocjacji w sprawie CETA
W sierpniu 2014 r. negocjatorzy zakończyli negocjacje w sprawie CETA. Poniżej przedstawiamy pełny wynik negocjacji.
W lipcu 2016 r. Komisja Europejska przyjęła następujące teksty i oficjalnie przedstawiła je Radzie UE:
Podpisanie umowy
Zawarcie umowy
Tymczasowe stosowanie umowy
Podsumowanie ostatecznego wyniku negocjacji (Inne wersje językowe)
Przegląd tekstu pod względem prawnym został zakończony, ale tekst umowy nie jest jeszcze wiążący z punktu widzenia prawa międzynarodowego.
Komisja Europejska oficjalnie zaproponowała Radzie UE podpisanie i zawarcie CETA .
Po wydaniu przez Radę decyzji możliwe będzie tymczasowe stosowanie CETA. Pełne wejście w życie umowy będzie uwarunkowane zawarciem jej przez UE w drodze decyzji Rady, zgody Parlamentu Europejskiego oraz stosownych krajowych procedur ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie.
O co chodzi w CETA?
Pomoc w pobudzaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy w Europi
Eliminacja ceł
Dopuszczenie przedsiębiorstw UE do rynku kanadyjskich zamówień publicznych
Zacieśnienie współpracy w zakresie regulacji
Ochrona europejskich innowatorów i produktów tradycyjnych
Liberalizacja handlu usługami
Wspieranie inwestycji
Zapewnienie dobrej współpracy w przyszłości
Ochrona demokracji, konsumentów i środowiska naturalnego
Pomoc w pobudzaniu wzrostu gospodarczego i tworzeniu miejsc pracy w Europie
CETA może pomóc w pobudzeniu wzrostu gospodarczego i zwiększeniu zatrudnienia w Europie.
Dokładnie taki wpływ mają inne umowy o wolnym handlu, które UE zawarła w ostatnim czasie. W ciągu czterech lat od wejścia w życie umowy z Koreą Południową eksport z UE do tego kraju wzrósł szybko – eksport towarami o 55 proc., a usługami o ponad 40 proc.
Niezależne badania potwierdzają, że CETA może jeszcze bardziej pobudzać handel i inwestycje.
Co istotne, każdy 1 mld euro eksportu z UE utrzymuje średnio 14 tys. miejsc pracy. Takie miejsca pracy są też na ogół lepiej opłacane niż te, które nie zależą od eksportu – na stanowiskach wymagających wyższych kwalifikacji oferuje się płace wyższe o 15 proc.
--------------------------------------------------
Eliminacja ceł
Dzięki CETA zniesione zostaną wszystkie cła na towary przemysłowe, co pozwoli zaoszczędzić europejskim eksporterom prawie 600 mln euro rocznie.
CETA szybko zlikwiduje cła. Większość z nich zostanie zniesiona od razu po wejściu umowy w życie. Siedem lat później nie będzie już żadnych opłat celnych w obrocie wszelkimi produktami przemysłowymi między UE a Kanadą.
Skorzystają na tym również importerzy z Europy, gdyż obniżą się koszty części, komponentów i innych surowców, które wykorzystują oni w swoich produktach.
Cła zostaną również w przeważającej mierze zniesione w sektorze rolnictwa i produkcji żywności. Prawie 92 proc. produktów unijnego rolnictwa oraz wytworzonej w UE żywności będzie wywożone do Kanady bezcłowo.
Otwarcie rynków rolnych może pomóc w utrzymaniu niskich cen i zapewnieniu konsumentom większego wyboru. UE jako jeden z głównych producentów żywności wysokiej jakości skorzysta na lepszym dostępie do rynku Kanady, na którym konsumenci dysponują wyższymi dochodami. Wynik rozmów jest szczególnie obiecujący w odniesieniu do przetworzonych produktów rolnych, które odgrywają ważną rolę w interesach UE związanych z eksportem. Dzięki CETA zniesione zostaną prawie wszystkie kanadyjskie cła na te produkty, co będzie miało korzystny wpływ na unijny przemysł przetwórstwa spożywczego.
