Karol NAWROCKI
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej.
Ryc. Fabien Clairefond
zobacz inne teksty Autora
Zbrodni niemieckich z II wojny światowej nie da się zawęzić ani do nazistów, ani do Holokaustu. Bez zbliżenia stanowisk w tej sprawie trudno o autentyczne polsko-niemieckie pojednanie – pisze Karol NAWROCKI
Dobra swastyka, zła swastyka
„Przy placu Królewskim w Monachium powiewa flaga ze swastyką” – ogłosiły niemieckie media. Chwytliwy nagłówek miał tylko przyciągnąć uwagę. Z kolejnych zdań jasno wynikało bowiem, że nie stało się nic niestosownego. Wielka nazistowska flaga zawisła w centrum miasta na czas zdjęć do filmu Monachium. W obliczu wojny (2021) – historycznej superprodukcji Netflixa z Jeremym Ironsem w jednej z głównych ról. Twórcom zależało na tym, by jak najwierniej oddać realia z jesieni 1938 r., gdy przywódcy Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii i Francji decydowali w Monachium o losach Czechosłowacji.
Ten sam cel – wierne odwzorowanie realiów historycznych – przyświecał autorom …Więcej

OKRES HISTORYCZNY
(1939-1945) II WOJNA ŚWIATOWA
Autor: TOMASZ STEMPOWSKI 15.05.2020
Niemcy Archiwum IPN Zbrodnie niemieckie Dzieci
15 maja 1940 r. Reichsführer SS i szef policji niemieckiej Heinrich Himmler, jako komisarz Rzeszy ds. Umacniania Niemczyzny, opracował wstępne założenia rabunku i germanizacji polskich dzieci. W dokumencie zatytułowanym „Kilka myśli o traktowaniu obcoplemieńców na Wschodzie” zawarł plan wyniszczenia narodu polskiego i przekształcenia go w niewykształconą siłę roboczą dla III Rzeszy.
Niemieckie planowanie
...wygaśnie niebezpieczeństwo, iż ten wschodni naród podludzi otrzyma przez takich ludzi dobrej krwi niebezpieczną dla nas, ponieważ równą nam pochodzeniem warstwę przywódców..., z planów Himmlera.
Edukacja ludności uznanej za „rasowo bezwartościową” polegać miała na wpajaniu jej posłuszeństwa wobec Niemców oraz nauki podstaw liczenia i pisania. Dalsze kształcenie byłoby dostępne tylko dla dzieci uznanych za „rasowo wartościowe” i poddanych dobrowolnej lub …Więcej

Prof. Stephan LEHNSTAEDT
Niemiecki historyk i profesor w Touro College w Berlinie. Doktorat uzyskał na Ludwig-Maximilians-Universität München, habilitację obronił na Technische Universität Chemnitz. Zatrudniony w Niemieckim Instytucie Historycznym w Warszawie w latach 2010-2016. Wykładał na uniwersytecie w Monachium, na Humboldt-Universität w Berlinie oraz w Londyn School of Economics.
zobacz inne teksty Autora
Zbrodniczy charakter niemieckiej okupacji Polski jest wciąż stosunkowo nieobecny w świadomości niemieckiej. Wina za wojnę i Holokaust jest zdepersonalizowana – pisze prof. Stephan LEHNSTAEDT
Niemieckie skojarzenia z atakiem na Polskę w 1939 roku ograniczają się do zdjęcia niemieckich żołnierzy, którzy niszczą szlaban w Sopocie (nadal ilustruje ono co drugi tekst prasowy o Polsce dotyczący II wojny światowej), oraz bombardowania Westerplatte w Gdańsku przez pancernik „Schleswig-Holstein”.
Na drodze do poważniejszej konfrontacji ze zbrodniami na Wschodzie – i to nie tylko w Polsce …Więcej

