Czytanie Pisma Świętego weszło w sam trzon tradycji monastycznej. Życie pierwszych mnichów upływało w nieustannym obcowaniu z Księgami Świętymi. Jedno zdanie z Ewangelii nawróciło św. Antoniego, słowa Pisma Świętego wytyczały jego postępowanie, formowały całą jego duchowość, jak i wszystkich mnichów pustyń egipskich, syryjskich czy palestyńskich. Czytać mieli, w miarę możności, wszyscy mnisi św. Pachomiusza. To samo miejsce zajmowało Pismo Święte w klasztorach za Ojców kapadockich i św. Jana Chryzostoma. Tradycja ta przetrwała w Kościele Wschodnim wieki i ślady jej pozostały aż do naszych czasów u mnichów z góry Atos. Prawodawca monastycyzmu zachodniego, św. Benedykt, przejmuje tę wiekową tradycję i czyni z „czytania Bożego”(lectio divina) główne, obok modlitwy i pracy, zajęcie mnichów. Według Reguły przez niego napisanej, czytaniu wspólnemu co dzień w ramach dawnego matutinum, przed kompletą i podczas posiłków (RegBen 11; 38; 42), towarzyszy praktyka czytania indywidualnego od 3 do 5 godzin dziennie, zależnie od pory roku, a w Wielkim Poście i w niedziele jeszcze więcej godzin (RegBen 48n). Odtąd lectio divina stała się szczególną cechą wyróżniającą życie benedyktyńskie i wycisnęła potężne piętno na całej duchowości przedscholastycznego średniowiecza. Wielki mnich XII w., św. Bernard, dzięki nieustannej praktyce lectio divina myśli, mówi i pisze słowami Biblii, gdyż inaczej już nie potrafi. Podkreślanie wagi lectio divina towarzyszyło dalszym okresom świetności zakonu od reformy w XV w., kongregacjom XVII w., oraz odrodzeniu klasztorów benedyktyńskich pod koniec XIX i w XX wieku.
.
Przedmiotem lectio divina według wielowiekowej tradycji benedyktyńskiej były przede wszystkim wszystkie księgi Pisma Świętego. Poza tym powstałe w klimacie par excellence biblijnym żywoty i rozmowy pierwszych mnichów oraz dzieła Ojców Kościoła (specjalnie komentarze św. Augustyna do Psalmów, Ewangelii i listów św. Jana oraz jego kazania, komentarze św. Grzegorza do Hioba i Ezechiela, Psalmów pokutnych, Pieśni nad pieśniami, Ewangelii; komentarze św. Jana Chryzostoma i św. Bedy). Z czasem do tego repertuaru dołączyły dzieła innych kościelnych pisarzy epoki przedscholastycznej ze św. Bernardem na czele.
.
W lectio divina staje przed czytającym świat Biblii w całym swym ogromie i jednolitości jako zespół myśli Bożych, tworzący poprzez wieki nowe stworzenie (nova creatio), jako Boży plan odrodzenia i uświęcenia ludzkości od Adama poprzez Patriarchów i lud Izraela do ludu Nowego Przymierza – w Słowie, które Ciałem się stało. Objawienie miłości Bożej, odradzającej świat, łączy w jedną perspektywę starotestamentalną historię świętą z dziejami Chrystusa i Jego Kościoła wraz z ich urzeczywistnieniem ostatecznym w niebiańskiej Jerozolimie. Ta wizja teologiczna dzieła Odkupienia, przejścia z jednej rzeczywistości w drugą poprzez misterium Chrystusowe, przekracza płaszczyznę czysto intelektualną. Ten pełny sens Pisma Świętego zagarnia w siebie czytającą jednostkę. Słowa Boże stosują się do czytającego, a misterium Chrystusowe w nim się dokonuje. W tym świetle należy rozumieć słowa św. Hieronima: Ignoratio Scripturarum ignoratio Christi est („Nieznajomość Pism świętych jest nieznajomością Chrystusa”), a szczególnie to zdanie: „Nie pożywa się Ciała Chrystusa jedynie w misterium (ołtarza), ale także w lekturze Pism świętych”..
.
Z takiego ujęcia przedmiotu czytania Pisma Świętego wynika sposób przeprowadzania go, postawa czytającego. W lectio divina czyta się nie po to, aby zdobyć pewną wiedzę, zapamiętać i przyswoić sobie treść przeczytanych ksiąg, lecz aby się oderwać od świata czysto przyrodzonego i wejść w rzeczywistość Bożą. Obcowanie z Bogiem, słuchanie głosu Chrystusa – Głowy Kościoła i Oblubieńca dusz – wymaga bezinteresownej, dobrej intencji i wiary, podejścia do lektury pełnego pokory i czci religijnej. Lektura tak rozumiana staje się pokarmem modlitwy, zagrzewa do miłości.
.
Metody czytania Pisma Świętego
Tradycyjnie wyróżniało się trzy metody czytania Pisma Świętego:
Kursoryczną, która polega na czytaniu całego Pisma Świętego od początku do końca bez opuszczeń;
Systematyczną – tylko pod jakimś kątem, np. wg wskazań tematycznych wyjętych z konkordancji lub zaczerpniętych z opracowań teologii biblijnej;
Pragmatyczną, która śledzi rozwój Objawienia Bożego, posuwając się etapami dziejów zbawienia.
