Sur Salvanori pren posiziun
Quei ei Vos plaids. Jeu sundel d’accord.
Tgei ei schabegiau?
Il 13 da mars – il di dall’elecziun da papa Francestg e natalezi da miu bab Josef Nay-Vincenz, morts anno 1978 – ei miu contract sco administratur dalla pleiv da Tujetsch vegnius visaus dil cussegl dalla pleiv.
Daco?
Quei stat en connex cun ina catscha da strias tudestga sin gloria.tv.
Catscha da strias?
Quella catscha ei vegnida iniziada da dus activists homosexuals en tiara tudestga. In ei in ex-catolic extraus dalla baselgia, tschel ei in plevon.
Tgei ei Gloria.TV?
Gloria.TV ei ina pagina electronica d’inspiraziun catolica nua che mintgin sa cargar videos, audios, maletgs ni texts. Ella ha 21 secziuns linguisticas, mintgina cun videos differents. Gloria ha sis differentas redacziuns linguisticas, cuntegn varga 400.000 videos, audios, texts e maletgs e ha dus milliuns visitaturs singuls per meins. La campagna actuala ha contribuiu che Gloria.TV daventi aunc pli enconuschenta.
Da tgei vegn Gloria.TV accusada?
La redacziun englesa da Gloria.TV ha criticau ils uestgs tudestgs perquei ch’els han introduciu en lur spitals la “perla dil di suenter”. Sche tal hormon vegn consumaus da 100 femnas suenter haver giu relaziuns intimas, producescha el en 5 entochen 7 cass ina scatschada digl affon niev-concepiu. En auters plaids: Ils uestgs tudestgs lubeschan da mazzar en lur spitals.
Co ha Gloria.TV criticau?
La redacziun englesa - buca Gloria.TV - ha qualificau il disprez per la veta humana ch’ils uestgs tudestgs demuossan, cun ina svastica (crusch da Hitler).
Daco?
La svastica ei in simbol dil disprez per la veta humana. E la “perla dil di suenter” ei in simbol per il disprez per la veta humana.
Astg’ins cumpregliar quellas duas caussas?
Mintga cumpregliaziun sebasa sin in aspect, buca sigl entir. Tier ils nazists san ins ch’els eran senza cunscienzia. Tier uestgs catolics astg’ins presupponer che quei seigi buca il cass schegie che l’introducziun dalla “perla dil di suenter” en spitals catolics muossa il cuntrari.
Empau massiva ei la svastica tuttina.
Per tgi? Cu il papa ei vegnius presentaus ellas medias en uniforma nazista (cun svastica) ein fetg paucs sescaldai, era buc cura ch’ins ha mussau el cun cac e pesch sin sia sutana. Era quei buca ferm tubac? Astg’ins esser ferms mo cu ei va encunter la baselgia, la ductrina, la morala e la verdad?
Tonaton: Uestgs cun ina svastica…
Tgi che lubescha il mazzament d’affons niev-concepi astga buca esser sensibels. La svastica ha procurau che il tema dalla “perla dil di suenter” ei restaus ella discussiun. Quei ei impurtont. Nus stuein spindrar ils vivs dad oz. Ils morts dad ier savein nus mo deplorar.
Quella svastica ha fatg in’enorma canera.
Tgi che fa pli bia canera per in simbol d’avon siatont’onns che per la veta actuala dil carstgaun muossa faulzadad e vul distrahar l’attenziun sin enzatgei auter.
Sin tgei?
Sin Gloria.TV. La campagna actuala va encunter ina vusch libra egl Internet ch’ei buca sut la bitgetta dils gronds e pussonts concerns mediatics (che aduran la scatschada d’affons e la “perla dil di suenter”).
Ei ha dau reproschas encunter Vus sco administratur dalla pleiv da Tujetsch
Anflar da quels che tilan miarda sin in augsegner ei oz buca grev. Quei drova era negina curascha. La glieut che va buca pli a prender penetienza betta las agnas purtgerias bugen sin ils augsegners che fan lur obligaziun. Ei fuss stau cumadeivel per mei d’esser in augsegner che havess plaschiu a tals e allas gasettas.
Ei quei ina critica enviers il cussegl dalla pleiv che ha relaschau Vus?
Gnianc in tec. Il cussegl dalla pleiv da Tujetsch ei in excellent gremium. Dall’entschatta tochen oz haiel giu cun ses cumembers ina relaziun cordiala, amicabla, aviarta e positiva. Jeu capeschel ch’els han reagau sco els han reagau, in gada che la honta dil huz ei sesarviarta. Nua che la pussonza dils pussonts sesplegia piarda il singul sia libertad.
Ha ei pia muncau tier ils conluvrers e voluntaris dalla pleiv?
Ensumma buc. Pertuccont els ei la pleiv da Tujetsch buca buna, mobeina fetg buna. Quei ditgel buc per flattar enzatgi ni ord glisnergnem d’augsegners. La collaboraziun cun catechets, calusters e cussegl pastoral ei stada in plascher. Jeu vegnel a tener tuts en fetg buna regurdientscha. Igl ei stau ina honur per mei d’astgar collaborar cun els.
Vegnevas Vus era cunfrontai cun critica da quella vart?
Secapescha. Era perquei che jeu haiel savens stimulau ils cussegls, catechets e calusters da dir lur oppiniun. Jeu sundel in augsegner, buc in schurnalist, e pos perquei vertir in auter meini. Duront miu temps en Tujetsch haiel retschiert bia buna critica. Ei ha era dau critica primitiva.
Co manegeis?
Jeu manegiel quei che la “Tuatschina” (igl organ uffizial dalla vischnaunca da Tujetsch) da Claudi Monn-Widera ha fatg. Senza contactar mei ha el publicau la rumplanada d’in campogn encunter mia persuna. Jeu savevel da pliras varts che quei tal sevilava sco in rustg sur da mei. El ei era vegnius encuraschaus da pliras varts da tschintschar cun mei, ha denton preferiu d’agir davos noda.
Daco haveis Vus buca discurriu cun el?
Perquei che quels che han informau mei, han detg quei a mi en confidonza. Cu la “Tuatschina” da Claudi Monn ha denton publicau la savilada, sundel ius la medema sera suenter messa tier el a casa. Ina fenestra haveva cazzola. Jeu haiel stgalinau. Negin ha aviert.
Co mireis Vus anavos sin Vossas experientschas en Val Tujetsch?
Cun engrazieivladad. Diu ha menau tut fetg bein.
