Exclusief: Motu Proprio "Habebamus Papam"
Het is zijn 30e motu proprio en is getiteld "Habebamus Papam". Aangezien het al vertaald wordt, zal de tekst die naar Gloria.tv is gestuurd geen verdere wijzigingen ondergaan.
"Habebamus Papam" introduceert wijzigingen in de manier waarop de Hoogste Paus in de toekomst zal worden aangesproken.
Het verwijst naar paus Johannes Paulus II, die in zijn encycliek "Ut Unum Sint" (Dat zij één mogen zijn), gepubliceerd op 25 mei 1995, sprak over de noodzaak om het pausdom meer open te stellen voor oecumenische inspanningen.
In dat document nodigde wijlen de paus leiders en theologen van andere christelijke tradities uit om een dialoog aan te gaan over hoe het pauselijk ambt, in zijn rol van dienst aan de eenheid, uitgeoefend zou kunnen worden op een manier die de realiteit van het christelijk pluralisme beter weerspiegelt.
Franciscus benadrukt dat het na bijna 30 jaar tijd is dat de woorden van deze heilig verklaarde paus gevolgd worden door daden.
Hij wijst erop dat er tijdens zijn pontificaat al belangrijk werk is verricht in het bijwerken van de pauselijke titels (in het Italiaans in het Motu proprio: "aggiornamento").
Al in het jaar 2020, schrijft Franciscus, heeft hij enkele pontificale titels in het Annuario Pontifico laten vallen, zoals "Vicaris van Jezus Christus", "Opvolger van de Vorst der Apostelen" en "Dienaar van de dienaren van God", om er maar een paar te noemen. In dezelfde Annuario Pontificio wordt hij eenvoudigweg "Jorge Mario Bergoglio" genoemd.
In dezelfde geest bepaalt het motu proprio "Habebamus Papam" dat vanaf 29 juni, het feest van de heiligen Petrus en Paulus, de titel "Paus" ook zal komen te vervallen.
Er zijn vele redenen voor dit besluit. Ten eerste is de titel "Paus" niet bijbels en komt deze niet voor in het Nieuwe Testament. Ten tweede heeft Petrus, die de eerste "paus" was, deze titel nooit gebruikt. Ten derde, in een synodale Kerk, waar de bisschoppen niet alleen gelijk zijn onder elkaar, maar ook gelijk met de gelovigen, zijn de titel "Paus" en zijn connotaties van absolutisme achterhaald. Ten vierde is het noodzakelijk dat de Kerk een leiderschapsstructuur aanneemt die toegankelijk is voor moderne mannen en vrouwen. Ten slotte gebruiken veel leiders van christelijke kerken over de hele wereld de titel "President".
Bijgevolg zal de titel "Paus" in de toekomst vervangen worden door "President", omdat "President" een universeel erkende titel is voor een functie die iemand kan aannemen of na een bepaalde tijd kan opgeven, zoals Benedictus XVI heeft gedaan.
Het aannemen van de titel "President" is ook in overeenstemming met de structuur van de Bisschoppenconferenties, waarvan de leider "President" wordt genoemd.
De Motu proprio bepaalt ook dat de gewoonte om de naam van een kardinaal te veranderen nadat hij tot Paus is gekozen, zal worden afgeschaft. Deze maatregel herstelt de waardigheid van de doopnaam, die niet vervangen mag worden door een andere naam, omdat dit de indruk wekt dat Paus worden meer is dan gedoopt worden. Maar een dergelijke opvatting draagt bij aan een ongezonde klericalisering en hiërarchisering van de Kerk.
Daarom zal elke toekomstige paus zijn doopnaam behouden, en zal Franciscus terugkeren naar "Jorge Mario" wanneer het motu proprio van kracht wordt. Aangezien in het normale titelgebruik "President" met de achternaam wordt gebruikt en niet met de voornaam, zal de officiële benaming van een Paus in de toekomst "President [achternaam]" zijn, in het geval van Paus Franciscus: President Bergoglio. Dit is in lijn met de praktijk van de seculiere geestelijkheid en de Jezuïeten, die hun achternaam gebruiken in plaats van hun naam.
De nieuwe motu proprio spoort alle gelovigen van goede wil aan om nostalgie en verlangen naar het verleden achter zich te laten, en legt uit dat deze verandering in de lijn ligt van Ecclesia semper reformanda ("de Kerk moet altijd hervormd worden").
Afbeelding: © Mazur/catholicnews.org.uk, CC BY-NC-ND, AI-vertaling