VII. Dekret o przystosowanej do współczesności odnowie życia zakonnego "Perfectae caritatis" (28 października 1965) - DZ

Idąc za sformułowaniami VI rozdziału "Lumen gentium" dekret mówi o życiu zakonnym w kontekście powszechnego powołania do świętości. Ślubowanie rad ewangelicznych traktuje jako konsekrację pełniej wyrażającą konsekrację chrzcielną (5).

1. DZ zaapelował o powrót do charyzmatów danych przez zakonodawców (2b), a także polecił poszczególnym instytutom "dostosować swoje przepisy i zwyczaje do wymogów apostolatu, któremu się poświęcają" (8). "Powszechnie zostało to zrozumiane jako wezwanie do odrzucenia narosłych w życiu zakonnym deformacji, skostnień i niepotrzebnych balastów" - uważa o. Jacek Salij.

2. Nakazał zmianę stroju zakonnego, jeśli nie odpowiada on wymogom higieny i potrzebom pełnionego posługiwania (17). Stało się to w praktyce podstawą do rezygnacji z habitów przez wiele zgromadzeń na Zachodzie.

3. Zezwolił na zamykanie instytutów i klasztorów, które "nie rokują uzasadnionej nadziei dalszego rozwoju", i przyłączenia ich do "innego instytutu bądź klasztoru bardziej żywotnego, który niewiele różni się co do celu i ducha" (21).

4. Zalecił tworzenie zakonnych federacji, unii lub zrzeszeń (22), a także poparł tworzenie konferencji wyższych przełożonych (23).

Rozporządzenia wykonawcze do DZ Paweł VI wydał 6 czerwca 1966 r. Zdaniem o. Salija "podjęta wówczas przez zakony reforma miała taki rozmach i takie tempo, że niekiedy zaczęła przybierać postać raczej destrukcji niż odnowy".

V. Dekret o ekumenizmie "Unitatis redintegratio" (21 listopada 1964) - DE

Jest uważany za jeden z najbardziej przełomowych dokumentów Vaticanum II. Rozwinął 15. punkt konstytucji "Lumen gentium" mówiący o związkach chrześcijan niekatolików z Kościołem katolickim. "Inaczej niż w ciągu dziesięcioleci poprzedzających Sobór nie chodzi tu już przede wszystkim o wydzielenie siebie wobec «innych», lecz o podkreślenie tego, co wspólnie chrześcijańskie" - komentuje szwajcarski teolog o. Josef Imbach.

1. DE uznał innych chrześcijan za usprawiedliwionych z wiary, włączonych przez chrzest w Chrystusa i dlatego nazwał ich braćmi w Panu (3).

2. Dostrzegł, że "liczne i ważne" elementy Kościoła "mogą istnieć poza widzialnym obrębem Kościoła katolickiego" (3). Zauważył więc, że między katolikami i innymi chrześcijanami istnieje faktyczna, choć niepełna wspólnota. Wyliczeniu tego, co ich łączy, poświęcono cały trzeci, najobszerniejszy rozdział dokumentu.

3. Przyznał, że obrzędy chrześcijańskie sprawowane przez niekatolickie Kościoły i Wspólnoty "mogą rzeczywiście rodzić życie łaski", a Duch Chrystusa nie waha się posługiwać tymi Kościołami i Wspólnotami "jako środkami zbawienia" (3).

4. Uznając, że wina za podziały w chrześcijaństwie leży także po stronie katolików, zachęcił ich do włączenia się w istniejący już poza Kościołem katolickim ruch ekumeniczny, zmierzający do przywrócenia pełnej jedności wszystkich chrześcijan (4), uznając go za owoc działania Ducha Świętego (1).

5. Pozostawił w gestii biskupów decyzję o dopuszczeniu w konkretnych przypadkach współudziału w liturgii i sakramentach (tzw. communicatio in sacris) innego Kościoła lub Wspólnoty kościelnej (8).

X. Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim "Gravissimum educationis" (28 października 1965) - DWCH

Przynosi ona 12 zasad wychowania chrześcijańskiego, z których 8 dotyczy katolickiego szkolnictwa. Jej nowość polega nie na treści, lecz na języku: na odejściu od polemiki na rzecz otwartości na współczesny świat. "Sobór zrezygnował też z podkreślania kościelnych roszczeń i praw, aby bardziej uwypuklić prawa człowieka" - wyjaśnia o. Józef Augustyn. Mówiąc o potrzebie pozytywnego, mądrego i dostosowanego do wieku wychowania seksualnego (1), deklaracja przypieczętowała odejście Kościoła od podejrzliwego traktowania ludzkiej cielesności.

X. Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich "Nostra aetatae" (28 października 1965) - DRN

Najkrótszy, a zarazem jeden z najbardziej przełomowych dokumentów soborowych. Po raz pierwszy Kościół oficjalnie określił w nim swój stosunek do religii niechrześcijańskich - i to od razu w sposób pozytywny.

