6 Stycznia- OBJAWIENIE PAŃSKIE (EPIFANIA) - TRZEJ KRÓLOWIE
Uroczystość Objawienia Pańskiego należy do pierwszych, które uświęcił Kościół.
Na Wschodzie pierwsze jej ślady spotykamy już w III w. Tego właśnie dnia obchodził Kościół grecki święto Bożego Narodzenia, ale w treści znacznie poszerzonej: jako uroczystość Epifanii, czyli zjawienia się Boga na ziemi w tajemnicy wcielenia. Na Zachodzie uroczystość Objawienia Pańskiego datuje się od końca IV w. (oddzielnie od Bożego Narodzenia).
Ewangelista nie pisze o królach, ale o Magach. Ze słowem tym dość często spotykamy się w Starym Testamencie (Kpł 19, 21; 20, 6; 2 Krn 33, 6; Dn 1, 20; 2, 2. 10. 27; 4, 4; 5, 7. 11).
Oznaczano tym wyrażeniem astrologów. (Nie należy mylić dzisiejszego określenia "Mag" z magią)
Herodot, historyk grecki, przez Magów rozumie szczep irański. Ksantos, Kermodoros i Arystoteles przez Magów rozumieją uczniów Zaratustry.
Św. Mateusz krainę Magów nazywa ogólnym mianem Wschód.
Za czasów Chrystusa Pana przez Wschód rozumiano cały obszar na wschód od rzeki Jordanu - a więc Arabię, Babilonię, Persję. Przekaz, że jeden z Magów pochodził z murzyńskiej Afryki, wywodzi się zapewne z proroctwa Psalmu 71:
Królowie Tarszysz i wysp przyniosą dary. Królowie Szaby i Saby złożą daninę. I oddadzą Mu pokłon wszyscy królowie... Przeto będzie żył i dadzą Mu złoto z Saby.
Przez królestwo Szaby rozumiano Abisynię (dawna nazwa Etiopii).
Na podstawie tego tekstu powstała także tradycja, że Mędrcy byli królami.Byli ludźmi zamożnymi na miarę władców, których stać było na taką wyprawę,na tak wtedy cenne dary. Kadzidło i mirra były wówczas na wagę złota Należały bowiem do najkosztowniejszych darów. Była to żywica z rzadkich drzew o silnym i miłym zapachu. Palono ją dla przyjemności w pałacach możnych.
Prorok Izajasz napisał o nich:
Zaleje cię mnogość wielbłądów, dromadery z Madianu i Efy. Wszyscy oni przybędą ze Saby, ofiarują złoto i kadzidło (Iz 60, 6).
Tę liczbę np. spotykamy we wspaniałej mozaice w bazylice św. Apolinarego w Rawennie z wieku VI.
Także Orygenes podaje tę liczbę jako pierwszy wśród pisarzy chrześcijańskich.
Dopiero od wieku VIII pojawiają się imiona Trzech Magów: Kacper, Melchior i Baltazar. Są one nie potwierdzone w Ewangelii.
GWIAZDĘ BETLEJEMSKĄ usiłował wytłumaczyć Kepler przez zbliżenie Jowisza i Saturna, jakie zdarzyło się w 7 roku przed narodzeniem Chrystusa (trzeba w tym miejscu przypomnieć, że liczenie lat od urodzenia Jezusa wprowadził dopiero w VI w. Dionizy Exiguus; przy obliczeniach pomylił się jednak o 7 lat - Jezus faktycznie urodził się w 7 roku przed naszą erą (?).
Inni przypuszczają, że była to kometa Halleya, która także w owym czasie się ukazała. Jednak z całego opisu Ewangelii wynika, że była to gwiazda cudowna.
Św. Mateusz nie tłumaczy nam, czy tę gwiazdę widzieli także inni ludzie.
Żydzi przebywali na Wschodzie, w Babilonii i Persji, przez wiele lat w niewoli (606-538). Znane więc mogło być Mędrco, także proroctwo Balaama:
Wschodzi gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło (Lb 24, 17).
Kiedy Mędrcy przybyli do Syna Bożego?
Prawdopodobnie po ofiarowaniu Go w świątyni.
Według relacji Ewangelisty, że Herod kazał wymordować dzieci do dwóch lat, wynika, iż Męrdcy przybyli do Betlejem, kiedy Chrystus miał co najmniej kilka miesięcy, a może nawet ponad rok.
Królowie więc nie zastali Jezusa w stajni, gdyż po dokonaniu spisu ludności, zarządzonego przez cesarza Augusta, któremu także państwo Heroda podlegało, Józef wynajął skromne mieszkanie w Betlejem.
Było w nim jednak bardzo ubogo. A jednak Mędrcy "upadli przed Nim na twarz i oddali Mu pokłon". Padano na twarz w owych czasach tylko przed władcami albo w świątyni przed bóstwami. Byli więc przekonani, że Dziecię jest przyszłym królem Izraela.
