Nieuświadomiony pelagianizm obok pychy i zaślepienia umysłu jest głównym źródłem współczesnego faryzeizmu wielu pseudo-tradycjonalistów
Herezja głosząca błędną naukę o łasce; zapoczątkował ją Pelagiusz (ok. 400), mnich z Brytanii lub Irlandii, który — najpierw w Rzymie, a później w Północnej Afryce — uczył, że ludzie mogą osiągnąć zbawienie dzięki swoim wytrwałym wysiłkom. Grzech pierworodny sprowadził on w najlepszym razie do złego przykładu danego nam przez Adama; ten zły przykład nie wyrządził żadnej wewnętrznej szkody potomkom Adama, a przede wszystkim pozostawił nietknięte naturalne używanie wolnej woli. Sprowadzając łaskę do dobrego przykładu danego nam przez Chrystusa, Pelagiusz zachęcał do prowadzenia ściśle ascetycznego sposobu życia i popierał konieczność istnienia Kościoła dla moralnej elity. Jego uczniowie, Celestiusz (V w.) i Julian z Eclanum (ok. 386-454) rozwinęli pelagianizm jako system. Herezji tej zdecydowanie sprzeciwił się św. Augustyn z Hippony (354-430), potępiły ją też dwa synody w Północnej Afryce (DH 222-230; ND 501-502, 1901-1906), a w roku 431 Sobór Efeski (DH 267-268). Zob. augustynianizm, grzech pierworodny, mesalianie, semipelagianie.
Patrz: Ufali sobie, że są sprawiedliwi, a innymi gardzili (Łk 18, 9)
oraz: Czy istnieje prawdziwa zasługa człowieka względem Boga
a także: Łaską bowiem jesteście zbawieni przez wiarę (Ef 2, 4-10) )
Nie zaszkodzi również gdy przeczytasz jeszcze to:
Św. Jan od Krzyża o wadach początkujących na drodze życia duchowego