„Świadkowie historii”, część 2:
Historia to pamięć. Na historię Polski składają się historie naszych rodzin, które wplatają się w losy państwa i narodu. Każde świadectwo jest bezcenne – współtworzy mapę naszej narodowej pamięci. Dlatego zbieramy różne głosy żyjących jeszcze świadków i ich dzieci o latach wojny, okupacji, komunizmu.
W drugiej części cyklu przygotowanego przez Archiwum IPN prezentujemy zapis wspomnień s. Cecylii.
Letnia lipcowa noc była cicha. Wszyscy już twardo spali. W chałupie słychać było miarowe, spokojne oddechy. Nocną ciszę przerwało gwałtowne, nerwowe stukanie do okna i krzyk:
– „Uciekajcie! Zaraz was zamordują! Idą od drugiego końca wsi!” – wołał Ukrainiec, sąsiad.
Wyrwana ze snu polska rodzina zarzuciła na siebie tylko kilka ubrań, do ręki chwycili koce i pobiegli w stronę lasu. Jadwiga pochodziła z okolic Wielunia, jej mąż – Mikołaj Winnicki – ze świętokrzyskiego, z miasta Końskie. Spotkali się na Wołyniu. Przed laty ziemię kupili tam jego rodzice, żeby ułożyć …Więcej

W dwudziestowiecznej historii Polski, mimo iż obchodzenie rocznic jest naszą podstawową wspólnotową praktyką pamięci, wiele wydarzeń pozostaje na uboczu lub w ogóle nie pojawia się w przestrzeni publicznej. Dzieje się tak, choć mają one wydawałoby się niemały „potencjał rocznicowy“. Jednym z takich nieobecnych szerzej faktów są dziś deportacje obywateli polskich z ziem włączonych do III Rzeszy w pierwszych latach wojny. Rozpoczęły się one już w październiku 1939 r. Do wiosny 1941 r. objęto nimi ok. 400 tys. osób z Pomorza, Wielkopolski, Górnego Śląska i rejencji ciechanowskiej. O losach wysiedlonych opowiada wystawa, która od kilku lat pokazywana jest w różnych miastach Polski. Jej autorami są Jacek Kubiak, Małgorzata Schmidt i Janusz Zemer. W tym roku ukazał się dwujęzyczny (polsko-niemiecki) katalog wystawy. Zamieszczono w nim opracowania historyczne oraz ponad 200 zdjęć i dokumentów.
Kończą się obchody rocznicy zakończenia II wojny światowej. Jednym z jej skutków były zmiany graniczne …Więcej

15 marca 1940 r. w Poznaniu Heinrich Himmler bezceremonialnie oświadczył:
„Wszyscy fachowcy polskiego pochodzenia winni być wykorzystani w naszym przemyśle zbrojeniowym. Później wszyscy Polacy znikną ze świata. (…) Dlatego jest konieczne, aby wielki naród niemiecki widział swoje główne zadanie w unicestwieniu wszystkich Polaków”.
Na efekty tych słów nie trzeba było długo czekać. Tylko w kwietniu i maju 1940 r. nastąpiła masowa deportacja do niemieckich obozów koncentracyjnych ponad 20 000 Polaków, głównie fachowców w swoich dziedzinach i przedstawicieli polskiej inteligencji. Konieczne jednak było stworzenie dla nich nowego miejsca odosobnienia. Niemcy nie dysponowali na ówczesny moment odpowiednią infrastrukturą obozową, stąd pojawił się pomysł budowy nowego obozu – Gusen. Karl Chmielewski miał stworzyć obóz koncentracyjny głównie do eksterminacji polskich więźniów politycznych poprzez katorżniczą pracę w pobliskich kamieniołomach. W ten sposób powstał system obozów KL Mauthausen-Gusen …Więcej

Fot. Janusz Waliszewski
W tym roku obchodzimy 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej. Pamiętając o polskich bohaterach i ofiarach tej okrutnej wojny, 12 października 2019 r. w Forcie VII w Poznaniu, więzieniu śledczym poznańskiego gestapo, miejscu kaźni tysięcy Wielkopolan w okresie okupacji niemieckiej, zorganizowaliśmy III Wielkopolskie Forum Pamięci Narodowej.
Całodniowe Forum jest głównym wydarzeniem edukacyjnym Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Poznaniu. W tym roku zaprosiliśmy wszystkich chętnych do spotkania pod hasłem „Wielkopolska 1939-1945. Pamięć i edukacja”. Forum jest miejscem wymiany poglądów, źródłem inspiracji, wiedzy i wsparcia dla przedstawicieli instytucji, członków stowarzyszeń kultywujących pamięć i wszystkich mieszkańców Poznania i Wielkopolski zainteresowanych edukacją i historią regionu. Jest też wyjątkowym miejscem spotkań historyków, specjalistów oraz wszystkich zainteresowanych historią.
W tym roku współgospodarzem całodniowego Forum było Wielkopolskie …Więcej

