George Orwell – Rok 1984
George Orwell – Rok 1984 – Krótkie opracowanie lektury
Akcja powieści rozgrywa się w 1984 roku. Dla autora była to niezbyt odległa przyszłość (książka ukazała się w 1949 roku). Jednak na politycznej mapie świata w tym czasie dokonały się poważne zmiany. Cała ludzkość zamieszkuje trzy potężne mocarstwa. Pierwszym z nich jest Eurazja, która powstała w wyniku wchłonięcia przez ZSRR prawie wszystkich pozostałych państw Europy. Do Eurazji nie należy jedynie imperium brytyjskie, które zostało wchłonięte przez USA i tworzy teraz, wraz z obiema Amerykami, Australią i wyspami Pacyfiku, inne supermocarstwo Oceanię. Ostatnim, trzecim mocarstwem jest Wschódazja. Tworzą ją Chiny, które zagarnęły pozostałą część świata. Między tymi państwami nieustannie prowadzona jest wojna. Jej schemat nigdy nie ulega zmianie. Dwa mocarstwa nawiązują ze sobą sojusz i atakują trzecie państwo. Następnie sojusz zostaje zerwany, jeden z niedawnych sojuszników przechodzi na stronę wroga i wspólnie z nim atakuje osamotnione państwo. I tak bezustannie. Wojna trwa cały czas, ponieważ żadnemu z przywódców nie zależy na jej zakończeniu. Dzięki niej rządzącym jest łatwiej wymóc posłuszeństwo na narodzie. Wszystkie niepowodzenia, błędne decyzje, braki w żywności i innych podstawowych materiałach zrzuca się właśnie na karb prowadzonej wojny. Wtedy to nie rząd odpowiada za zaistniałą sytuację, a wrogowie atakujący państwo.
Wydarzenia opisane przez Orwella rozgrywają się w Londynie należącym do Oceanii. W Całym państwie władzę sprawują trzy ministerstwa: Ministerstwo Prawdy, któremu podlega prasa, rozrywka, sztuka i oświata; Ministerstwo Pokoju, które zajmuje się prowadzeniem działań wojennych; Ministerstwo Miłości, które pilnuje porządku w państwie i wreszcie Ministerstwo Obfitości, które zajmuje się prowadzeniem gospodarki kraju. Wszystkie te ministerstwa kontrolowane są przez jedną osobę WIELKIEGO BRATA, który tak naprawdę sam decyduje o całym państwie.
Państwo kontroluje każdego obywatela. We wszystkich mieszkaniach zainstalowane są teleekrany. Dzięki nim osoby sprawujące władzę wiedzą co każdy z obywateli robi we własnym domu. Nie ma mowy o jakiejkolwiek prywatności. Dzięki temu władza już w zalążku może tłumić wszelkie próby buntu.
Głównym bohaterem powieści jest niejaki Winston Smith. Pracuje on w gmachu Ministerstwa Prawdy, w departamencie archiwów i zajmuje się przekształcaniem faktów. Ponieważ Wielki Brat ma zawsze rację, wszystkie jego błędy muszą być natychmiast zatuszowane i wymazane z pamięci obywateli. Np. Jeżeli Wielki Brat obiecał, że do końca roku przydział czekolady dla obywateli nie zmniejszy się, a obietnicy nie dotrzymał, jego wcześniejsze słowa muszą zostać wymazane. W tym celu zmienia się stare notatki prasowe mówiące o obietnicy przywódcy. Nikt wtedy nie może zarzucić mu kłamstwa. Takimi zmianami zajmuje się właśnie Winston.
