Katedry francuskie i duchowość, która przez nie została wyrażona nie była duchowością letnią, lecz duchowością, która została sformułowana dużo później przez św. Ignacego Loyolę; "Dla większej chwały Bożej". W tej duchowości była przede wszystkim gorliwość o sprawy Boże, o Jego wolę. Właśnie z Laon w Pikardii przyszła do Polski za Krzywoustego ta gorliwość, która zaowocowała odnowieniem polskiego Kościoła zarówno przez abpa Jakuba ze Żnina jak i przez świeckich. To był jeden z większych przełomów w dziejach Kościoła w Polsce. "Co chce Bóg ?" - tego szukał arcybiskup. "Czego chce Bóg ? Co mamy uczynić ?" - pytali świeccy /książęta/ swojego arcybiskupa i wraz z nim szukali woli i miłości Bożej w Kościele (np. poprzez pielgrzymkę Krzywoustego do Francji i gdzie indziej). Dawna polska (lub francuska) duchowość nie była duchowością letnią, duchowością restauracji starych, pięknych, "pełnych Boga" czasów.
Lefebryści są zbuntowani. To jest na początku i na końcu. Owszem, gdzieś... pomiędzy... widać, że cenią to, co Kościół kiedyś dał. Na to, co teraz daje, odpowiadają buntem.

Człowiek cierpi, Chrystus go szuka, Chrystus, który żyje w Kościele.
"Wiara letnia" cierpienia człowieka nie widzi, Chrystusa ukrzyżowanego w Kościele nie widzi. W Kościele widzi artyzm przez który ludzie dawnych wieków wyrażali wiarę w wielkość, świętość i piękno Boga. "Wiara letnia" do pełni szczęścia potrzebuje "ożywienia" kościołów. Szuka też winnych za to, że wielkie katedry na Zachodzie często są w najlepszym wypadku "OFFICE DE TOURISME" ("BIURO TURYSTYCZNE") (co rzuca się w oczy na samym począt ku poniższego filmu):

Laon

Najpierw turystyka, potem - Bóg do pełni szczęścia. (Piękno, które nie zbawia świata - tak bym to nazwał. Natomiast krytykowane, wręcz wyśmiewane przez "letnich", dzieła Kiko
Arguello są pięknem, które zbawia świat. ... bo spodobało się Bogu...)

Powołam się na Prymasa Tysiąclecia, bo Anja umieściła na swojej stronie firmowej..."Ona" aktualnie cytuje Prymasa Wyszyńskiego:

"Jeżeli z dłoni Narodu
wypadnie Ewangelia, nie uratują
jego poziomu moralnego,
społecznego i kulturalnego
żadne manifesty
czy programy polityczne"

Pomijam fakt, że cytat ten jest fantastycznym dowodem na to, że Prymas Tysiąclecia miał niebywale jasne spojrzenie na relacje między Dobrą Nowiną a moralnością, gospodarką i kulturą, ale idzie mi o to, że aktualnie ludzie dzielą się na tych, którzy:
- wierzą w programy i manifesty;
- zniechęconych.
Na szczęście ci ostatni mają jakieś resztki wiary. Przykład spotkałem dziś przed południem w sąsiedztwie:
- Cześć Władek ! Słońca trochę jest... przejaśnia się... - zagadałem o pogodzie.
- Wiecznie ! wiecznie... się przejaśnia... - odburknął, otrzepując o kant schodów zabłocone buty.
- Rozbiliśmy w proch i pył Szwedów i Chorwatów ! - próbuję naciskać Władka na jego pokłady optymizmu.
- Katar nie poddaje się żadnym naukowym metodom ! - Władek nie poddaje się w swoim zniechęceniu.
- I pieniądze ma... a my nie mamy...a sędziowie istnieją obiektywnie - dla odmiany ja uderzyłem w pesymizm.
- ... ale my wygrywamy, gdy dobrych widoków nie ma ! - załatwił Władek sprawę półfinału MŚ w piłce ręcznej (a przy okazji wygrał ze mną).

Do siostry mojej umiłowanej naskrobię, bo mi wenę kasuje :

Obiektywna przemodlona i z dala od utarczek słownych....coz za parodia, jak słowa nie idą w parze z praktyką