Dodano czwartek, 23.02.2023 r., godz. 07.31
fot. Google Street View
Ulica 23 Lutego miałaby się zmienić w ulicę 16 Lutego.
Już w ubiegłym tygodniu informowaliśmy, że klub dyskusyjny Cyryl Club zbiera podpisy pod petycją o ustanowienie w naszym mieście ulicy 16 Lutego. - Jest to data nieprzypadkowa, ponieważ tego dnia ponad sto lat temu podpisano rozejm w Trewirze, który jest uznawany za formalne zakończenie zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, a tym samym wyparciem Niemców z wielkopolskich ziem po wielu dekadach germanizacji i próby wyniszczenia (wielko)polskiego ducha - podaje klub.
Przy okazji zbierania podpisów pojawiły się rozważania na temat tego, gdzie ulica 16 Lutego miałaby się znajdować. I najczęściej wskazywano, by zmienić w nią ulicę 23 Lutego. - Data 23 lutego jest dniem, w którym Związek Radziecki, a tym samym Armia Czerwona podczas II wojny światowej w 1945 r. wyparła ostatecznie z Poznania wojska niemieckie. Wśród opinii wielu mieszkańców Poznania, którzy podpisali …Więcej

OKRES HISTORYCZNY
(1939-1945) II WOJNA ŚWIATOWA
Autor: TOMASZ CIEŚLAK 31.03.2022
Niemcy Obozy koncentracyjne Zbrodnie niemieckie
Napisać o nim, że był tylko komendantem KL Gusen I, to tak jakby nie napisać o nim zbyt wiele… Więźniowie nadali mu bardziej oddający jego charakter przydomek – „Diabeł z Gusen”.
Kim był Karl Chmielewski, pierwszy komendant i zarazem budowniczy tego jednego z najcięższych obozów koncentracyjnych założonych przez funkcjonariuszy III Rzeszy w okresie II wojny światowej? Jego historia jest niezwykle intrygująca, a zarazem z perspektywy jego ofiar i ich rodzin bardzo przygnębiająca.
Ukończył szkołę handlową, ale z zamiłowania był rzeźbiarzem (rzeźbił w kości słoniowej) oraz plakacistą. Urodził się 16 lipca 1903 r. we Frankfurcie nad Menem. Zmarł 1 grudnia 1991 r. w Bernau am Chiemsee. Jak to możliwe, że ten wyjątkowo okrutny i sadystyczny zbrodniarz niemiecki o polsko brzmiącym nazwisku wyszedł z więzienia i dożył w spokojnej starości w latach dziewięćdziesiątych …Więcej

18.06.2023 12:10
Niemieckie media, szczególnie wobec polskich dziennikarzy, często przyjmują postawę protekcjonalną, a materiały na temat Polski w zdecydowanej większości publikują tendencyjne i jednostronne. Pewne światło na ich profesjonalną "jakość" rzuca publikacja niemieckiego tabloidu "Bild".
ZDF. Logo / Wikipedia domena publiczna
Niemiecki "Bild" opisuje historię Günther Jaucha, czołowego niemieckiego prezentera i dziennikarza, który popularność zyskał dzięki programowi "Who Wants to Be a Millionaire" na antenie RTL, ale karierę miał zaczynać na antenie niemieckich mediów publicznych. Wraz z Thomasem Gottschalkiem prowadził najpierw audycję radiową dla Bayerischer Rundfunk, a w latach 1989-1995 był prezenterem programu ZDF "Menschen" i chciał tam kontynuować karierę, ale na przeszkodzie miały stanąć naciski polityczne.
Minister redagował program informacyjny?
Według jego relacji nawet skład publiczności był konstruowany według klucza politycznego - Pierwsze dziesięć rzędów było …Więcej

ostatnia aktualizacja:
05.04.2020 05:40
Obserwuj nas naGoogle News
Hobbes przedstawił radykalną wizję natury ludzkiej i świata, w którym każdy z każdym toczy wojnę. Zapobiec jej może tylko zawarcie umowy społecznej i silna kontrola suwerena, tzw. Lewiatana.
AUDIO
1 plik
13'47
Thomas Hobbes - o filozofii angielskiego filozofa Artur Wolski rozmawia z prof. Magdaleną Środą. (PR, 17.12.2014) Okładka "Lewiatana", fot. Wikimedia Commons/domena publiczna 5 kwietnia 1588 roku urodził się Thomas Hobbes, angielski filozof i autor dzieła "Lewiatan". Żył w ciężkich czasach wojny domowej i dyktatury Cromwella. Stąd postulat i potrzeba pokojowego współżycia w tym kontekście był czymś bardzo ważnym. Hobbes przedstawił radykalną wizję natury ludzkiej i świata, w którym każdy z każdym toczy wojnę. Zapobiec jej może tylko zawarcie umowy społecznej i silna kontrola suwerena, tzw. Lewiatana. "Lewiatan" to tytuł podstawowej pracy Hobbesa, w której przedstawił swoją teorię polityczną. W przeciwieństwie do …Więcej