Winston Smith jest jednak jednostką bardzo odporną na wszelka propagandę. Widzi całe zakłamanie władz i nie zgadza się z nim. Chce się buntować. Teoretycznie ma ku temu doskonałe warunki. Teleekran w jego mieszkaniu jest zainstalowany w takim miejscu, że nie obejmuje swoim zasięgiem jednej małej wnęki. To właśnie do niej chowa się bohater i tam wypisuje pierwsze słowa swojego protestu: PRECZ Z WIELKIM BRATEM. W pracy Smith szuka sojuszników. Robi to bardzo ostrożnie, ale i tak wie, że cały czas ryzykuje własnym życiem. Pewnego dnia w dość nieoczekiwany sposób wdaje się w romans z piękną, młodą kobietą Julią. I ona ma dosyć takiego życia, buntuje się, a przejawem tego buntu ma się stać właśnie zakazana przez państwo miłość. Kochankowie spotykają się potajemnie w ,,gorszej" dzielnicy miasta, gdzie jeszcze pozostały drobne ślady życia sprzed panowania Wielkiego Brata. Pokoik nad sklepem ze starociami staje się ich twierdzą, w której choć na parę godzin odzyskują prywatność i normalne życie. Niestety ich sielanka nie trwa długo. Okazuje się, że Wielki Brat czuwa i nad tą dzielnicą. W ich pokoiku również został ukryty teleekran i kochankowie byli cały czas obserwowani. Aresztowano ich i rozmaitymi torturami fizycznymi i psychicznymi - złamano. Winston i Julia wyrzekają się swojej miłości i ideałów w które wierzyli. Po jakimś czasie zostają wypuszczeni na wolność, ale nie są już tymi samymi ludźmi. Ich spotkanie w parku uświadamia im, że Wielki Brat wygrał. Nic do siebie nie czują, nie chcą już się buntować. Ich życie przypomina wegetację, nad którą całkowita władzę ma państwo. Mimo to Winston jest nadal uważany za osobnika niebezpiecznego. W odpowiedniej chwili tajni agenci zabijają go. Chwila śmierci Winstona jest zarazem chwilą największego triumfu Wielkiego Brata. Były buntownik uświadamia sobie, ze szczerze kocha despotycznego przywódcę.
Powieść Georgea Orwella to klasyczna antyutopia. Świat i państwo stworzona przez pisarza to koszmarne miejsce, w którym przeciętny obywatel nie ma żadnych praw. Nie ma tu miejsca na własne poglądy czy jakąkolwiek indywidualność. Państwo narzuca swoim obywatelom określone role społeczne. Wyjście z nich oznacza śmierć. Nie ma tu też wolności słowa,. Język służy jedynie propagandzie. Tworzona jest tzw. nowomowa, w której to mają zostać unicestwione wszystkie wyrazy mogące nawoływać do buntu. Prawda w państwie Wielkiego Brata to rzecz bardzo względna. Zmienia się tyle razy, ile zachodzi taka potrzeba.
Powieść Rok 1984 to wymowne ostrzeżenie przed totalitaryzmem.
Akcja powieści rozgrywa się w 1984 roku. Dla autora była to niezbyt odległa przyszłość (książka ukazała się w 1949 roku). Jednak na politycznej mapie świata w tym czasie dokonały się poważne zmiany. Cała ludzkość zamieszkuje trzy potężne mocarstwa. Pierwszym z nich jest Eurazja, która powstała w wyniku wchłonięcia przez ZSRR prawie wszystkich pozostałych państw Europy. Do Eurazji nie należy jedynie imperium brytyjskie, które zostało wchłonięte przez USA i tworzy teraz, wraz z obiema Amerykami, Australią i wyspami Pacyfiku, inne supermocarstwo Oceanię. Ostatnim, trzecim mocarstwem jest Wschódazja. Tworzą ją Chiny, które zagarnęły pozostałą część świata. Między tymi państwami nieustannie prowadzona jest wojna. Jej schemat nigdy nie ulega zmianie. Dwa mocarstwa nawiązują ze sobą sojusz i atakują trzecie państwo. Następnie sojusz zostaje zerwany, jeden z niedawnych sojuszników przechodzi na stronę wroga i wspólnie z nim atakuje osamotnione państwo. I tak bezustannie. Wojna trwa cały czas, ponieważ żadnemu z przywódców nie zależy na jej zakończeniu. Dzięki niej rządzącym jest łatwiej wymóc posłuszeństwo na narodzie. Wszystkie niepowodzenia, błędne decyzje, braki w żywności i innych podstawowych materiałach zrzuca się właśnie na karb prowadzonej wojny. Wtedy to nie rząd odpowiada za zaistniałą sytuację, a wrogowie atakujący państwo.
Wydarzenia opisane przez Orwella rozgrywają się w Londynie należącym do Oceanii. W Całym państwie władzę sprawują trzy ministerstwa: Ministerstwo Prawdy, któremu podlega prasa, rozrywka, sztuka i oświata; Ministerstwo Pokoju, które zajmuje się prowadzeniem działań wojennych; Ministerstwo Miłości, które pilnuje porządku w państwie i wreszcie Ministerstwo Obfitości, które zajmuje się prowadzeniem gospodarki kraju. Wszystkie te ministerstwa kontrolowane są przez jedną osobę WIELKIEGO BRATA, który tak naprawdę sam decyduje o całym państwie.