W przypadku win i napojów spirytusowych CETA zniesie nie tylko taryfy celne, lecz także inne istotne bariery w handlu. To znacznie ułatwi dostęp do rynku kanadyjskiego.
W przypadku kilku newralgicznych produktów, takich jak wołowina, wieprzowina, kukurydza cukrowa po stronie UE i produkty mleczne z Kanady, CETA ograniczy preferencyjny dostęp wysokością kwot. CETA nie spowoduje otwarcia rynku drobiu i jaj po żadnej stronie; unijny system cen wejścia zostanie utrzymany.
Dzięki zniesieniu taryf celnych przemysł przetwórczy UE uzyska lepszy dostęp do kanadyjskich ryb. UE i Kanada będą równolegle rozwijać zrównoważone rybołówstwo, poprzez stosowanie środków monitorowania, kontroli i nadzoru, a także zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów.
Dopuszczenie przedsiębiorstw UE do rynku kanadyjskich zamówień publicznych
Dzięki CETA przedsiębiorstwa z UE będą mogły ubiegać się o zamówienia publiczne w Kanadzie na wszystkich szczeblach sektora instytucji rządowych i samorządowych. Po raz pierwszy obejmie to władze prowincji odpowiedzialne za duże wydatki publiczne w Kanadzie.
Co roku kanadyjski rząd federalny, prowincje i gminy zakupują od prywatnych przedsiębiorstw towary i usługi warte ponad 30 mld euro.
Przedsiębiorstwa europejskie będą pierwszymi przedsiębiorstwami zagranicznymi, które w takim stopniu uzyskają dostęp do rynku zamówień publicznych Kanady. Żadna inna umowa międzynarodowa zawarta przez Kanadę nie oferuje podobnych możliwości.
Kanada utworzy również wspólną stronę internetową elektronicznych zamówień publicznych, na której zgromadzone zostaną informacje na temat wszystkich przetargów. Dzięki temu przedsiębiorstwa w UE będą mogły skorzystać z otwierających się przed nimi możliwości.
Zacieśnienie współpracy w zakresie regulacji
UE i Kanada uzgodniły w CETA utworzenie Forum Współpracy Regulacyjnej. Forum będzie działać jako dobrowolny system współpracy, której celem jest wymiana doświadczeń i informacji między organami regulacyjnymi, a także pomoc w wyznaczaniu dziedzin, w których organy te mogłyby współpracować.
Forum Współpracy Regulacyjnej będzie oferować pomoc i wskazówki organom regulacyjnym i prawodawczym. W żaden sposób nie będzie ograniczać uprawnień decyzyjnych organów regulacyjnych w państwach członkowskich UE ani na szczeblu samej UE. Forum nie będzie mogło zmieniać obowiązujących przepisów ani opracowywać nowych.
Rozdział dotyczący barier technicznych w handlu zawiera ponadto przepisy mające na celu poprawę przejrzystości i wspieranie bliższych kontaktów między UE a Kanadą w dziedzinie przepisów technicznych. UE i Kanada zgadzają się na dalsze zacieśnianie powiązań między odpowiednimi podmiotami ustalającymi normy.
Obie strony zgodziły się wzajemnie akceptować certyfikaty oceny zgodności wydawane przez swoje jednostki oceniające zgodność w szeregu sektorów, takich jak:
sprzęt elektryczny
zabawki
maszyny
aparatura pomiarowa.
Oznacza to, że jednostka oceniająca zgodność w UE może testować unijne produkty przeznaczone na eksport na rynek kanadyjski zgodnie z kanadyjskimi przepisami i na odwrót. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której obie strony muszą przeprowadzać te same testy, co może skutkować znacznym obniżeniem kosztów zarówno po stronie przedsiębiorstw, jak i konsumentów. Pomoże to zwłaszcza małym firmom, dla których konieczność dwukrotnego opłacenia tych samych testów może być przeszkodą nie do pokonania.
