Komunia z kielicha
Przez pierwsze XII wieków wszyscy chrześcijanie zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie regularnie praktykowali Komunię św. pod obiema postaciami. Od kilku miesięcy w naszej diecezji obowiązuje nowy Dekret w sprawie Komunii św. pod obiema postaciami, o którym warto przypomnieć w rozpoczynającym się Wielkim Tygodniu.
Z czasem Sobór w Konstancji w 1415 r. usankcjonował Komunię św. pod postacią chleba jako jedyną formę, odwołując się do argumentów wygody oraz szacunku dla Eucharystii. Takie samo stanowisko zajęto wobec postulatu protestantów, na które odpowiedział Sobór w Trydencie w 1562 r. Sobór oświadczył, że Komunia św. z kielicha nie była nakazem Chrystusa dotyczącym wszystkich wiernych, że Jego obecność jest pełna w samej postaci chleba, a zatem że taka Komunia św. jest wystarczająca dla zbawienia i że Kościół ma władzę wprowadzania zmian dotyczących dyscypliny sakramentalnej. Sobór Watykański II, nie negując doktrynalnych zasad Soboru Trydenckiego, zdobył się na odważny gest i w 1962 r. przywrócił Komunię św. pod obiema postaciami.
Przypadki przewidziane w rytuale
Rytuał rzymski zezwala na Komunię św. pod obiema postaciami w czasie: Mszy św., która następuje po chrzcie dorosłych; Mszy św. związanej z bierzmowaniem i we Mszy św., w której ochrzczeni są przyjmowani do wspólnoty kościelnej. Komunia św. pod obiema postaciami jest dozwolona dla nowożeńców i małżonków w czasie Mszy św. związanej z jubileuszem małżeństwa. W taki sposób udziela się też Komunii św. choremu, który przyjmuje Wiatyk, i wszystkim obecnym, gdy Eucharystię celebruje się w domu chorego.
Rytuał rzymski zezwala na udzielanie Komunii św. pod obiema postaciami: diakonom w czasie Mszy św. ich święceń, ich rodzicom i krewnym; rodzicom i krewnym podczas Mszy św. święceń biskupa i prezbiterów; rodzicom i członkom rodziny oraz szczególniejszym dobroczyńcom uczestniczącym we Mszy św. nowo wyświęconego prezbitera; kandydatom do diakonatu i prezbiteratu w czasie Mszy św. z obrzędem ich przyjęcia, ich rodzicom i krewnym.
We wspólnotach zakonnych w czasie Mszy św. z: błogosławieństwem ksieni, konsekracją dziewic, odnowieniem ślubów zakonnych, podczas pierwszej profesji, jej odnowienia i profesji wieczystej, a także rodzicom tych osób, krewnym i współbraciom zakonnym oraz osobom, które uczestniczą we Mszy św. związanej z jubileuszem.
Dozwala się na przyjęcie Komunii św. akolitom i lektorom w czasie Mszy św. z obrzędem ich ustanowienia; nadzwyczajnym szafarzom Komunii św. w czasie Mszy św. z obrzędem ich wyznaczenia, ich rodzinom i krewnym.
Komunię św. pod obiema postaciami w swoich kościołach lub kaplicach mogą przyjmować wszyscy członkowie instytutów i stowarzyszeń ślubujących zachowanie rad ewangelicznych i wszyscy, którzy stale zamieszkują w domu tych instytutów i stowarzyszeń.
Na Komunię św. pod obiema postaciami zezwala się świeckim pomocnikom misyjnym w Mszy św., podczas której publicznie otrzymują misję, oraz innym osobom w Mszy św., w czasie której otrzymują misję kościelną.
Zalecenia Biskupa Diecezjalnego
Korzystając z uprawnień wynikających z Ogólnego wprowadzenia do Mszału rzymskiego (nr 387), bp Adam Dyczkowski Dekretem w sprawie Komunii św. pod obiema postaciami wydanym w Zielonej Górze 1 września 2006 r. zezwolił, aby każdy kapłan przewodniczący liturgii Eucharystii, jeżeli po roztropnym rozeznaniu uzna to za wskazane ze względu na dobro duchowe wiernych, po uprzednim ich przygotowaniu, udzielał Komunii św. pod obiema postaciami także w innych okolicznościach.
