Ks. prof. Andrzej Kobyliński: Godzina Łaski. Prawda czy fałsz?
imię Boga, bóstw czy innych sił nadprzyrodzonych – zapowiada koniec świata, straszy ludzkość nadejściem przerażających kataklizmów, zapowiada łatwe ścieżki osiągnięcia zbawienia i szczęścia wiecznego.
Internet i religia
Prawdziwej rewolucji w rozprzestrzenianiu tego rodzaju orędzi dokonał ostatnio internet. Dlatego w globalnej przestrzeni internetowej krąży dzisiaj mnóstwo irracjonalnych treści religijnych, które nie są poddawane rzetelnej analizie filozoficznej. Problem wątpliwych bądź zdecydowanie fałszywych orędzi religijnych dotyczy także ogólnoświatowej wspólnoty katolickiej.
Jednym z nowych zjawisk na przestrzeni ostatnich dziesięcioleci, które wymaga pogłębionej oceny ze strony filozofii religii, antropologii czy etyki, jest tzw. Godzina Łaski. Na czym polega ta forma modlitewna? W jaki sposób pojawiła się ona w Polsce? Kto w Kościele katolickim powinien oceniać różnego rodzaju objawienia prywatne? Co mówi o naszej polskiej religijności i kondycji intelektualnej katolicyzmu nad Wisłą duża popularność nabożeństwa Godziny Łaski?
Pierina Gilli
Godzina Łaski nawiązuje do jednego z orędzi z 1947 roku, przekazanego rzekomo przez Matkę Bożą pielęgniarce Pierinie Gilli w miejscowości Fontanelle di Montichiari na północy Włoch. Pierina Gilli żyła w latach 1911-1991. Była głęboko przekonana, że na przestrzeni ok. 20 lat ukazywała się jej Matka Najświętsza. Pierina Gilli twierdziła, że 8 grudnia 1947 roku, w Święto Niepokalanego Poczęcia, Matka Boża przekazała jej swoją wolę dotyczącą Godziny Łaski dla całego świata czyli wyjątkowej formy modlitwy o bardzo określonej porze – tylko 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00.
Otwarte niebo
W Polsce w wielu kościołach, publikacjach i mediach katolickich promuje się od kilkudziesięciu lat Godzinę Łaski jako jedną szczególną godzinę w roku, gdy „niebo pochyla się tak nisko nad ziemią, że Bóg jest na wyciągnięcie ręki”. Zdaniem zwolenników tej formy modlitewnej, 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00 „niebo staje nad nami otworem” i każda prośba będzie wysłuchana. Z tej racji w wielu świątyniach w naszym kraju są organizowane specjalne nabożeństwa, na których gromadzą się rzesze ludzi.
W trakcie Godziny Łaski wielu katolików z otwartym sercem przedstawia Panu Bogu i Matce Najświętszej swoje troski i kłopoty. Niektóre osoby czekają często z najtrudniejszymi problemami, z najbardziej bolesnymi formami cierpienia – chorobą nowotworową, rozpadającym się małżeństwem, alkoholizmem czy narkomanią własnych dzieci – właśnie na Godzinę Łaski, aby mieć większą pewność, że Bóg wysłucha ich modlitw zanoszonych 8 grudnia każdego roku między godz.12.00 a13.00. Ludziom praktykującym tę formę modlitewną towarzyszy niewątpliwie szczerość intencji, zaufanie płynące z wiary oraz prawdziwa miłość do Boga i Matki Najświętszej.
Objawienia prywatne
W maju 2012 roku Stolica Apostolska opublikowała ważny tekst dotyczący kryteriów oceny różnego rodzaju zjawisk podobnych do historii Pieriny Gilli z miejscowości Fontanelle di Montichiari. Chodzi o niezwykle istotny dokument Kongregacji Nauki Wiary. Przed trzema laty ta ważna dykasteria Kurii Rzymskiej podała do publicznej wiadomości, wypracowane w imieniu Ojca Świętego, „Normy postępowania przy rozeznawaniu domniemanych objawień”. Ich łaciński tekst, zatwierdzony jeszcze przez Papieża Pawła VI, wydał 25 lutego 1978 roku, jej ówczesny prefekt, kard. Franjo Szeper. W 1978 roku zostały one rozesłane jedynie do wiadomości biskupów katolickich na całym świecie. W maju 2012 roku normy dotyczące oceny objawień prywatnych opublikowano ostatecznie na oficjalnym portalu internetowym Stolicy Apostolskiej w sześciu językach (łacina, angielski, francuski, hiszpański, niemiecki i włoski).
Normy Kongregacji Nauki Wiary o rozeznawaniu domniemanych objawień prywatnych podają najważniejsze kryteria oceny takich zjawisk. Dotyczą one m.in. równowagi psychicznej i postawy moralnej doznających ich osób, zgodności głoszonych twierdzeń z Magisterium Kościoła, zdrowych owoców duchowych domniemanych objawień, ewentualności nastawienia na zysk itp. W normach podkreśla się też obowiązek kompetentnych władz kościelnych, by badać takie zjawiska, gdy tylko się pojawią. Należy to przede wszystkim do miejscowego ordynariusza, ale on sam czy kwalifikowana grupa wiernych mogą też prosić o pomoc i interwencję Kongregację Nauki Wiary.
