Cwel, cwer, poszkodowany – obraźliwe pojęcie używane w
gwarze więziennej, degradujące określenie osoby zmuszanej w
więzieniach do odbywania
stosunków seksualnych z innymi współwięźniami.
Pierwotnie słowo to oznaczało osobę
przecweloną - zgwałconą i wykluczoną z kategorii
git-ludzi (grypsujących). Dotyczyło także biernego homoseksualisty (
cwel z wolności) oraz więźnia, który nie przestrzegał kodeksu grypsery (m.in. dotykał członka innego więźnia czy sedesu). Oprócz słowa cwel osoba taka jest również określana jako:
parówa, ciota, padalec, rura, dupka, kurwa, druciara, pipka. Cwelom też często nadawane są imiona kobiece
[1].
Cwele znajdują się najniżej w hierarchii więziennej. Niedopuszczalna jest przyjaźń czy współpraca między cwelem a innym osadzonym. Na cwelu można rozładować nagromadzone emocje czy
agresję, co przyjmowane jest przez więźniów ze zrozumieniem i akceptacją. Dlatego też występuje tendencja do wytypowania wśród grupy osadzonych cwela. Cechy takie jak
homoseksualizm czy
zgwałcenie przypisywane są im przez współwięźniów i nie zawsze oznaczają stan faktyczny
[2]. Cwelem lub frajerem zostaje również więzień, który nie chce być identyfikowany z żadną grupą podkultury więziennej
[3] lub współpracuje z administracją więzienną.
Więźniowie, którzy nie są git-ludźmi, są zazwyczaj
frajerami. Cwele stanowią 1-2% społeczności
[4].