Ochrona europejskich innowacji, artystów i produktów tradycyjnych
CETA zapewni bardziej wyrównane szanse Kanadzie i UE w odniesieniu do praw własności intelektualnej. Kanada dostosuje swoją ochronę praw autorskich do reguł Światowej Organizacji Własności Intelektualnej.
CETA wzmocni prawa własności intelektualnej w odniesieniu do nowych produktów leczniczych. Na przykład właściciele patentu będą w stanie odwołać się od decyzji w sprawie pozwoleń na dopuszczenie do obrotu w Kanadzie, a Kanada lepiej dostosuje swój system ochrony danych do systemu UE.
Dzięki CETA łatwiej też będzie europejskim muzykom, artystom i innym osobom pracującym w tej branży uzyskać odpowiednie wynagrodzenie za swoją pracę.
Zasady uzgodnione w CETA będą korzystne dla unijnych rolników i małych przedsiębiorstw z sektora produkcji żywności. W umowie uznano szczególną sytuację licznych europejskich produktów rolnych określonego pochodzenia geograficznego i zapewniono im ochronę na rynku kanadyjskim. Stosowanie oznaczeń geograficznych (OG), takich jak Grana Padano, Roquefort, Elia Kalamatas Olives lub Aceto Balsamico di Modena, będzie zastrzeżone w Kanadzie dla produktów przywożonych z regionów europejskich, z których tradycyjnie pochodzą.
CETA poprawi ochronę praw autorskich poprzez zbliżenie kanadyjskich i unijnych przepisów dotyczących ochrony praw autorskich, patentów i zarządzania prawami cyfrowymi oraz odpowiedzialności dostawców usług internetowych.
Umowa zakłada także, że UE może w przyszłości dodawać do wykazu inne nazwy produktów. Ponadto dzięki umowie producenci z UE będą wreszcie mogli sprzedawać na rynku kanadyjskim niektóre znane produkty unijne z oznaczeniami geograficznymi (na przykład Prosciutto di Parma czy Prosciutto di San Daniele). Przez ponad 20 lat nie było to możliwe.
Liberalizacja handlu usługami
Oczekuje się, że około połowy całkowitego wzrostu gospodarki UE wynikającego z CETAbędzie skutkiem liberalizacji handlu usługami.
CETA otworzy przed przedsiębiorstwami europejskimi nowe możliwości przez stworzenie dostępu do rynku kanadyjskiego w kluczowych sektorach, takich jak:
usługi finansowe
telekomunikacja
energia
transport morski.
Ogólnie rzecz biorąc, pełna realizacja umowy może przynieść wzrost zysków gospodarki UE o 5,8 mld euro rocznie.
Umowa ułatwi także tymczasowy przepływ kluczowych pracowników przedsiębiorstw oraz usługodawców między UE i Kanadą. Jest to szczególnie ważne dla firm prowadzących działalność za granicą.
Niektóre branże będą miały również łatwiejszy dostęp do czasowego świadczenia usług, np. oferowania doradztwa w różnych sektorach, takich jak rachunkowość, architektura lub inżynieria. W szczególności w dziedzinie inżynierii dostęp ten ułatwi przedsiębiorstwom realizację serwisu posprzedażnego oraz zobowiązań związanych z monitorowaniem.
Umowa zapewnia ramy dla przyszłego wzajemnego uznawania kwalifikacji w zawodach regulowanych. W chwili obecnej brak spójnych wymogów dla specjalistów pozostaje problemem, zwłaszcza w przypadku transgranicznego świadczenia usług.
Na mocy CETA odpowiednie organizacje zawodowe lub właściwe organy w UE i Kanadzie będą mogły dopracować szczegóły techniczne uznawania dyplomów. Dzięki temu większa liczba pracowników z UE będzie mogła wykonywać zawód w Kanadzie, a pracowników z Kanady – w UE.
