Świeccy szafarze -Dokumenty Stolicy Apostolskiej
Dokumenty Stolicy Apostolskiej wydane po Soborze Watykańskim II
Instrukcja Fidei custos (1969) - na jej podstawie niektórzy biskupi mogli się zwrócić do Stolicy Apostolskiej w celu uzyskania upoważnienia do wyznaczenia odpowiednich osób do udzielania Komunii świętej. Podczas wyznaczania osoby wybierano według następującego porządku: subdiakon, kleryk niższych święceń, zakonnik, zakonnica, katecheta (chyba że według roztropnego uznania duszpasterza katechetę należy postawić przez zakonnicą), wierny świecki (mężczyzna i kobieta).
Instrukcja Sacramentali Communione (1970) - zawiera dyspozycję, że w wypadku udzielania Komunii bezpośrednio z kielicha podawanie kielicha można zlecić akolicie, jeśli nie ma drugiego kapłana lub diakona.
Instrukcja Sacrosanctum Concilium (1970) - w wypadku przyjmowania drugiej postaci z kielicha potrzebni są kapłani, diakoni lub akolici do trzymania i podawania kielicha. W niektórych przypadkach, "określonych przez kompetentną władzę" akolita może udzielać Komunii. W razie konieczności Stolica Apostolska może zezwolić na udzielanie Komunii świętej znanym i uczciwym osobom świeckim.
Motu proprio Ministeria Quaedam (1972) - reformuje święcenia niższe oraz subdiakonat (odtąd nazywane posługami); powierza akolitom nowe zadania. Akolita ma odtąd nie tylko wspomagać diakona i usługiwać kapłanowi, ale może też, w sytuacjach wyjątkowych (gdy nie ma szafarza zwyczajnego lub gdy szafarz zwyczajny nie może tego czynić) udzielać Komunii.
Instrukcja Immensae caritatis (1973) - nadzwyczajnym szafarzem Komunii, poza akolitą, może być również odpowiednio przygotowana osoba. Wyznacza ją wyraźnie do pełnienia tej posługi biskup ordynariusza miejsca, albo upoważniony do tego kapłan. Jest to właściwy moment ustanowienia szafarzy nadzwyczajnych w obecnym kształcie, wcześniej tylko Stolica Apostolska mogła wyznaczać takich szafarzy.
Kodeks Prawa Kanonicznego (1983) - kanon 910. odnowionego Kodeksu stwierdza: Szafarzem nadzwyczajnym Komunii świętej jest akolita oraz wierny wyznaczony zgodnie z kan. 230 §3.. Szafarz udziela Komunii w sytuacjach nadzwyczajnych, czyli gdy: brak jest zwyczajnych szafarzy Komunii, tzn. biskupa, prezbitera i diakona lub akolity; mimo iż są obecni zwyczajni szafarze, nie mogą jednak wypełnić tej funkcji z powodu podeszłego wieku, choroby lub innej posługi duszpasterskiej; bądź liczba przystępujących do Komunii jest tak duża, że sprawowanie Mszy świętej, czy też udzielanie Komunii poza Mszą świętą zbytnio by się przeciągnęło bez pomocy świeckiego jako szafarza Komunii.
Instrukcja Fidei custos (1969) - na jej podstawie niektórzy biskupi mogli się zwrócić do Stolicy Apostolskiej w celu uzyskania upoważnienia do wyznaczenia odpowiednich osób do udzielania Komunii świętej. Podczas wyznaczania osoby wybierano według następującego porządku: subdiakon, kleryk niższych święceń, zakonnik, zakonnica, katecheta (chyba że według roztropnego uznania duszpasterza katechetę należy postawić przez zakonnicą), wierny świecki (mężczyzna i kobieta).
Instrukcja Sacramentali Communione (1970) - zawiera dyspozycję, że w wypadku udzielania Komunii bezpośrednio z kielicha podawanie kielicha można zlecić akolicie, jeśli nie ma drugiego kapłana lub diakona.
Instrukcja Sacrosanctum Concilium (1970) - w wypadku przyjmowania drugiej postaci z kielicha potrzebni są kapłani, diakoni lub akolici do trzymania i podawania kielicha. W niektórych przypadkach, "określonych przez kompetentną władzę" akolita może udzielać Komunii. W razie konieczności Stolica Apostolska może zezwolić na udzielanie Komunii świętej znanym i uczciwym osobom świeckim.
Motu proprio Ministeria Quaedam (1972) - reformuje święcenia niższe oraz subdiakonat (odtąd nazywane posługami); powierza akolitom nowe zadania. Akolita ma odtąd nie tylko wspomagać diakona i usługiwać kapłanowi, ale może też, w sytuacjach wyjątkowych (gdy nie ma szafarza zwyczajnego lub gdy szafarz zwyczajny nie może tego czynić) udzielać Komunii.
Instrukcja Immensae caritatis (1973) - nadzwyczajnym szafarzem Komunii, poza akolitą, może być również odpowiednio przygotowana osoba. Wyznacza ją wyraźnie do pełnienia tej posługi biskup ordynariusza miejsca, albo upoważniony do tego kapłan. Jest to właściwy moment ustanowienia szafarzy nadzwyczajnych w obecnym kształcie, wcześniej tylko Stolica Apostolska mogła wyznaczać takich szafarzy.
Kodeks Prawa Kanonicznego (1983) - kanon 910. odnowionego Kodeksu stwierdza: Szafarzem nadzwyczajnym Komunii świętej jest akolita oraz wierny wyznaczony zgodnie z kan. 230 §3.. Szafarz udziela Komunii w sytuacjach nadzwyczajnych, czyli gdy: brak jest zwyczajnych szafarzy Komunii, tzn. biskupa, prezbitera i diakona lub akolity; mimo iż są obecni zwyczajni szafarze, nie mogą jednak wypełnić tej funkcji z powodu podeszłego wieku, choroby lub innej posługi duszpasterskiej; bądź liczba przystępujących do Komunii jest tak duża, że sprawowanie Mszy świętej, czy też udzielanie Komunii poza Mszą świętą zbytnio by się przeciągnęło bez pomocy świeckiego jako szafarza Komunii.