Na marginesie
Mediator Dei ( Pośrednik [między] Bogiem ) to encyklika papieska wydana przez papieża Piusa XII 20 listopada 1947 r. Była to pierwsza encyklika poświęcona w całości liturgii .
Encyklika sugerowała nowe kierunki i aktywne uczestnictwo zamiast biernej roli wiernych w liturgii , ceremoniach liturgicznych iw życiu ich parafii . Encyklika podkreślała także wagę Eucharystii. Mediator Dei to jedna z ważniejszych encyklik papieża Piusa XII. Encyklika potępiła pewne ekscesy reformy liturgicznej i podkreśliła wagę
zjednoczenia ofiary i ołtarza z komunią, co będzie widoczne również w reformach podejmowanych podczas i po Soborze Watykańskim II . Została napisana po części w odpowiedzi na ruch liturgiczny trwający od początku XX wieku.Mediator Dei radzi biskupom, aby tworzyli urzędy zachęcające do aktywnego uczestnictwa i godnych nabożeństw oraz aby upewnić się,
że poszczególni księża nie wykorzystują Eucharystii jako eksperymentów do własnych celów. Encyklika zachęca wiernych do uczestniczenia w
Komunii św . i
posługuje się terminami komunia duchowa i sakramentalna. Po Komunii musi nastąpić dziękczynienie.
Postępowi zwolennicy teologii
modernizmu , z których wielu zostało później potępionych i uciszonych po ogłoszeniu przez Piusa XII
Humani generis w 1950 roku, zwłaszcza we Francji (
Henri de Lubac ,
Yves Congar ) przedstawili bardzo barwną interpretację encykliki.
Nouvelle Revue Théologique nazwała Mediator Dei „
najważniejszą nauką, jaką kiedykolwiek wydało Magisterium i jednym z największych dokumentów tego pontyfikatu”. [21]Jezuita GM Hansens napisał we wpływowej „
Civiltà Cattolica ”, „że znaczenie encykliki to oczywiście reformy, ale także pogląd, że bez liturgii życie zakonne nie jest możliwe, a liturgia, jak nauczał Pius XII, jest „więcej niż piękny spektakl, ale ostateczna adoracja samego Boga”.
[22] Niepodpisany artykuł wstępny w czasopiśmie
Life of the Spirit sugerował, że niektórzy ekscentryczni niemieccy reformiści liturgiczni posunęli się za daleko „i teraz kazano im przyjrzeć się głębiom dogmatu”. Komentarz
Blackfriers wskazywał również na rozwój liturgii w Niemczech, który jest obecnie w dużej mierze legalny.
Amerykańskie czasopismo
Orate Fratres , wydawane przez
Saint John's Abbey w
Minnesocie , napisało, że wraz z tą encykliką papieża Piusa XII liturgia przestaje być nieistotnym połączeniem ceremonii i przepisów.
Obecnie przyjmuje się dogmat, że liturgia nie jest statyczna, ale aktywnie zmienia życie. Mamy nadzieję, że encyklika przyczyni się do koordynacji odnowy liturgicznej w całym świecie katolickim, a tym samym zwielokrotni jej wpływ na życie chrześcijańskie wszędzie, podobnie jak ruch reformatorski w Cluny czy reformy Soboru Trydenckiego.