Wspieranie inwestycji
CETA jest pierwszą unijną umową handlową, która przynosi szerokie korzyści unijnym przedsiębiorstwom inwestującym poza UE.
CETA usuwa bariery ograniczające dostęp inwestorów do rynku kanadyjskiego. Umowa zapewnia także wszystkim europejskim inwestorom równe i sprawiedliwe traktowanie w Kanadzie. W celu poprawy klimatu inwestycyjnego i zapewnienia większej pewności wszystkim inwestorom UE i Kanada zobowiązały się do przestrzegania określonych kluczowych zasad, takich jak równe traktowanie inwestorów krajowych i zagranicznych (zasada niedyskryminacji). Kanada i UE zobowiązały się również, że nie będą wprowadzać żadnych nowych ograniczeń dotyczących zagranicznych udziałów.
Zarówno UE, jak i Kanada mają silne systemy prawne i inwestorzy mogą zwrócić się do krajowych organów sądowych w przypadku wystąpienia wszelkich problemów. Nie zawsze jednak gwarantuje to zagranicznym inwestorom odpowiednią ochronę. Przykładowo: rząd może zająć aktywa zagranicznego inwestora, nie wypłacając odpowiedniego odszkodowania. Inwestor może również napotkać ograniczenia przy wnoszeniu sprawy do sądu krajowego. Państwa członkowskie UE zwyczajowo włączają do dwustronnych umów inwestycyjnych zasady dotyczące arbitrażu międzynarodowego. Zasady te umożliwiają inwestorom zgłaszanie takich problemów.
CETA przewiduje system ochrony inwestycji i rozstrzygania sporów, który spełnia oczekiwania obywateli i przedsiębiorstw w UE i Kanadzie. Nowy system jest sprawiedliwszy i bardziej przejrzysty i opiera się na solidnych ramach instytucjonalnych. Jednocześnie spory inwestycyjne będą nadal szybko rozstrzygane.
Wszystkie aspekty nowego podejścia UE do ochrony inwestycji oraz rozstrzygania sporów inwestycyjnych znajdują odzwierciedlenie w CETA. Należą do nich m.in.:
Potwierdzenie prawa do wprowadzania regulacji na wszystkich szczeblach instytucji rządowych, wyrażone jasnym językiem.
Wyraźne odejście od obecnego systemu arbitrażu i stworzenie stałego zinstytucjonalizowanego sądu właściwego do rozstrzygania sporów. Członkowie sądu nie będą już wyznaczani przez inwestora oraz państwo zaangażowane w dany spór, ale wcześniej, przez organy UE i Kanady. Sędziowie będą musieli mieć wystarczające kwalifikacje i wykazać się potwierdzonym etycznym postępowaniem. Trzej członkowie sądu zajmujący się danym sporem będą wyznaczani losowo, aby zapewnić ich bezstronność.
Szczegółowe zobowiązania dotyczące etyki, by unikać konfliktów interesu, domniemanych lub rzeczywistych. Członkowie sądu i sądu apelacyjnego nie będą na przykład mogli pracować jako prawnicy lub eksperci przy żadnych innych sporach dotyczących inwestycji.
System apelacyjny podobny do krajowych systemów prawnych, co oznacza, że decyzje będą weryfikowane pod względem poprawności prawnej i uchylane w przypadku wystąpienia błędu.
Wspólne zobowiązanie UE i Kanady, że będą współpracować z innymi partnerami handlowymi na rzecz ustanowienia stałego wielostronnego sądu ds. inwestycji ze stałym systemem apelacyjnym.
Więcej informacji na temat ochrony inwestycji oraz rozstrzygania sporów inwestycyjnych
Zapewnienie dobrej współpracy w przyszłości
CETA stwarza ramy dla rozwiązywania przyszłych sporów między UE a Kanadą dotyczących interpretacji i realizacji umowy.