1. Uznał wartość religii niechrześcijańskich i doświadczenia religijnego niechrześcijan wskazując, że "Kościół katolicki nie odrzuca niczego, co w tych religiach jest prawdziwe i święte" (2). Wymienił te elementy w hinduizmie, buddyzmie i islamie (2-3).

2. Wskazał na zakorzenienie Kościoła w dziejach i wierze Żydów, z których wywodzą się Chrystus i Apostołowie, oraz na duchową więź, która go z nimi łączy. Podkreślił nieodwołalność ich wybrania przez Boga ("do tej pory pozostają umiłowanymi dla Boga"). Zdejmując z Żydów ciążącą na nich przez wieki winę za śmierć Chrystusa, wyjaśnił, że "Żydzi nie mogą być przedstawiani ani jako odrzuceni przez Boga, ani jako przeklęci, co jakoby wynika z Pisma Świętego". Potępił antysemityzm i inne formy dyskryminacji "z powodu pochodzenia lub koloru skóry, położenia społecznego albo religii" (4).

O Soborze Watykańskim II mówiono, że jest "najbardziej rewolucyjnym Soborem wszystkich czasów". Słowa te, mimo dziennikarskiej przesady, zbiegają się z teologiczną oceną Vaticanum II, uznawanego za "trzy lata Zielonych Świąt Kościoła" - jak to trafnie ujął ks. prof. Alfons Skowronek. Zasadnicza nowość tego Soboru polegała na tym, że o ile poprzednie, a szczególnie pierwsze Sobory powszechne koncentrowały się wokół dogmatów o Chrystusie i Trójcy Świętej (co było związane z toczonymi wówczas kontrowersjami doktrynalnymi), o tyle Sobór Watykański II był "zorientowany na duszpasterski konkret, na wewnętrzną odnowę całego Kościoła". Był pierwszą, zakrojoną na tak szeroką skalę refleksją Kościoła o sobie samym.

Postanowienia Soboru nie wzięły się znikąd. W ciągu poprzedzającego Vaticanum II półwiecza przygotowały je ruchy: biblijny, liturgiczny, ekumeniczny.

Sobór uroczyście potwierdził niektóre elementy zwyczajnego nauczania papieży ostatnich dziesięcioleci lub włączył do magisterium Kościoła postulaty teologów, np. przyłączenie się Kościoła katolickiego do ruchu ekumenicznego, wprowadzenie języków narodowych do liturgii, przyznanie większego znaczenia Pismu Świętemu w liturgii i życiu Kościoła itp. Niektóre z tych posunięć Vaticanum II były wręcz - spóźnioną o cztery stulecia - realizacją żądań Reformacji.

W soborowym nauczaniu znalazły się też i takie elementy, które zostały ponownie odkryte po wiekach zapomnienia, gdyż znane były już w początkach chrześcijaństwa, np. kolegialność, diakonat stały, koncelebra w Kościele łacińskim, Komunia św. pod dwiema postaciami dla wszystkich.
Niektóre jednak postanowienia Soboru oznaczały zupełną zmianę w nauczaniu Kościoła katolickiego, np. przyznanie prawa do wolności religijnej wszystkim (a nie, jak dotychczas, tylko katolikom) i uznanie pozytywnych elementów w innych wyznaniach chrześcijańskich, a nawet w religiach niechrześcijańskich.

...Jan Paweł II, ogłaszając w liście “Ecclesia Dei” ekskomunikę Bractwa Piusa X powiedział: “Korzenie tego schizmatyckiego aktu [konsekracji biskupiej z 30 czerwca 1988] można dostrzec w niepełnym i wewnętrznie sprzecznym rozumieniu Tradycji. Niepełnym, bowiem niedostatecznie uwzględniającym żywy charakter Tradycji, »która - jak z całą jasnością uczy Sobór Watykański II - wywodząc się od Apostołów, czyni w Kościele postępy pod opieką Ducha Świętego. Zrozumienie przekazanych rzeczy i słów wzrasta bowiem dzięki kontemplacji oraz dociekaniu wiernych, którzy je rozważają w swoim sercu, dzięki głębokiemu, doświadczalnemu pojmowaniu spraw duchowych oraz dzięki nauczaniu tych, którzy wraz z sukcesją biskupią otrzymali pewny charyzmat prawdy«”. I to jest miarodajne dla katolików i katoliczek, szczególnie tych żyjących w Polsce i radujących się z pontyfikatu polskiego papieża.

www.katolik.pl/klamstwo-wiaryg…
Sekta to grupa o silnie rozwiniętej władzy, posiadająca dwa różne cele: zewnętrzny i wewnętrzny (ukryty). Dzięki temu sekta potrafi ukryć swoje prawdziwe intencje i w tak dobrym świetle przedstawić swoją propozycję, że nieraz osoby mające szlachetne pobudki zostają przez nią zwerbowane i wykorzystane. Definicja mówi dalej, że członkowie sekty poddawani są głębokiej psychomanipulacji, której celem jest uzależnienie od lidera bądź grupy. Wreszcie sekta ukrywa normy postępowania; byli członkowie sekt mówią często, że z czasem przestali wiedzieć, co jest dobre, a co złe, ponieważ to, co mogli robić na początku i było określone jako dobre, potem było zabronione i traktowane jak zło.
Według tej definicji do sekt możemy zaliczyć nawet dyktatury polityczne.

