Szef niemieckiej policji kryminalnej w Łodzi Karl Ehrlich wizytujący obóz. Źródło: Archiwum IPN
Karl Camillo Ehrlich – komendant niemieckiego obozu koncentracyjnego dla dzieci był po wojnie współpracownikiem kontrolowanej przez Moskwę wschodnioniemieckiej służby bezpieczeństwa STASI – mówi PAP szef Muzeum Dzieci Polskich w Łodzi Ireneusz Maj.
Po wojnie i wyroku dożywotniego więzienia, po kilkuletnim pobycie we wschodnioniemieckim więzieniu, szef obozu koncentracyjnego dla dzieci Karl Camillo Ehrlich został zwolniony i przeprowadził się do Republiki Federalnej Niemiec.
"Najwyższy rangą oficer SS, komendant jedynego w historii obozu koncentracyjnego dla polskich dzieci, był agentem STASI przekazującym do NRD informacje wywiadowcze" - powiedział PAP dyrektor Maj. "Oczywiście za zgodą i wiedzą Moskwy. Ehrlich i większość jego współpracowników uniknęli w ten sposób kary" - podkreślił.
"Najwyższy rangą oficer SS, komendant jedynego w historii obozu koncentracyjnego dla polskich dzieci, był agentem STASI przekazującym do NRD informacje wywiadowcze" - powiedział PAP dyrektor Maj. "Oczywiście za zgodą i wiedzą Moskwy. Ehrlich i większość jego współpracowników uniknęli w ten sposób kary" - podkreślił.
Ehrlich w 1956 roku został zwolniony z więzienia w NRD mógł zamieszkać w RFN. Według informacji MDP był człowiekiem dość zamożnym. Zmarł w Monachium w 1974 roku. "Do zachodnioniemieckiej policji nie przyjęto do tylko dlatego, że był już za stary. Jego książki jednak były używane, jako publikacje naukowe, uczyli się z nich studenci prawa" - zaznaczył dyrektor Maj. "Ci zbrodniarze byli dla władz komunistycznych idealnymi kandydatami na ulokowanych na Zachodzie agentów wykorzystywanych podczas zimnej wojny" - podkreślił.
"Po naszych badaniach okazało się, że w drezdeńskim archiwum wschodnioniemieckiej bezpieki jest dokument potwierdzający współpracę Ehrlicha ze STASI" - powiedział historyk i germanista z Muzeum Dzieci Polskich Michał Hankiewicz.
"Zastępca Ehrlicha - wicekomendant niemieckiego obozu koncentracyjnego dla dzieci - Hans Fuge został po wojnie został w RFN oczyszczony z zarzutów i mógł pracować w zachodnioniemieckiej policji" - dodał. Historycy Muzeum Dzieci Polskich w Łodzi wciąż prowadzą badania na podstawie dokumentów znalezionych w niemieckich archiwach.
Niemiecki obóz koncentracyjny tylko dla dzieci, jedyny podczas II wojny światowej, utworzono 1 grudnia 1942 roku na terenach wyodrębnionych z Litzmannstadt Ghetto. Okupanci więzili tam dzieci i młodzież polską od 6 do 16 roku życia, ale trafiały tam także młodsze, nawet kilkumiesięczne dzieci.
"Nie miałem jeszcze trzech lat, kiedy tu trafiłem razem z bratem" - mówił PAP Jerzy Jeżewicz we wrześniu 2022 roku podczas spotkania ocalałych z obozu. "Wciąż mam pod powiekami kilka obrazów z tamtych strasznych dni. Przez wiele lat nie wiedziałem, co jest wspomnieniem, a co wyobrażeniem, dopiero potem, po kontakcie z innymi ocalonymi, wszystko zaczęło się układać" - zwrócił uwagę. "Do tej pory jednak trudno mi o tym mówić" - wspomniał.
Dzieci przetrzymywane były w prymitywnych warunkach, niewolniczo pracowały, były torturowane. Najczęściej podaje się, że w obozie życie straciło kilkaset dzieci, a w sumie przetrzymywano w nim od 2 do ponad 3 tys. dzieci. Gdy 19 stycznia 1945 r. zakończyła się niemiecka okupacja w Łodzi, w obozie przebywało ponad 800 małoletnich więźniów.
Dzieci przetrzymywane były w prymitywnych warunkach, niewolniczo pracowały, były torturowane. Najczęściej podaje się, że w obozie życie straciło kilkaset dzieci, a w sumie przetrzymywano w nim od 2 do ponad 3 tys. dzieci. Gdy 19 stycznia 1945 r. zakończyła się niemiecka okupacja w Łodzi, w obozie przebywało ponad 800 małoletnich więźniów.
W czerwcu 2021 r. minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński wspólnie z Rzecznikiem Praw Dziecka Mikołajem Pawlakiem oraz władzami Instytutu Pamięci Narodowej powołali Muzeum Dzieci Polskich - ofiar totalitaryzmu. Działalność działającego w Łodzi muzeum ma upowszechnić wiedzę o osadzonych w niemieckim obozie. Muzeum funkcjonuje w tymczasowej siedzibie przy ul. Piotrkowskiej 90. Trwają rozmowy z władzami Łodzi o budowie siedziby placówki na terenach dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego dla dzieci. (PAP)
Jaś Spychała (12 years old) On October 16, 1944 his mother asks about “some saccharine” Bake 20 pancakes for me, mom (…). Send me a pencil, some chewing gum. And onions and mustard. And postage stamp.