Ramy te odnoszą się do większości dziedzin objętych umową. Z założenia system ten ma pełnić rolę ostatniej instancji w przypadku, jeśli strony nie są w stanie znaleźć rozwiązania za pomocą innych środków. W związku z tym z góry ustalono zestaw procedur oraz przewidzianych terminów. Jeżeli obie strony nie osiągną porozumienia w drodze formalnych konsultacji, mogą wystąpić o powołanie panelu niezależnych ekspertów prawnych.
Alternatywą dla formalnego mechanizmu rozstrzygania sporów są ustanowione przez UE i Kanadę zasady mediacji w celu rozwiązania problemu, jakim są działania utrudniające wymianę handlową i relacje inwestycyjne między UE a Kanadą. Mediacja może być stosowana na zasadzie dobrowolności.
Ochrona demokracji, konsumentów i środowiska naturalnego
Umowa gwarantuje, że korzyści gospodarcze wynikające z CETA będą służyć wzmocnieniu demokracji, zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów, praw socjalnych i prawa pracy oraz ochronie środowiska – i nie będą osiągane ich kosztem. Komisja Europejska opublikowała swój mandat negocjacyjny dotyczący CETA w grudniu 2015 r.
CETA zastąpi osiem obecnie obowiązujących dwustronnych umów inwestycyjnych zawartych między poszczególnymi państwami członkowskimi UE a Kanadą. CETA dała UE możliwość wprowadzenia dodatkowych gwarancji zapobiegających nadużywaniu zasad ochrony inwestycji oraz stosowania systemów rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem.
Komisja bardzo poważnie potraktowała obawy społeczeństwa w kwestii inwestycji. Udoskonalony system rozstrzygania sporów między inwestorami a państwem będzie oparty na jaśniejszych zasadach. Obejmują one również:
kodeks postępowania
kontrolę rządu nad arbitrami
pełną przejrzystość procedur.
Dzięki CETA inwestorzy nie będą mogli przeciwdziałać rzeczywistym działaniom regulacyjnym państw. CETA nie naruszy prawa rządów do wprowadzania regulacji w interesie publicznym.
CETA nie naruszy przepisów dotyczących żywności ani ochrony środowiska w UE. Kanadyjscy producenci mogą eksportować do UE produkty i sprzedawać je na rynku unijnym, pod warunkiem że są one w pełni zgodne z odpowiednimi przepisami europejskimi – bez żadnych wyjątków. Na przykład CETA nie ma wpływu na ograniczenia UE w sprawie wołowiny zawierającej hormony wzrostu lub GMO. CETAnie nakłada też szczególnych ograniczeń w odniesieniu do przyszłych uregulowań. Zarówno UE, jak i Kanada zachowają prawo do swobodnego regulowania kwestii w obszarach interesu publicznego, takich jak ochrona środowiska i zdrowia czy bezpieczeństwo.
W CETA UE i Kanada ponownie opowiedziały się za zrównoważonym rozwojem. Umowa oferuje przedstawicielom społeczeństwa obywatelskiego UE i Kanady możliwości uczestniczenia w stosowaniu umowy i procesie monitorowania tego stosowania. Ponadto przewiduje specjalny mechanizm arbitrażowy obejmujący konsultacje z rządami i panel ekspertów. Eksperci ci mogą badać spory zbiorowe, a potem zdawać publiczne sprawozdania na temat danej kwestii.
CETA zawiera wyraźne zobowiązanie do przestrzegania wysokich norm UE i nieosłabiania ich dla celów komercyjnych. Obie strony zobowiązują się także do współpracy z krajami rozwijającymi się, aby pomóc im w podnoszeniu norm.
----------------
Więcej informacji o CETA
Skonsolidowany tekst CETA
Pytania i odpowiedzi
Arkusz informacyjny na temat ochrony inwestycji w ramach CETA
Oczekiwane skutki gospodarcze (wspólne badanie przeprowadzone przez UE i Kanadę)
Ocena wpływu na zrównoważony rozwój