ANIELA S
1,3 tys.

21.02.2003 zmarła Nora Ney.Znana z roli córka Generała Pankratowa 1934.

Nora Ney, właściwie Sonia Najman[a] (ur. 25 maja 1906 w Sielachowskich, zm. 21 lutego 2003 w Encinitas) – polska aktorka żydowskiego pochodzenia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W wywiadzie dla tygodnika Kino aktorka podała miejsce urodzenia wieś Sielachowskie, natomiast Grzegorz Rogowski w książce Skazane na zapomnienie. Polskie aktorki filmowe na emigracji podaje miejsce urodzenia aktorki pobliskie (ok. 6 km) miasteczko Wasilków (w którym od 2023 odbywa się Festiwal filmowy im. Nory Ney)[1], położone na północ od Białegostoku. W miejscowości tej mieszkała cała rodzina Najmanów, tutaj też ojciec artystki, Jakob Najman prowadził skład drewna i był zamożnym przedsiębiorcą. Matka Soni, Maria, zmarła, gdy ta była jeszcze małym dzieckiem, a ojciec ożenił się ponownie.

W 1925 roku zdała maturę w elitarnym, prywatnym, koedukacyjnym gimnazjum Dawida Druskina przy ul. Szlacheckiej 4 w Białymstoku. Tuż po zakończeniu edukacji, świadoma planów wydania jej za mąż za zamożnego, starszego mężczyznę, uciekła z domu.

Późniejsza wielka gwiazda przedwojennego kina polskiego wyjechała do Warszawy, gdzie rozpoczęła naukę w Instytucie Filmowym Wiktora Biegańskiego. Jej doskonałe warunki: niepospolita uroda, doskonała sylwetka i wysoka sprawność fizyczna szybko zostały docenione, a pierwsza rola filmowa pozwoliła zdobyć stały kontrakt z wytwórnią Leo-Film, co zagwarantowało jej stabilność ekonomiczną i godziwe warunki egzystencji. Nora Ney zadebiutowała w 1926 roku epizodyczną rolą cyrkówki w niemym filmie Czerwony błazen (komedia-kryminał reżyserowana przez Henryka Szaro). Jej najbardziej znaną rolą stała się postać Aniuty w filmie Córka generała Pankratowa (1934).

Gdy w 1939 roku wybuchła wojna, Nora Ney wraz ze swoją córeczką i mężem uciekła na Wschód, do Związku Radzieckiego; została zesłana w głąb imperium, dzięki czemu – paradoksalnie – uratowała swe życie[2]. Po wojnie, po krótkim pobycie w Polsce, zdecydowała się na wyjazd do Stanów Zjednoczonych – wraz z córką Joanną i siostrą Lidią Leichter w 1946 roku przybyła do Nowego Jorku, gdzie podejmowała niewielkie, ze względów językowych, nieme role filmowe.

W związki małżeńskie Ney wstępowała czterokrotnie. Jej pierwszym życiowym partnerem był Seweryn Steinwurzel, wybitny operator filmowy współpracujący z nią przy wielu produkcjach, współtwórca jej celebryckiego wizerunku w polskim kinie. Drugim małżonkiem był Józef Fryd, dziennikarz, dystrybutor filmów zagranicznych w Polsce i producent filmowy. Trzecim mężem Ney był psychiatra Eugeniusz J. Brown, z którym Nora nie związała się na długo w Stanach Zjednoczonych. Jej ostatnim mężem był Leon Friedland, emerytowany biznesmen o petersburskich korzeniach, z którym w końcu lat 80. przeniosła się na południe USA.

Jedyna córka aktorki, Joanna Maria Ney, urodzona w 1936 z małżeństwa z Józefem Frydem, jest amerykańską specjalistką ds. PR, kuratorką sztuki tańca, a także członkinią Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej[3]. W serialu biograficznym Bodo z 2016 w rolę Nory Ney zagrała Anna Próchniak.

Filmografia[edytuj | edytuj kod]

Gorączka złotego (1926)

Czerwony błazen (1926)

Orlę (1927)

Zew morza (1927)

Kobieta, która grzechu pragnie (1929)

Policmajster Tagiejew (1929)

Uroda życia (1930)

Serce na ulicy (1931)

Głos pustyni (1932)

Córka generała Pankratowa (1934)

Kobiety nad przepaścią (1938)

Doktór Murek (1939)


Nora Ney (Tatiana)&Adam Brodzisz(Piotr Rozłucki)w filmie "Uroda życia"1930.
życiorys wikipedia wolna encyklopedia.