Relacja symfonii Kiko Argüello w Oświęcimiu
![](https://seedus4268.gloriatv.net/storage1/lh8mselhf42y4nhzeokug2hlp7vm94lj79efzds.webp?scale=on&secure=aYnKYSEdc3ZRjwNDLPe96A&expires=1719863613)
W Oświęcimiu-Brzezince około 12 tys. ludzi z całej Europy, Ameryki Północnej i Izraela wzięło udział 23 czerwca w celebracji symfoniczno-katechetycznej „Cierpienie Niewinnych”.
Koncert odbył się nieopodal „Bramy Śmierci” byłego obozu zagłady KL Auschwitz II-Birkenau w Oświęcimiu-Brzezince, miejsca, przez które niegdyś wjeżdżały wagony z więźniami przeznaczonymi do masowej egzekucji.
Wśród uczestników wydarzenia byli kardynałowie, biskupi, rabini i członkowie Drogi Neokatechumenalnej z całego świata. Celebracji przewodniczył obchodzący dziś złoty jubileusz kapłaństwa metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz. Obecny był kompozytor symfonii Kiko Argüello, inicjator Drogi Neokatechumenalnej.
Dzieło muzyczne w hołdzie milionom ofiar Holokaustu i niewinnym ofiarom całego świata wykonała licząca około 200 osób orkiestra symfoniczna pod dyrekcją Pau Jorquera. Organizowane przez Drogę Neokatechumenalną wydarzenie zgromadziło ponad pięćdziesięciu biskupów i 35 rabinów pochodzących z całego świata. Uroczystość odbywała się na zakończenie 362. zebrania plenarnego Konferencji Episkopatu Polski w Krakowie.
Celebracji Symfonicznej przewodniczył kard. Dziwisz, który siedział na specjalnie udekorowanym fotelu na przodzie ogromnej sceny z muzykami i chórzystami. Słowo wstępne wygłosił katechista odpowiedzialny za Drogę Neokatechumenalną w Polsce, Stefano Gennarini. Przedstawiając przybyłych gości, zaznaczał, że jest to miejsce nazwane przez Jana Pawła II „Kalwarią XX wieku”. – Miejsce, gdzie miliony mężczyzn, stworzonych na obraz i podobieństwo Boga zostało upokorzonych, pozbawionych godności, torturowanych i zabitych. Ale gdzie przede wszystkim chciano wymazać z oblicza ziemi naród wybrany, święty korzeń Izraela, świadka działania i objawienia Boga w historii ludzkiej – dodawał.
– Zebrani tutaj, spragnieni pojednania miłości, niesiemy modlitwę do Boga za niewinnie ofiary, chcemy dawać odpowiedź Boga wobec tajemnicy niegodziwości – mówił, wskazując na nadzieję zmartwychwstania i perspektywę przezwyciężenia grzechu i śmierci.
Specjalne słowa pozdrowienia dla uczestników celebracji od papieża Franciszka przekazał biskup Tadeusz Rakoczy, ordynariusz diecezji bielsko-żywieckiej, na której terenie znajduje się były niemiecki obóz zagłady. W liście papież zapewnił o modlitwie o to, by „ta inicjatywa przyniosła wiele owoców we wzmacnianiu więzów szacunku i przyjaźni miedzy chrześcijanami i Żydami, aby okropności, które w tym miejscu zostały popełnione, nie mogły się więcej powtórzyć”.
Bp Rakoczy dziękując za zorganizowane spotkanie i liczną obecność uczestników celebracji, przypomniał, że Oświęcim jest miastem pokoju, niezwykle przyjaznym dla pielgrzymów i turystów. Przyznał, że nad historią tego miejsca, nie z winy jego mieszkańców, wisi dramat przeszłości z lat II wojny światowej.Niech wszyscy ci, którzy piszą zagranicą, gdziekolwiek, o ‘polskim obozach koncentracyjnych’ - zaprzestaną tego wszystkiego i przeproszą za to, co robią nie wiadomo z jakich powodów” – apelował biskup nagradzany oklaskami.
