Jak odróżnić kawkę od gawrona, a gawrona od kruka? To nie są żadne „wrony”!

Kruk, gawron, wrona i kawka to ptaki z jednej rodziny krukowatych, które jednak widocznie się od siebie różnią. Łączy je kolor upierzenia zbliżony do czarnego, chociaż wrony i kawki mają też wstawki innego, jaśniejszego koloru. Mimo to wiele osób nazywa je wszystkie „wronami”, nie zdając sobie sprawy, że są to różne gatunki ptaków. Podpowiadamy zatem, jak odróżnić poszczególne krukowate od siebie. Nie jest to szczególnie trudne – wystarczy odrobina uwagi, aby dostrzec wyraźne różnice.

Zacznijmy od wielkości: najmniejsza jest kawka, wrona siwa i gawron są mniej więcej podobnej wielkości, a zdecydowanie największy jest kruk, który zresztą jest najrzadszy i można być pewnym, że większość ludzi nigdy go nie widziała i nie zobaczy.

Kawka...

...to pospolity ptak wielkości gołębia o ciemnoszarym ubarwieniu, zbliżonym do czarnego. Na głowie ma czarną czapeczkę, zaś policzki, kark i boki szyi są szare. Tęczówki kawki są charakterystyczne, bo jasnoniebieskie. Gniazduje pojedynczo lub w koloniach, najczęściej w budynkach, zajmując wieże kościelne lub kominy. Szczególnie liczna jest w okresie zimowym, gdy do Polski przylatują ptaki ze wschodu i północy. Tworzy wówczas mieszane stada z gawronami, często nocujące w miastach.

Gawron...

...jest większy od kawki i opierzony cały na czarno, choć w słońcu może się wydawać metalicznie fioletowy. Każdy zapewne widział gawrony, dostojnie kroczące po miejskich trawnikach i wyszukujące dżdżownice lub podążające za ciągnikiem po świeżo zaoranej ziemi. W miastach ptak ten tworzy kolonie, a gniazda buduje zazwyczaj na topolach lub innych wysokich drzewach. Niekiedy jest prześladowany przez ludzi, którym przeszkadzają odchody. W zimie, podobnie jak w przypadku kawki, przylatują do nas gawrony ze wschodu. Niestety, gawrona w Polsce ubywa – ocenia się, że nasza rodzima populacja na przestrzeni ostatniej dekady skurczyła się aż o 30 procent! Jak tak dalej pójdzie, gawrony trzeba będzie objąć ochroną...

Wrona siwa...

...jest czarno-szara. Grzbiet i brzuch ma popielatoszare, natomiast górna część piersi, głowa, skrzydła i ogon są czarne z metalicznym połyskiem. Tęczówki oczu są ciemnobrązowe. W porównaniu z gawronem ma masywniejszy dziób, bardziej zaokrągloną sylwetkę, płaskie czoło i całkowicie odsłonięte nogi. Jest mało płochliwa i szybko przystosowuje się do obecności człowieka. Tworzy wieloletnie pary.

Na zachodzie Polski spotkać można całkowicie czarny gatunek wrony – czarnowrona. Można go pomylić z gawronem, choć ma wszelkie cechy wrony siwej, za wyjątkiem upierzenia.

Kruk...

...to ptak o bardzo wysokiej inteligencji. Jest duży - długość jego ciała może wynosić nawet 70 cm, a masa często przekracza kilogram. Upierzenie kruka jest całe czarne z fioletowym połyskiem. W porównaniu z gawronem kruk ma o wiele masywniejszy dziób. Unika miast i dlatego trudno go spotkać; jego sygnałem rozpoznawczym jest charakterystyczne krakanie, często uzupełnianie (szczególnie w okresie godowym) przez skomplikowany zestaw dźwięków. Kruki, tak samo jak wrony, łączą się w pary na całe życie. Podczas gdy gawronów ubywa, kruków stopniowo w Polsce przybywa, ale i tak jest ich znacznie mniej niż innych krukowatych.

Ptasia inteligencja

Skupiliśmy się na tym, jak odróżnić od siebie ptaki z rodziny krukowatych, czyli na dzielących je różnicach. Ale wszystkie one mają jednak charakterystyczną wspólną cechę, niedostrzegalną z

wyglądu, bo wewnętrzną: tworzą wyjątkowo inteligentną ptasią rodzinę, z krukiem na czele. Mimo mniejszych mózgów, krukowate wydają się tak inteligentne jak szympansy. Według naukowców, można postawić tezę, że większą rolę niż rozmiar mózgu odgrywa jego gęstość neuronalna, a ta u ptaków z rodziny krukowatych bije rekordy.

To chyba wystarczający powód, aby uzupełnić swoją wiedzę o tych ptakach i przestać nazywać kawkę czy gawrona „wronami”?