Państwo kontroluje każdego obywatela. We wszystkich mieszkaniach zainstalowane są teleekrany. Dzięki nim osoby sprawujące władzę wiedzą co każdy z obywateli robi we własnym domu. Nie ma mowy o jakiejkolwiek prywatności. Dzięki temu władza już w zalążku może tłumić wszelkie próby buntu.
Głównym bohaterem powieści jest niejaki Winston Smith. Pracuje on w gmachu Ministerstwa Prawdy, w departamencie archiwów i zajmuje się przekształcaniem faktów. Ponieważ Wielki Brat ma zawsze rację, wszystkie jego błędy muszą być natychmiast zatuszowane i wymazane z pamięci obywateli. Np. Jeżeli Wielki Brat obiecał, że do końca roku przydział czekolady dla obywateli nie zmniejszy się, a obietnicy nie dotrzymał, jego wcześniejsze słowa muszą zostać wymazane. W tym celu zmienia się stare notatki prasowe mówiące o obietnicy przywódcy. Nikt wtedy nie może zarzucić mu kłamstwa. Takimi zmianami zajmuje się właśnie Winston.
Winston Smith jest jednak jednostką bardzo odporną na wszelka propagandę. Widzi całe zakłamanie władz i nie zgadza się z nim. Chce się buntować. Teoretycznie ma ku temu doskonałe warunki. Teleekran w jego mieszkaniu jest zainstalowany w takim miejscu, że nie obejmuje swoim zasięgiem jednej małej wnęki. To właśnie do niej chowa się bohater i tam wypisuje pierwsze słowa swojego protestu: PRECZ Z WIELKIM BRATEM. W pracy Smith szuka sojuszników. Robi to bardzo ostrożnie, ale i tak wie, że cały czas ryzykuje własnym życiem. Pewnego dnia w dość nieoczekiwany sposób wdaje się w romans z piękną, młodą kobietą Julią. I ona ma dosyć takiego życia, buntuje się, a przejawem tego buntu ma się stać właśnie zakazana przez państwo miłość. Kochankowie spotykają się potajemnie w ,,gorszej" dzielnicy miasta, gdzie jeszcze pozostały drobne ślady życia sprzed panowania Wielkiego Brata. Pokoik nad sklepem ze starociami staje się ich twierdzą, w której choć na parę godzin odzyskują prywatność i normalne życie. Niestety ich sielanka nie trwa długo. Okazuje się, że Wielki Brat czuwa i nad tą dzielnicą. W ich pokoiku również został ukryty teleekran i kochankowie byli cały czas obserwowani. Aresztowano ich i rozmaitymi torturami fizycznymi i psychicznymi - złamano. Winston i Julia wyrzekają się swojej miłości i ideałów w które wierzyli. Po jakimś czasie zostają wypuszczeni na wolność, ale nie są już tymi samymi ludźmi. Ich spotkanie w parku uświadamia im, że Wielki Brat wygrał. Nic do siebie nie czują, nie chcą już się buntować. Ich życie przypomina wegetację, nad którą całkowita władzę ma państwo. Mimo to Winston jest nadal uważany za osobnika niebezpiecznego. W odpowiedniej chwili tajni agenci zabijają go. Chwila śmierci Winstona jest zarazem chwilą największego triumfu Wielkiego Brata. Były buntownik uświadamia sobie, ze szczerze kocha despotycznego przywódcę.
Powieść Georgea Orwella to klasyczna antyutopia. Świat i państwo stworzona przez pisarza to koszmarne miejsce, w którym przeciętny obywatel nie ma żadnych praw. Nie ma tu miejsca na własne poglądy czy jakąkolwiek indywidualność. Państwo narzuca swoim obywatelom określone role społeczne. Wyjście z nich oznacza śmierć. Nie ma tu też wolności słowa,. Język służy jedynie propagandzie. Tworzona jest tzw. nowomowa, w której to mają zostać unicestwione wszystkie wyrazy mogące nawoływać do buntu. Prawda w państwie Wielkiego Brata to rzecz bardzo względna. Zmienia się tyle razy, ile zachodzi taka potrzeba.
Powieść Rok 1984 to wymowne ostrzeżenie przed totalitaryzmem.