Diecezja Brescia
Miejscowość Fontanelle di Montichiari należy do diecezji Brescia. Jedyną kompetentną osobą do oceny prywatnych objawień Pieriny Gilli jest biskup tej diecezji. Na przestrzeni kilkudziesięciu lat czterech kolejnych biskupów Brescii wypowiedziało się oficjalnie w tej sprawie. Najnowszy dokument pochodzi z 15 lipca 2013 roku. Wydał go bp Luciano Monari – biskup diecezji Brescia. Dokument nosi następującą nazwę: „Dyrektorium dotyczące kultu maryjnego w miejscowości Fontanelle di Montichiari” (Direttorio circa il Culto Mariano in località Fontanelle di Montichiari). Odpowiednie dekrety, potwierdzające nominacje personalne z lipca 2013 roku osób odpowiedzialnych za kult maryjny w tej miejscowości, zostały wydane przez Biskupa Brescii 1 stycznia 2014 roku oraz 1 stycznia 2015 roku.
Fałszywość rzekomych objawień
W dokumencie z 2013 roku bp Luciano Monari zakazał promowania w sanktuarium maryjnym w Fontanelle di Montichiari rzekomych objawień Pieriny Gilli. Obecnie nie wolno w tej świątyni nawiązywać w żaden sposób do jakichkolwiek objawień, orędzi i innych zjawisk o charakterze rzekomo nadprzyrodzonym. W konsekwencji z sanktuarium usunięto zdjęcia Pieriny Gilli, foldery i książki promujące jej rzekome objawienia. Biskup Brescii wydał swój dokument na polecenie Kongregacji Nauki Wiary z 13 listopada 2012 roku. Wcześniej w tej sprawie interweniowała także Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.
Należy podkreślić, że decyzja bp. Luciano Monariego jest całkowicie zgodna z ocenami prezentowanymi przez trzech jego poprzedników, którzy w latach 1968, 1975, 1984, 1997 i 2001 wydali odpowiednie dokumenty negujące charakter nadprzyrodzony rzekomych objawień maryjnych Pieriny Gilli. Oznacza to, że nigdy wcześniej żadna kompetentna władza kościelna nie potwierdziła prawdziwości rzekomych objawień Matki Najświętszej w miejscowości Fontanelle di Montichiari.
Dlaczego więc od wielu lat promuje się te objawienia jako autentyczne? Dlaczego w tak wielu świątyniach katolickich przekazuje się treści niezgodne z dokumentami czterech kolejnych biskupów Brescii? Jaką wiedzę religijną na temat objawień prywatnych mają Polacy pielgrzymujący do sanktuarium w miejscowości Fontanelle di Montichiari? Co dalej z Godziną Łaski?
Modlitwa a nie cuda
Obecnie sanktuarium w miejscowości Fontanelle di Montichiari jest tylko i wyłącznie miejscem kultu maryjnego zgodnego z Magisterium Kościoła, Pismem Świętym i Tradycją. Biskup Brescii podkreśla wyraźnie w swoim dokumencie z 2013 roku, że kult maryjny sprawowany w tym sanktuarium nie powinien w żaden sposób sugerować wiernym, że ocena Kościoła odnośnie do rzekomych objawień Pieriny Gilli uległa zmianie w sensie jakiegokolwiek uznania ich autentyczności i prawdziwości.
Pomagać przez prawdę
Wielki niemiecki filozof Romano Guardini (1885-1968) kierował się w swoim życiu niezwykle mądrą zasadą, że trzeba zawsze „pomagać przez prawdę” (Helfen durch die Wahrheit). Wydaje się, że dzisiaj maksyma niemieckiego myśliciela staje się niezwykle aktualna w odniesieniu do wielu nowych form życia religijnego, które mają często charakter irracjonalny, zabobonny i magiczny. Dzięki filozofii religii, antropologii i etyce możemy oczyszczać religię z tego, co fałszywe i pozbawione fundamentu w rzeczy. Już pod koniec XVIII wieku hiszpański malarz Francisco Goya ostrzegał niezwykle wymownym tytułem jednej ze swoich rycin: „Gdy rozum śpi, budzą się demony”.
***
Ks. dr hab. Andrzej Kobyliński – filozof i teolog, absolwent Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego w Rzymie. Obecnie pracuje w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Autor i redaktor wielu książek i artykułów. Ostatnie publikacje: O możliwości zbudowania etyki nihilistycznej. Propozycja Gianniego Vattima (2014); O normatywności w etyce – współautorzy: P. Duchliński, R. Moń, E. Podrez (2015).
www.fronda.pl/a/ks-prof-andrzej…
