Dziedzictwo Jana Pawła II – w 45-lecie pontyfikatu
Doktor teologii dogmatycznej, adiunkt w Instytucie Wiedzy o Kulturze UKSW. Zajmuje się dziedzictwem intelektualnym Karola Wojtyły – Jana Pawła II. Ekspert Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego.
Czasy współczesne nie lubią słowa „autorytet”. Dlatego być może w opisie roli Jana Pawła II w świecie dobrym słowem jest „przywództwo” – pisze prof. Dominika ŻUKOWSKA-GARDZIŃSKA
Pewien filozof przypomniał mi niedawno scholastyczne zdanie, że prawd subiektywnych, w tym opinii, poglądów, może być bardzo wiele, ale prawda o osobie jest tylko jedna. Zachowujemy w pamięci wszystkie poglądy i opinie, ale refleksja nad nimi, powiązana z pokorą i krytycznym myśleniem, powoduje, że możemy rozumieć więcej, widzieć szerzej, a perspektywa oceny historii w odniesieniu do konkretnych zdarzeń, których udziałem nigdy nie jest jeden człowiek, poszerza się i aktualizuje. Dlaczego to robimy? Ponieważ dowiadując się więcej o innych, stajemy się bliżsi sami sobie. Taki rodzaj refleksji chciałabym zaproponować w związku z obchodzonym w tym roku 45-leciem pontyfikatu Jana Pawła II.
Nie ma wątpliwości, że Karol Wojtyła, papież z Polski, był postacią nietuzinkową. W zasadzie wszystko o nim – jego biografia, pisma, wypowiedzi – jest dostępne zgodnie ze współczesną charakterystyką naszych czasów życia w globalnej wiosce. Wszystko – poza jego sumieniem. Naturalne i nawet konieczne ze względu właśnie na poszukiwanie prawdy obiektywnej wydaje się dryfowanie przez różne zawiłości ludzkiej pamięci i jej interpretacji, w tym tej dotyczącej pontyfikatu. Osoba Jana Pawła II i jego dzieło spotkały się już ze szczerym wdrażaniem w życie prawd, które głosił, z próbami dialogu z jego myślą i nauczaniem, ale także ze ślepą i bezrefleksyjną aprobatą dla wszystkiego, co mówił, czy z negacją i krytyką, z unieważnianiem dzieł jego życia.
Czasy współczesne nie lubią słowa „autorytet”. Dlatego być może w opisie roli Jana Pawła II w świecie dobrym słowem jest „przywództwo”. Układankę subiektywnych pamięci o papieżu z Polski możemy w nieskończoność uzupełniać. Ale z pewnością refleksja nad tym, jaki wpływ Jan Paweł II wywarł na naszą rzeczywistość, na dzieje świata, powinna doprowadzić do zastanowienia się nad naszymi własnymi decyzjami i wyborami. W Tryptyku rzymskim Jan Paweł II ujął to w zdaniu „Zatrzymaj się…”. Ale w odniesieniu do naszych czasów jeszcze ciekawszy wydaje się inny cytat zaczerpnięty z tego poematu: „To, co we mnie niezniszczalne, trwa”. Warto zatem w rocznicę 45-lecia pontyfikatu przypomnieć, że Karol Wojtyła miał w sobie niezachwiane przekonanie o tym, że człowiek jest templum, świątynią Boga. Słynne „Nie lękajcie się!” nie było pomysłem marketingowym, ale wyrazem troski o człowieka każdych czasów, objawem doświadczenia w sobie sensu najważniejszych wartości, jakie wypracowała kultura chrześcijańska. Liczba spraw, którymi zajmował się papież, skala trudności, z którymi się stykał, masa problemów, które udało się i nie udało się rozwiązać, są dla niektórych, a mogłyby być dla wszystkich przyczynkiem do refleksji nad siłą duchową Wojtyły i jej źródłem.
Muzeum Mt 5,14 w rocznicę pontyfikatu proponuje namysł właśnie nad szczegółowymi pytaniami o decyzyjność i sprawczość papieża. O jego wpływ na budzenie sumień, ale też strategię zmieniającą układy geopolityczne. Tak zwane przymierze z prezydentem Ronaldem Reaganem, dialog z żydami, dalekowzroczność w budowaniu wizji Europy, w końcu wyzwania, takie jak ludobójstwa i wojny za czasów pontyfikatu, wciąż odkrywane zaniechania czy zbrodnie ludzi Kościoła, kwestie nominacji biskupich oraz stanowczość i niezmienność w kwestiach etycznych – to tylko wybrane z wątków, które zostaną podjęte 17 października podczas konferencji „Papież światu” (papiezswiatu.pl). Podczas tego wydarzenia będzie można usłyszeć wypowiedzi osób z Polski i z zagranicy, realnie zaangażowanych w sprawy Kościoła, takich jak Rocco Buttiglione, Juan Manuel Burgos, Piotr Czauderna, Myrosław Marynowicz, George Weigel.
Dominika Żukowska-Gardzińska
Materiał chroniony prawem autorskim. Dalsze rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą wydawcy.3 października 2023