Rabin Irvin Yitz Greenberg, były przewodniczący Jewish Life Network i Steinhardt Foundation zaznaczył, że dzisiejsze wydarzenie jest znakiem głębokiego pojednania między „dwoma ludami przymierza”. Przypomniał także, że ta odnowa ma swoje korzenie w historycznym dokumencie soborowym „Nostra Aetate”.
Natomiast rabin David Rosen, przewodniczący Żydowskiego Komitetu Międzynarodowego ds. Relacji Międzyreligijnych i odpowiedzialny za relacje między Izraelem i Stolicą Apostolską podkreślił, że znaczenie dzieła muzycznego, jakim jest „Cierpienie Niewinnych” polega na tym, że wyraża ono głębokie zrozumienie dla cierpienia narodu żydowskiego.
– To przypadek, że nazizm uznał, że nade wszystko istnienie Żydów jest dla nich nie do zniesienia. Samo świadectwo Bożej obecności i dobroci Boga jest bowiem nie do zniesienia przez największe zło. To zrozumienie przenika tę prezentację muzyczną – dodawał rabin.
Kompozytor Kiko Argüello zwrócił uwagę, że jednym z centralnych motywów jego dzieła są śpiewane słowa modlitwy „Słuchaj Izraelu”. – W tym miejscu wiele matek widziało, jak zabijano ich dzieci, kobiety żydowskie płacząc śpiewały "Shema Israel", tę modlitwę tak ukochaną przez Izrael – mówił i zaznaczał, że „chcemy śpiewać z wieloma matkami w tym świętym miejscu «Shema Israel»”.
Na zakończenie „Cierpienia Niewinnych” kard. Dziwisz zwrócił uwagę, że w symfonii zawarta była cząstka „tak bardzo niesymfonicznego cierpienia niewinnych”. – Nie da się ukryć, że nie chodzi tu tylko o muzykę. Tutaj jeszcze może bardziej wymowne jest miejsce. Jeśli symfonia mówi o cierpieniu niewinnych, to miejsce, na którym jesteśmy, nie tylko mówi, ale nawet wręcz krzyczy w imieniu milionów ofiar – mówił kardynał, błogosławiąc na koniec zebranych.
Po polsku odmówiono modlitwę za naród wybrany ułożoną przez Jana Pawła II, a hołd ofiarom Holokaustu złożono modlitwą El Ma’ale Rahamim, w której prosi się za dusze wszystkich zamordowanych z powodu prześladowania ludu żydowskiego. Odśpiewał ją rabin Chaim Adler, kantor Wielkiej Synagogi w Jerozolimie.
Na zakończenie jeszcze raz odśpiewano wspólnie, stojąc, fragment symfonii z najbardziej dramatycznym przesłaniem i wymową – „Shema Israel”.
Pięcioczęściowa symfonia „Cierpienie niewinnych” została wystawiona w wielu miastach świata, spośród których wyróżnia się Sala Nervi w Watykanie w obecności Benedykta XVI, pokaz w Jerozolimie, w Galilei, w Betlejem, w Paryżu, w Düsseldorfie, w katedrze w Madrycie, w Chicago, w Bostonie i w roku 2012 w Lincoln Center w Nowym Jorku w obecności trzech tysięcy Żydów i 35 rabinów.
W niedzielnej celebracji symfonii „Cierpienie niewinnych” wzięło udział również 6 kardynałów: arcybiskup krakowski Stanisław Dziwisz, arcybiskup warszawski Kazimierz Nycz, metropolita Wiednia Christoph Schönborn, emerytowany przewodniczący Papieskiej Rady „Cor Unum” Paul Josef Cordes, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich Stanisław Ryłko i arcybiskup Palermo Paolo Romeo.
Wśród uczestniczących w wydarzeniu biskupów byli m.in. przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik; metropolita lubelski abp Stanisław Budzik; metropolita poznański abp Stanisław Gądecki; biskup warszawsko-praski abp Henryk Hoser; arcybiskup moskiewski Paolo Pezzi; ordynariusz Triestu abp Giampaolo Crepaldi, arcybiskup Miami Thomas Newski, biskup greckokatolicki Bratysławy Peter Rusnak, biskup peruwiańskiego Callao Jose Luis del Palacioi i wielu innych arcybiskupów i biskupów z różnych krajów.
