Madonna z Dzieciątkiem Jezus na ręku - Sierpc
Sierpc
Przy kościele farnym w roku 1483, gdzie funkcję proboszcza pełnił ksiądz Jan Parzniewski, był też młody kleryk Andrzej. Pochodził z sierpeckiej rodziny mieszczańskiej. W tych czasach na Mazowszu panowało morowe powietrze, które dosięgło także kleryka Andrzeja. Wybrawszy się na spacer za miasto w celu rekonwalescencji i powrotu do zdrowia „obaczył zdumiałey piękności niezwyczajną Pannę. Ta, spytana coby zacz była, y coby pod ten czas tak niebezpieczny w polu czyniła, odpowiedziała: Jestem Rodzicielka Zbawiciela wszystkiego świata, która mam litość nad upadkiem grzesznych i utrapionych ludzi. A przeto rozkazuję tobie abyś szedłszy opowiedział Duchownym i Świeckim tego Miasta Przełożonym, aby ku czci moiey tu nieodwłocznie Kościół był zbudowany, jeśli chcą, aby to powietrze ustało”.
W następnym roku pobudowano drewnianą kaplicę w miejscu objawienia, czyli nad rzeką, gdzie dziś na łąkach stoi murowana kapliczka nad źródłem mającym wodę o cudownych, uzdrowicielskich własnościach. Objawienie takie samo jak kleryk Andrzej w tym czasie miała także pewna kobieta z Brzozia nad Drwęcą koło Brodnicy i przybyła do Sierpca, by o tym zaświadczyć. Miały te objawienia także inne znakomite osoby. Biskup płocki Piotr z Chotkowa we wrześniu 1484 roku ustanawia kolegium sześciu misjonarzy, by opiekowali się miejscem i świadczyli duchowną posługę. Objawienia potwierdzały liczne uzdrowienia chorych oraz rzesze pątników przybywających do Sierpca i liczne, hojne ofiary składane przez pielgrzymów w podzięce za doznane łaski. Obok drewnianej kapliczki przy źródełku wybudowano sześć domów dla misjonarzy, zapewne przy dzisiejszej ulicy Wojska Polskiego. Ówcześni właściciele miasta, Feliks i Prokop Sieprscy, sprawili, że niebawem rozpoczęto budowę kościoła nieopodal, na wzgórzu. W 1487 roku zaistniał spór o własność gruntów, na których budowano kościół. Właściciel terenu z pobliskiego Bobrowa kazał sobie za grunt zapłacić 40 kop groszy. Bracia Sieprscy zapłacili, ponad to uposażyli kościół w dwa łany gruntów pośród okolicznych pól(dziś to ulica Kilińskiego). Budowniczym kościoła był Jan z Przasnysza z synami Piotrem i Mikołajem. Biskup Piotr konsekrował świątynię dnia 12 sierpnia 1488 roku. Budowla górowała nad miastem i mieszkańcy grodu nad Sierpienicą byli z niej bardzo dumni i tak jest po dzień dzisiejszy.
W głównym ołtarzu znajdowała się rzeźbiona scena zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w otoczeniu apostołów. Po lewej stronie stał ołtarz boczny z figurą zachowaną do dziś, a stojącą obecnie na głównym ołtarzu. Jest to Madonna z Dzieciątkiem Jezus na ręku i jabłkiem w lewej dłoni symbolizującym władzę. Figurę tę w pewnych okresach przechowywano w zakrystii i tylko w czasie uroczystości wynoszono na ołtarz. Ponadto przy ścianie południowej kościoła były jeszcze dwa ołtarze, a po przeciwnej stronie, przy północnej ścianie trzy następne. W roku 1566 Urszula Lwowska, prawnuczka Prokopa Sieprskiego, ufundowała boczną kaplicę z dalszymi dwoma ołtarzami. Podziemia tej kaplicy zawierają krypty grobowe, gdzie chowano misjonarzy i zakonnice. Leży tam sama jej fundatorka. Wnętrze kościoła wielokrotnie przebudowywano i zmieniano jego wystrój. Zawsze jednak znajdowała się w nim gotycka figura Madonny z Dzieciątkiem. Jej historia i pochodzenie nie jest dokładnie znane. Nie wiadomo kiedy znalazła się w Sierpcu, skąd i dlaczego trafiła do kościoła NMP i kto ją wykonał… Według współczesnych analiz pochodzi z lat 1360 – 1390 i reprezentuje sztukę sądecko – spiską.
Swój „złoty wiek” przeżywał Sierpc w latach 1500 – 1650, czyli w czasach po objawieniach Matki Bożej, w okresie zapoczątkowania i silnego kultu maryjnego. Można powiedzieć, że bujny rozkwit miasto zawdzięcza właśnie Maryi Matce Bożej. Przybywają nieustannie do Sierpca rzesze pielgrzymów, rozwija się handel i rzemiosło. Odwiedzają miasto polscy królowie, w 1624 roku Zygmunt III, a dziewięć lat później Władysław IV. Sława sierpeckiego Sanktuarium rozprzestrzenia się na cały kraj, słynie cudami i „pierwsze po częstochowskim zajmuje miejsce”.
W tym okresie rozwinęło się i kwitło sukiennictwo posiadające prawo do własnego stempla nadane 1 listopada 1509 przez króla Zygmunta Starego we Lwowie. Sierpeckie sukno sprzedawano w różnych miastach, o czym zaświadcza poznańska komora celna w roku 1547 i 1553. W mieście działali piwowarzy robiący w czterdziestu dziewięciu browarach zapewne dobre piwo, skoro trzy razy w roku na dwór książęcy kupowano po osiemnaście beczek. Funkcjonowali szewcy, kuśnierze, kowale, krawcy. W roku 1563 było tu 160 różnych rzemieślników i trzydzieści jeden młynów wodnych na rzekach oraz dziewięć wiatraków.
We wsi Wola Paprocka obok Sierpca urodził się Bartłomiej Paprocki, wybitny historyk, pisarz, heraldyk i genealog, który po raz pierwszy dokładnie opisał znamienite rody Polski i Czech. Zmarł w 1614 roku. Jego dzieło nadal jest często cytowane przez specjalistów z tej dziedziny. Ks. Łukasz Paprocki, autor „Łask cudownych przy kościele sierpeckim” był jego bratankiem.