Dziś społeczność zarówno w USA, jak i w Europie doskonale wie, o co chodzi w sprawie reparacji od Niemiec; udało nam się ją umiędzynarodowić - powiedział wiceminister spraw zagranicznych RP Arkadiusz Mularczyk podczas międzynarodowej konferencji w Atenach na temat prawnych aspektów dochodzenia odszkodowań i reparacji po konfliktach zbrojnych. Jak dodał, Berlin wybiera sobie kraje, którym wypłaca reparacje.
bm | Niezalezna.PL
Uda się wywalczyć reparacje?
fot. Sebastian Indra/MSZ RP
„Środowiska prawnicze i polityczne Grecji z zainteresowaniem przyglądają się działaniom Polski. Widzą szansę na wspólne działania i współpracę”
– podkreślił Mularczyk. W jego ocenie, konferencja - w której wzięli udział politycy, prawnicy i naukowcy z Polski, Grecji, Serbii i Włoch - pokazała asymetrię w zakresie świadczeń, jakie Niemcy decydowały się wypłacać różnym narodom w ramach reparacji.
„Po II wojnie światowej nie było sprawiedliwego pokoju i sprawiedliwych odszkodowań dla krajów poszkodowanych”
– …Więcej

1
0
0
Dziś uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, zwana również Bożym Ciałem. Tegoroczne procesje z powodu epidemii koronawirusa wyglądać będą zapewne inaczej niż zwykle, ale warto wspominać, jak to święto obchodzono w przeszłości. Na przykład w 1937 roku w Myszyńcu. Z tamtej procesji zachowała się bogata dokumentacja fotograficzna, a nawet filmowa.
27 maja 1937 roku w Myszyńcu odbyły się uroczystości z okazji święta Bożego Ciała. Co ciekawe, była to wówczas jedna z najbardziej "medialnych" procesji w kraju. Zapowiedź wyjątkowych uroczystość znalazła się tydzień wcześniej w "Gazecie Polskiej". Pisano o przybyciu dostojników państwowych, jak również o planowanej transmisji radiowej. Miał odbyć się też kiermasz przemysłu ludowego. Mszę świętą odprawił ówczesny biskup łomżyński Stanisław Kostka Łukomski. Jak relacjonowano w mediach, "procesja trwała ponad dwie godziny, a orszak rozciągał się według szacunków na długości około kilometra"eOstrołęka :: Twoje Wirtualne Miasto
A gdy …Więcej

Wydano nakaz aresztowania Władimira Putina w związku ze zbrodniami wojennymi popełnionymi na Ukrainie - donosi agencja Reutera, powołując się na komunikat Międzynarodowego Trybunału Karnego w Hadze. MTK uznał odpowiedzialność Putina za bezprawną deportację i przesiedlenia ludności, w tym dzieci.
Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze wydał nakaz aresztowania prezydenta Rosji Władimira Putina, oskarżając go o odpowiedzialność za zbrodnie wojenne popełnione na Ukrainie.
Przewodniczącym Izby, która przygotowała nakaz aresztowania Władimira Putina był Polak prof. Piotr Hofmański.
Nakaz aresztowania Władimira Putina. MTK podjął decyzję
W oficjalnym komunikacie prasowym II Izba Przygotowawcza MTK zarzuciła Putinowi "bezprawną deportację i przesiedlenia ludności - w tym dzieci - z obszarów Ukrainy okupowanych przez Rosję".
"Istnieją uzasadnione powody, by sądzić, że Putin ponosi indywidualną odpowiedzialność karną za wyżej wymienione zbrodnie, za popełnienie czynów bezpośrednio, wspólnie …Więcej