Według podania, które jednak trudno potwierdzić historycznie, Mędrcy mieli powrócić do swoich krain, a kiedy jeden z Apostołów głosił po latach tam Ewangelię, mieli przyjąć chrzest. Legenda głosi, że nawet zostali wyświęceni na biskupów i mieli ponieść śmierć męczeńską.
Pobożność średniowieczna, która chciała posiadać relikwie po świętych i pilnie je zbierała, głosi, że ciała Trzech Magów miały znajdować się w mieście Savah (Seuva).
Marco Polo w podróży swojej na Daleki Wschód (wiek XIII) pisze w swym pamiętniku:
Jest w Persji miasto Savah, z którego wyszli trzej Magowie, kiedy udali się, aby pokłon złożyć Jezusowi Chrystusowi. W mieście tym znajdują się trzy wspaniałe i potężne grobowce, w których zostali złożeni Trzej Magowie. Ciała ich są aż dotąd pięknie zachowane cało tak, że nawet można oglądać ich włosy i brody.
Identyczny opis zostawił także bł. Oderyk z Pordenone w roku 1320. Jednak legenda z wieku XII głosi, że w wieku VI relikwie Trzech Magów miał otrzymać od cesarza z Konstantynopola biskup Mediolanu, św. Eustorgiusz.
Do Konstantynopola zaś miała je przewieźć św. Helena cesarzowa.
W roku 1164 Fryderyk I Barbarossa po zajęciu Mediolanu za poradą biskupa Rajnolda z Daszel zabrał je z Mediolanu do Kolonii, gdzie umieścił je w kościele św. Piotra. Do dziś w katedrze kolońskiej za głównym ołtarzem znajduje się relikwiarz Trzech Króli, arcydzieło sztuki złotniczej.
Król Jan Kazimierz miał zwyczaj, że w uroczystość Objawienia Pańskiego składał na ołtarzu jako ofiarę wszystkie monety bite w roku ubiegłym. Święconym złotem dotykano szyi, by uchronić ją od choroby. Kadzidłem wierni okadzali swoje mieszkania. Zwyczaj okadzania ołtarzy spotykamy u wielu narodów starożytnych, także wśród Żydów (Wj 30, 1. 7-9; Łk 1). W Biblii jest mowa o kadzidle i mirze 22 razy.
Mirra to żywica drzewa Commiphore.
Kadzidło - to żywica z różnych drzew, z domieszką aromatów wszystkich ziół.
Drzew wonnych, balsamów jest ponad 10 gatunków. Rosną głównie w Afryce (Somalia i Etiopia) i w Arabii Saudyjskiej.
W dawnej Polsce w domach pod koniec obiadu świątecznego roznoszono ciasto. Kto otrzymał ciasto z migdałem, był królem migdałowym. Dzieci chodziły po domach z gwiazdą i śpiewem kolęd, otrzymując od gospodyni "szczodraki", czyli rogale.
Śpiewało się kolędy o Trzech Królach.
Czas od Bożego Narodzenia do Trzech Króli uważano za święty.Nie wykonywano w nim żadnych ciężkich prac, jak np.: młocki, mielenia ziarna na żarnach; kobiety nawet przerywały przędzenie.
Na pamiatkę hołdu i darów złożonych Chrystusowi przez Trzech Króli,od XV/XVI wieku, co roku 6 stycznia, poświęca się w kościołach Kadzidło i kredę
Kredą oznaczamy drzwi
na znak, że w naszym mieszkaniu przyjęliśmy Wcielonego Syna Bożego.
Piszemy na drzwiach litery
K+M+B,
które mają oznaczać imiona Mędrców
lub też C+M+B
ktore są pierwszymi literami łacińskiego zdania: (Niech) Chrystus Mieszkanie Błogosławi
- po łacinie: Christus Mansionem Benedicat
Zwykle dodajemy jeszcze aktualny rok.
Dary, jakie przynieśli Mędrcy małemu Jezusowi, mają swoje znaczenie.
Zapewne nie posiadamy złota, kadzidła ani mirry.
Złożmy Panu Jezusowi dary, jakie mamy
Niech więc każdy z nas będzie dla Boga
Złotym człowiekiem, wypalonym Wiarą,
jak dym spalonego kadzidła unoszący się ku Bogu w Niebie dla jego Chwały
i jak woń mirry naszych życiowych zmagań, w drodze do Wieczności.
Oddajmy Panu Jezusowi hołd naszego uwielbienia i zawierzenia Mu siebie,naszego zycia,naszych rodzin, naszych domów i mieszkań.
Niech z naszychserc i ust wznoszą się ku Bogu nasze modlitwy.
Powiedzmy Mu dziś szczerze i całym sercem:
Jezu ufam Tobie,
Jezu Wielbię Ciebie,
Jezu kocham Ciebie,
Jezu zostań ze mną i w mojej rodzinie.
Zamieszkaj w moim domu i w moim mieszkaniu
na zawsze. Ja od dziś chcę być tylko sublokatorem
w moim domu i mieszkaniu, a Ty Jezu bądź odtąd
jego właścicielem - na zawsze. AMEN.
