Historia Jasnej Góry.

Jasna Góra została zasiedlona w 1382 przez paulinów z węgierskiego sanktuarium maryjnego w Márianosztra, którym książę Władysław Opolczyk przekazał kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Marii Panny na wzgórzu Częstochówka. Dzięki darowiznom i fundacji Władysława II Jagiełły i jego żony Jadwigi w 1393 wzniesiono klasztor. W 1384 zakonnicy otrzymali obraz Matki Bożej Częstochowskiej, który spowodował rozwój kultu i sprawił, że Jasna Góra stała się sanktuarium Polaków, Węgrów, Czechów i Morawian.

Dzięki zbudowanym w latach 1620-1644 przez Władysława IV Wazę fortyfikacjom klasztor stał się także znaczącym ośrodkiem obronnym na pograniczu Polski i Śląska, słynącym m.in. ze skutecznej obrony w 1655 (prowadzonej przez przeora A. Kordeckiego) przed oblężeniem wojsk szwedzkich Karola X Gustawa.

W 1692 założono drukarnię, która drukowała i kolportowała wydawnictwa religijne - modlitewniki, kantyczki, mszały, a także wydawnictwa świeckie, np. elementarze w języku polskim, niemieckim, łacińskim, słowniki. Drukarnia została skonfiskowana w 1864, po upadku powstania styczniowego.

W 1717 prowincjał K. Moszyński przeprowadził uroczystą koronację obrazu Matki Bożej Częstochowskiej, zmodernizował także obiekty klasztorne, popierał rozwój rzemiosła artystycznego zakonników.

Jasna Góra podupadła w czasie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego, w wyniku przeprowadzonych reform oświeceniowych. Ucierpiała także w 1772, gdy król zmusił paulinów do wpuszczenia w obręb murów klasztoru (bronionego w latach 1770-1772 przez usadowionych w nim konfederatów barskich dowodzonych przez K. Pułaskiego) wojsk rosyjskich księcia M.M. Golicyna, które rozpoczęły grabież przechowywanych w klasztornym Skarbcu dzieł sztuki.

Podczas zaborów, mimo różnorodnych represji, na Jasnej Górze odbywały się manifestacje patriotyczne i nabożeństwa. W czasie II wojny światowej klasztor jasnogórski, zajęty przez Niemców, utrzymywał kontakty z przebywającym na emigracji kardynałem A. Hlondem, ze Stolicą Apostolską, opiekował się wysiedleńcami, jeńcami wojennymi i Żydami.

Po wojnie klasztor, pozostający w opozycji wobec władz komunistycznych, podjął dzieło odrodzenia kultu maryjnego. Mimo represji (m.in. aresztowania zakonników, 1952 zamknięcie gimnazjum paulinów) w 1955 na Jasnej Górze odbyły się uroczystości 300-lecia obrony klasztoru przed Szwedami, w 1956, z inicjatywy internowanego wówczas w Komańczy kardynała S. Wyszyńskiego, Jasnogórskie Śluby Narodu - akt przyrzeczeń episkopatu i wiernych, złożony z okazji 300 rocznicy ślubów Jana II Kazimierza, i ogłoszenie Matki Bożej Częstochowskiej Królową Polski.