Gietrzwałd - Święta Dziewica i Syn Pocieszenia na puszczy (1)
19 V 1352, Gudikus - W pruskiej ziemi Galindia, w sobotę w oktawie Wniebowstąpienia Pańskiego i wspomnienie świętego Celestyna V, papieża i pustelnika, dokonano lokowania nowej wioski na 70 włókach według prawa chełmińskiego wydzielonych ze staropruskiej osady Gudikus, co dało początek osadzie znanej współcześnie jako Gietrzwałd. Mieszkańcy posługiwali się językiem staropruskim, który zaniknął z końcem XV wieku. Wieś należała do olsztyńskiego komornictwa kapitulnego (kapituły warmińskiej we Fromborku). Nazwa 'Galindia', według XIX-wiecznych niemieckich językoznawców, miałaby pochodzić od pruskiego 'galas', co oznacza 'na kraju/końcu świata', zaś toponim 'Ditterwalde' - od niemieckiego 'dicht-Urwald', czyli 'Gęstwina/Prapuszcza' względnie 'Matecznik'. Etymologię obu nazw w jakimś stopniu uprawdopodobnia objawienie się w tym miejscu Najświętszej Marii Panny jako Królowej Czasów Ostatecznych (Kresu Czasu) względnie Niewiasty Apokaliptycznej zbiegłej na pustynię (puszczę). Nasza Pani objawiać się będzie w scenerii zupełnie osobliwej: na wysokim jaworze, drzewie leśnym przecież, a nie na jabłonce czy gruszy w plebańskim ogrodzie. Mapa Świętej Warmiisporządzona przez elbląskiego geografa J.F. Enderscha, na zlecenie biskupa warmińskiego A.S. Grabowskiego, opublikowana w 1755, pokazuje Gietrzwałd jako 'Ditterschwalde', co daje asumpt do innego tłumaczenia tego niemieckiego toponimu jako 'Las Dittera', czyli Diettricha, germańskiej wersji gockiego 'Þiudareiks' oznaczającego 'Król Ludów'. Najsłynniejszy z ostrogockich władców w VI wieku został królem Italii i przeszedł do historii pod zlatynizowanym imieniem Teodoryk (Wielki). Idąc tym tropem germańskim, już schrystianizowanym, 'Ditterschchwalde' głosiłby chwałę nieznanego 'Teodora', co w połączeniu z pierwszą wykładnią, 'Matecznik', daje 'Bożydara w Dziewiczej Puszczy', albo 'Wielkiego Króla (Rzymu) i Dziewicę na Puszczy'. Natomiast trop słowiański odkrywamy w pierwszym członie toponimu 'Gietrzwałd'. 'Gietrz' brzmi całkiem swojsko jak wielkopolski Giecz, a którego etymologię prof. Jan Miodek wykłada od „nazwy osobowej Gdek, od której Gdecz - dzisiejszy Giecz pochodzi. Imię to nie jest bezpośrednio w języku polskim poświadczone. Prawie na pewno jest jednak związane z dźwiękonaśladowczym czasownikiem gdakać (w języku prasłowiańskim kdakati) i staropolskimi nazwami osobowymi Gdak, Gda, Gdakała.” Kury domowe gdaczą, a w odniesieniu do ptactwa dzikiego, to jedynym gdaczącym w naszych stronach byłby bażant kończący swoje wołanie trzeszczącym 'trz'. Samica tego gatunku, w przeciwieństwie do samca, wydaje subtelniejsze dźwięki. Wskazane dwa tropy schodzą się w jednej słowiańsko-germańskiej nazwie Gietrzwałdu, a nakładając na te osobowo-ornitologiczno-przyrodnicze konotacje szatę chrześcijaństwa docieramy wprost do słów Chrystusa Pana [Mt 23, 37-39]: Jeruzalem, Jeruzalem! Ty zabijasz proroków i kamienujesz tych, którzy do ciebie są posłani! Ile razy chciałem zgromadzić twoje dzieci, jak kokosz swe pisklęta zbiera pod skrzydła, a nie chcieliście. Oto wasz dom zostanie wam pusty. Albowiem powiadam wam: Nie ujrzycie Mnie odtąd, aż powiecie: Błogosławiony, który przychodzi w imię Pańskie». Pisklęta bierze pod skrzydła kura, a nie kogut, więc Pan Jezus używając tego porównania sugeruje, że Bóg jest nie tylko Ojcem, ale także Matką! Kto zatem przychodzi na Świętej Warmii w imię Pańskie mając na uwadze, że tej osadzie, od dnia narodzin, patronuje św. Piotr Celestyn, papież, który po abdykacji (13 grudnia 1294) i próbie powrotu do życia pustelniczego został osadzony pod strażą na zamku Fumone (='Dym'), gdzie zmarł 19 maja 1296, 7-go dnia oktawy Zielonych Świąt. Dla ustalenia uwagi: Pustelnik św. Piotr Morrone został jednogłośnie obrany papieżem 5 lipca 1294, w dniu współcześnie poświęconym św. Antoniemu Zaccaria, założycielowi kleryckiego zakonu barnabitów, duchowych synów św. Barnaby, znaczy Syna Pocieszenia. Niebędący kardynałem benedyktyński mnich-elekt, przyjął imię Celestyn V, czyli 'Niebiański 5-ty', wskazujące kogoś z zupełnie innego porządku, porządku niebieskiego, a nie ziemskiego. Piotr Celestyn, czyli 'Niebiańska Skała' został kanonizowany już w roku 1313, a dokładnie 5 maja, w dniu wspomnienia Nawrócenia Świętego Augustyna. Duchowe znaczenie XIII-wiecznego Papieża-Pustelnika miał ponownie wydobyć na światło dzienne ostatni rzymski papież Benedykt XVI: Na szklanej trumnie zawierającej zmumifikowane ciało św. Celestyna V złożył swój papieski paliusz sygnalizując chęć abdykacji. Niemiecki Papież dokonał tego symbolicznego aktuw celestyńskiej Bazylice Collemaggio (zbudowanej przez Św. Piotra Celestyna) częściowo zrujnowanej trzęsieniem ziemi w Wielki Poniedziałek 6 kwietnia 2009. Wręczenie paliusza oznacza nadanie godności arcypasterza, ale mając na uwadze, że św. Celestyn V przebywa już w niebie, to akt tyczy jego następcy, więc Benedykt XVI proroczo wskazał także swego prawowitego następcę, nieznanego „Celestyna VI” albo „Piotra Celestyna (VI)”, który w „Proroctwie” św. Malachiasza występuje w ostatnim, 113-tym akapicie jako 'Piotr Rzymianin'. Podsumowania dokonajmy w Gietrzwałdzie, gdzie zaczęliśmy te rozważania: Zaistnienie tej osady w dniu 19 maja (AD 1352) w połączeniu z procesem formowania nazwy jest proroctwem o wzbudzeniu na końcu czasów Wielkiego Króla i zarazem widzialnej głowy Kościoła, Syna Pocieszenia, tożsamego z obiecanym drugim Pocieszycielem, nowego człowieka należącego już do porządku niebiańskiego jako nieśmiertelny Władca oczekiwanego Królestwa Bożego na ziemi. To wszystko można obecnie wyczytać już na samym wejściu do Gietrzwałdu. Najświętsza Dziewica, która zechciała się ukazywać na Świętej Warmii zawsze z wielką precyzją aranżuje okoliczności i dobiera swych powierników z wyprzedzeniem liczonym setkami lat albo od dni wieczności.