Wśród rabinów i osobistości żydowskich z Izraela, Ameryki Północnej i Europy byli m.in. przewodniczący Żydowskiego Komitetu Międzynarodowego ds. Relacji Międzyreligijnych i odpowiedzialnego za relację między Izraelem i Stolicą Apostolską, rabin Angel Kreimann-Brill, przewodniczący Latynoamerykańskiego Centrum dla Dialogu i Współpracy między Żydami i Chrześcijanami; rabin David Metzger; rabin Shmuel Gamliel; rabin Moshe Y. Levkovitz przewodniczący Afikim; Joshua Eblis, główny rabin Katowic; Shalom Bahbout wielki rabin Neapolu; Shlomo Hoffmeister, rabin Wiednia; Zoltan Radnoti, rabin Budapesztu; rabin Brain Opert z Milnerton w RPA.
Symfonię „Cierpienie niewinnych” będzie można usłyszeć również 25 czerwca w Lublinie, podczas ceremonii nadania tytułu doktora honoris causa Kiko Argüello na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Senat Uniwersytetu chciał podkreślić wkład współinicjatora Drogi Neokatechumenalnej w odnowę Kościoła posoborowego. W uzasadnieniu nadania tytułu zostało podkreślone, że Droga Neokatechumenalna „jako forma inicjacji chrześcijańskiej, niesie na cały świat akcje ewangelizacyjną, staje w obronie wartości życia ludzkiego, godności osoby ludzkiej jak również małżeństwa chrześcijańskiego i rodziny”.
27 czerwca celebracja symfoniczno-katechetyczna odbędzie w Opera House w Budapeszcie. Przewodniczyć jej będzie kard. Péter Erdő w obecności wielu Żydów i chrześcijan węgierskich.
Obóz Auschwitz został zbudowany przez Niemców w połowie 1940 r. na przedmieściach Oświęcimia, włączonego przez nazistów do Trzeciej Rzeszy. Początkowo miał to być kolejny z obozów koncentracyjnych, tworzonych przez nazistów. W 1942 r. obóz ten stał się równocześnie jednym z ośrodków tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiego – niemieckiego planu wymordowania Żydów zamieszkujących okupowane przez III Rzeszę tereny.
Obóz Auschwitz II-Birkenau był największym z ponad 40 obozów i podobozów wchodzących w skład kompleksu obozów Auschwitz. W obozie tym zginęła większość, przypuszczalnie około 90 proc. ofiar KL Auschwitz, około 1 mln ludzi; w zdecydowanej większości byli to Żydzi. Ponadto w obozie tym zginęła znaczna część z około 70 tys. Polaków zmarłych i zabitych w kompleksie obozów Auschwitz, około 20 tys. Cyganów, a także jeńcy radzieccy i więźniowie innych narodowości.
W 1942 r. uruchomiono w Brzezince, w sąsiedztwie budowanego obozu, komory gazowe przeznaczone do masowego zabijania Żydów przywożonych do tutaj z całej Europy w ramach realizowanej przez władze Trzeciej Rzeszy całkowitej zagłady Żydów w Europie.
W KL Auschwitz-Birkenau hitlerowcy niemieccy więzili ponad 1,3 mln osób. Życie straciło tam ponad 1,1 mln ludzi – w zdecydowanej większości polskich i europejskich Żydów, a także Polaków, Romów i jeńców radzieckich.
Jedno z najbardziej znanych miejsc w Brzezince to "Brama śmierci", przez którą niegdyś wchodziły i wychodziły z obozu kolumny więźniów udających się do pracy, i przez którą na teren obozu wjeżdżały koleją "transporty śmierci". Na początku 1944 r. władze hitlerowskie, aby usprawnić eksterminację Żydów z Węgier, przedłużyły tory kolejowe i wprowadzono je bezpośrednio na teren obozu Auschwitz II-Birkenau. W ten sposób tory przechodzą przez "Bramę śmierci". Wybudowano nowe przeznaczone do selekcji więźniów rampy kolejowe. Niejednokrotnie grupy węgierskich Żydów kierowano bez selekcji, bezpośrednio z wagonów kolejowych do krematoriów.