Uczta Pańska lub inaczej Msza, to święta synaksa albo zgromadzenie ludu Bożego, który jednoczy się pod przewodnictwem kapłana, by celebrować pamiątkę Pańską. Dlatego też do każdego zgromadzenia lokalnego Kościoła doskonale odnosi się obietnica Chrystusa: „Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18, 20) *) - Hannibal Bugnini, twórca nowego posoborowego rytu (za: Institutio Generalis Missalis Romani 1969, pkt 7 tj. Wprowadzeniem Ogólnym do pierwszej edycji Mszału Pawła VI zmienionym potem po burzy wywołanej Krótką analizą krytyczną)
"Święty, ekumeniczny i generalny Sobór Trydencki (…) w celu przechowania w świętym Kościele katolickim dawnej, całej i w pełni doskonałej wiary i nauki o wielkiej tajemnicy Eucharystii, oraz zachowania jej w czystości, po odrzuceniu błędów i herezji, pouczony o niej światłem Ducha Świętego, jako prawdziwej i wyjątkowej Ofierze, naucza, oświadcza i poleca przepowiadać wiernemu ludowi, co następuje: (...) [a] W tej Bożej ofierze, dokonującej się we Mszy, jest obecny i w sposób bezkrwawy ofiarowany ten sam Chrystus, który na ołtarzu krzyża raz ofiarował samego siebie w sposób krwawy. Dlatego Święty Sobór naucza, że ofiara ta rzeczywiście jest przebłagalna i przez nią - jeśli przystępujemy do Boga ze szczerym sercem i prawdziwą wiarą, z bojaźnią i czcią, skruszeni i pokutujący - „otrzymujemy miłosierdzie i znajdujemy łaskę w stosownej pomocy”. [b] Pan przebłagany tą ofiarą, udzielając łaski i daru pokuty, odpuszcza przestępstwa i grzechy, nawet olbrzymie. Jedna jest bowiem i ta sama żertwa ofiarna, ten sam teraz składający przez posługę kapłanów ofiarę, który wtedy złożył samego siebie w ofierze na Krzyżu, tylko sposób ofiarowania różny, [c] Owoce ofiary (tej krwawej) otrzymuje się przeobficie przez tę niekrwawą, która w żaden sposób nie umniejsza tamtej. Stąd słusznie składa się ją nie tylko za grzechy, kary, zadośćuczynienia i inne potrzeby żyjących wiernych, ale zgodnie z tradycją Apostołów, również za zmarłych w Chrystusie, jeszcze nie w pełni oczyszczonych."
- Sobór Trydencki, Nauka o Najświętszej Ofierze Mszy Świętej
Podsumowanie różnic widocznych na pierwszy rzut oka:
Definicja Bugniniego: Antropocentryzm - definicja wychodzi od człowieka, od ludu, od jego zgromadzenia, na którego czele stoi kapłan
Definicja Soboru Trydenckiego: Teocentryzm/Chrystocentryzm - definicja wychodzi od Chrystusa i Ofiary składanej Bogu
Definicja Bugniniego: Istotą jest Uczta i Pamiątka wydarzenia na Kalwarii sprawowana przez lud
Definicja Soboru Trydenckiego: Istotą jest Najświętsza Ofiara Kalwarii - Ofiara Chrystusa uobecniona i sprawowana w sposób bezkrwawy
Definicja Bugniniego: Podmiotem działania jest lud a kapłan jest jedynie jego przewodniczącym i spoiwem
Definicja Soboru Trydenckiego: Podmiotem działania jest Chrystus a kapłan składa Ofiarę in persona Christi, dopiero w dalszej jej kolejności wymienia się jej owoce wobec ludu (wiernych)
Definicja Bugniniego: Obecność Chrystusa ma charakter duchowy, taki jak przy modlitwie kilku osób
Definicja Soboru Trydenckiego: Obecność Chrystusa ma charakter realny - On sprawuje Ofiarę i jest realną Żertwą obecną na ołtarzu
Definicja Bugniniego: Pominięty jest w całości aspekt przebłagania za grzechy
Definicja Soboru Trydenckiego: Msza ma przede wszystkim charakter przebłagalny (choć także pochwalny, proszalny i dziękczynny)
Sobór Trydencki opisywał istniejącą wówczas liturgię Kościoła, przede wszystkim ryt rzymski, zreformowany potem nieznacznie przez Piusa V, Bugnini opisywał stworzony przez siebie ryt, który został potem wprowadzony przez Pawła VI w kościołach obrządku łacińskiego przy faktycznej eliminacji tradycyjnego rytu rzymskiego
Skan z Ordo Missae Pawła VI editio typica MCMLXIX czyli pierwsza z 1969; część Wprowadzenia ogólnego, w której znajduje się pkt 7 jest zatytułowana: O ogólnej strukturze Mszy
Uczta Pańska lub inaczej Msza, to święta synaksa albo zgromadzenie ludu Bożego, który jednoczy się pod przewodnictwem kapłana, by celebrować pamiątkę Pańską