Ze względu na szczególny charakter liturgii Mszy św. Wieczerzy Pańskiej i Wigilii Paschalnej Biskup Diecezjalny zaleca, aby w te dni Komunia św. w parafiach i wspólnotach była udzielana pod obiema postaciami.
Sposób udzielania Komunii św.
W nowym Ogólnym wprowadzeniu do Mszału rzymskiego zaleca się procesyjne podchodzenie do przyjęcia Komunii św. Komunię św. można przyjąć w postawie klęczącej lub stojącej. Wierni przyjmujący Ciało Pańskie w postawie stojącej wykonują wcześniej skłon lub przyklękają na jedno kolano. Gdy Komunia św. jest udzielana pod obiema postaciami, wierni zachowują zawsze postawę stojącą.
Komunię św. z kielicha można przyjąć na dwa sposoby - przez zanurzenie i przez picie z kielicha. Bez wątpienia najbardziej przemawiające i najbardziej autentyczne jest picie wprost z kielicha.
Kiedy Krwi Pańskiej udziela się przez picie z kielicha, przystępujący do Komunii św. najpierw otrzymuje świętą Hostię i odpowiada: „Amen”. Zgodnie ze wskazaniami Episkopatu Polski, Komunii św. udziela się przez podanie Hostii wprost do ust. Jeżeli jednak ktoś prosi o Komunię św. na rękę przez gest wyciągniętych dłoni, należy mu w taki sposób jej udzielić. Przyjmujący winien spożyć Ciało Pańskie wobec szafarza. Po otrzymaniu Ciała Chrystusa przyjmujący przechodzi do usługującego przy kielichu i staje przed nim. On mówi: „Krew Chrystusa”, a przyjmujący Komunię św. odpowiada: „Amen”. Usługujący przy kielichu podaje mu kielich, który przyjmujący swoimi rękami zbliża sobie do ust, pije trochę z kielicha oraz oddaje go usługującemu i odchodzi, a usługujący ociera puryfikaterzem brzeg kielicha.
Wierni przystępujący do Komunii św. nie mogą sami brać konsekrowanego Chleba ani kielicha Krwi Pańskiej. Nie wolno im też podawać na rękę Hostii zanurzonej we Krwi Pańskiej.
Gdy Komunię św. pod obiema postaciami rozdziela się przez zanurzenie, kapłan bierze Hostię, częściowo zanurza w kielichu i - ukazując ją - mówi: „Ciało Chrystusa”. Przyjmujący odpowiada: „Amen”, otrzymuje od kapłana Sakrament do ust, po czym odchodzi.
Wiernym, którzy pragną przyjąć Komunię św. tylko pod postacią chleba, należy to umożliwić. Katolicka nauka Soboru Trydenckiego o Komunii św. podkreśla, że według katolickiej wiary, przyjmuje się całego Chrystusa i prawdziwy Sakrament także pod jedną tylko postacią; dlatego ci, którzy przyjmują jedną tylko postać, gdy idzie o owoce Komunii św., nie są pozbawieni żadnej łaski koniecznej do zbawienia.
Przymierze potwierdzone we Krwi
Tak więc dotarliśmy dziś do pełnego uznania Komunii św. z kielicha. Co więcej, prawodawstwo otwarcie sprzyja tej formie z uwagi na jej wartość symboliczną. O ile chleb przywołuje w symbolice biblijnej pożywienie, posiłek na drogę i biesiadny charakter stołu, to wino w języku biblijnym jest obrazem święta, wydobywa na światło Nowe Przymierze, potwierdzone we Krwi Chrystusa, zapowiada ucztę eschatologiczną (por. Mt 26, 27-29; Łk 22, 17-18). Z drugiej strony, Chrystus wybrał chleb i wino, które odpowiadają Jego Ciału i Jego Krwi, dla sprawowania rytu eucharystycznego, któremu nadał formę uczty (por. Ps 23, 5; Ps 104, 15; Sdz 9, 13). Komunia św. pod obiema postaciami ukazuje wierne przyjęcie zaproszenia Chrystusa oraz bardziej wyrazistą formę uczestnictwa w uczcie eucharystycznej.
Źródło: Tygodnik Niedziela