Bombardowanie miłością

W werbowaniu do sekty można wyróżnić dwa etapy. Myślę, że nikt z nas nie jest na nie do końca odporny. Pierwszy etap związany jest z potrzebami, które w sobie nosimy. U osoby, której zmarł ktoś bliski, łatwo dostrzeżemy smutek. Wówczas ktoś nieznajomy może podejść do niej na ulicy i zapytać, co się stało. Osoby przeżywające żałobę często są wylewne, i właśnie to bywa wykorzystywane. Można zadawać im trudne i intrygujące pytania: „Umarł pani ojciec? A jak pani myśli, co jest po śmierci?”, „Co teraz będzie?”, „Czy ma pani jakieś środki na utrzymanie?, Czy pani sobie poradzi?”. Tego typu pytania, w których wyczuć można troskę, wzbudzają zaufanie, a jednocześnie służą zebraniu wielu informacji. Ich uzyskanie sprawia, że tą osobą można łatwo manipulować, można ją „podejść” z różnych stron. Jeżeli pytania zadaje zwerbowany przez sektę członek rodziny, to efekt jest jeszcze mocniejszy. Na pierwszym spotkaniu zostawia się kandydata z jakimś niedopowiedzeniem, zdaniem, które zaskakuje, intryguje: „Jeżeli chcesz wiedzieć więcej, to przyjdź, porozmawiamy”. Zostawia się ulotkę i proponuje spotkanie w jakiejś wspólnocie.

Drugi etap ma miejsce w siedzibie sekty. Określamy go „bombardowaniem miłością”: „Skąd jesteś, jak się nazywasz?”, „Ładnie wyglądasz”, „Masz piękny uśmiech”. Jest to okazanie zainteresowania osobą i dowartościowanie jej, przekazanie jej bodźców pozytywnych, wysłuchanie tego, co ma do powiedzenia. Jeżeli ktoś nie doświadcza podobnego traktowania w domu, to momentalnie będzie to chłonął. Jest zachwycony tym, że ktoś ma wreszcie dla niego czas, że ktoś go wysłuchał, że kogoś interesuje to, co mówi, i po takim spotkaniu najczęściej decyduje się zostać w grupie. Jeżeli jest to młody człowiek, wraca jeszcze do domu, ale zaczyna postrzegać rodzinę w złym świetle: „W domu nikt mnie nie pyta, co mi jest, jak mi idzie w szkole. A jeżeli już, to po to, żeby ponarzekać, że znów dostałem jedynkę. A tam, we wspólnocie, wszyscy się cieszą, że jestem”. Powstaje rozdźwięk między rodziną a środowiskiem sekty, oczywiście, na niekorzyść tej pierwszej; rozdźwięk tak mocny, że człowiek jest w stanie porzucić najbliższych. Reakcja rodziców, którzy widzą, że dzieje się coś niedobrego, też nie zawsze jest dobra. Pojawiają się oskarżenia o zadawanie się ze złym towarzystwem, co tym bardziej odstrasza od domu.

Spełnianie pragnień

Na początku sekta „nagina się” do potrzeb człowieka. Wychodzi do niego, nasłuchuje jego pragnień i twierdzi, że pomoże mu je zrealizować. A dla realizacji swoich potrzeb człowiek potrafi zostawić wszystko.

Ludzie zostawiają dla sekty wszystko, ponieważ ona zaspokaja ich potrzeby. Czują się w niej dobrze, ale nie wiedzą, jak bardzo zmienia się przy tym ich psychika. Żyją w hermetycznym środowisku, mają coraz trudniejsze kontakty ze światem zewnętrznym. Z czasem przestają rozróżniać, co jest dla nich dobre, a co złe. Żyją w ciągłym zafascynowaniu sektą, bo tak są prowadzeni. Jeśli coś zaczyna ich nudzić, pojawia się inna propozycja, inicjacja na wyższy stopień: „Skończyłeś kurs biblijny ze świetnym wynikiem, teraz będziesz egzorcystą na całą Małopolskę” (przykład z sekty protestanckiej). Człowiek czuje się dowartościowany, “jest kimś”, egzorcysta to przecież nie byle jaka funkcja.

Zdrowy rozsądek najlepszą obroną

o. Tomasz Marjański
– dominikanin, dyrektor Dominikańskiego Centrum Informacji o Sektach i Nowych Ruchach Religijnych w Krakowie