Niedziela Ogólnopolska 16/2022, str. 44-46
Artur Stelmasiak
Alvesgaspar/wikimedia.org
Napaść na Ukrainę jest realizacją imperialnej strategii Moskwy. Niestety, Kościół prawosławny jest jednym z narzędzi tej polityki, a krwawy konflikt Rosjan z Ukraińcami ma też znamiona wojny między Cerkwiami.
W Kościele katolickim centrum decyzyjne znajduje się w Rzymie, a najważniejszym biskupem jest papież jako następca św. Piotra. Kościół prawosławny zawsze był związany z władzą świecką. Taka jest bowiem geneza wschodniego chrześcijaństwa, w którym w Konstantynopolu ostatnie słowo należało do cesarza. Posłuszeństwo wobec władzy świeckiej w różnych formach przetrwało aż do dziś, nic więc dziwnego, że każde suwerenne państwo z większością prawosławną chce mieć swój autokefaliczny (niezależny) Kościół, który będzie wolny od wpływów z zewnątrz.
Dlatego też podczas wojny patriarcha Moskwy Cyryl stoi przy Putinie i popiera atak na Ukrainę. On nawołuje do ataku na Ukrainę, a metropolita kijowski Epifaniusz …Więcej

Abp Sawa i patriarcha Cyryl, który wspiera inwazję na Ukrainę (fot. arch.PAP/Michał Zieliński, Contributor/Getty Images)
Dzięki wysiłkom Waszej Świątobliwości Rosyjska Cerkiew Prawosławna lśni duchowym odrodzeniem i służy przykładem dla innych – napisał w liście gratulacyjnym do rosyjskiego patriarchy Cyryla abp Sawa, zwierzchnik Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Treść listu wskazuje, że abp Sawa podziela wizję „ruskiego miru”, ideologiczne podstawy inwazji Rosji na Ukrainę – komentuje Katolicka Agencja Informacyjna.
Patriarcha Cyryl zachęca Rosjan do walki. Obiecuje życie wieczne
Niezależny białoruski kanał Nexta zamieścił na Twitterze fragment przemówienia prawosławnego patriarchy Moskwy i całej Wszechrusi do rosyjskich...
zobacz więcej
List zwierzchnika PAKP został opublikowany na oficjalnej stronie Patriarchatu Moskiewskiego. Znalazł się wśród zaledwie kilku innych listów gratulacyjnych od najważniejszych osób świata polityki ruskiego miru – Władimira Putina i …Więcej

Niemcy nie miały już wyboru
Niemcy nie miały już wyboru, a Scholz zaliczył kolejną komunikacyjną klęskę – piszą niemieckie media, komentując decyzję Berlina o dostawach czołgów Leopard do Ukrainy.
Czołgi Leopard 2 A7V niemieckiej produkcji
„FAZ”: „Niemcy nie miały wyboru”
„Rząd niemiecki nie mógł już dłużej unikać pozwolenia i dostarczania czołgów Leopard” – komentuje Nikolas Busse w dzienniku „Frankfurter Allgemeine Zeitung” („FAZ”). Jego zdaniem nie tylko Berlin był odpowiedzialny za „pierwszy poważny rozdźwięk na Zachodzie w związku z rosyjską wojną”, na którym korzysta militarnie, politycznie i propagandowo Putin. Odpowiedzialność ponosi również rząd Bidena, który „nie dostrzegł politycznej siły, jaką miała dla Scholza – i pewnie innych Europejczyków – jego powściągliwość w dostawach abramsów”. „Prowadzący kampanię wyborczą polski rząd ujął całą sprawę jako publicznie zainscenizowany szantaż, w którym Niemcy miały zostać w widoczny sposób upokorzone. Wielka Brytania parła do przodu …Więcej

W niedzielę 21 stycznia 1945 roku sowieci wkroczyli do Gniezna. Dwa dniu później, 23 stycznia 1945 roku, gdy w mieście nie było już Niemców, radzieckie czołgi ostrzelały katedrę gnieźnieńską, powodując pożar hełmów wież. Na stronie Archidiecezja Gnieźnieńska dostępny jest film dokumentalny opowiadający o wydarzeniach sprzed 78 lat. Obok archiwalnych zdjęć wykorzystano w nim unikalne i niezwykle wartościowe relacje świadków.
2023-01-20 17:12
bgk
/Gniezno (KAI)
[ TEMATY ]
katedra
Gniezno
II wojna światowa Rosjanie Artur Stelmasiak Film opowiada o celowym zniszczeniu bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie przez Armię Czerwoną 23 stycznia 1945 roku, dwa dni ucieczce Niemców i zajęciu Gniezna przez Rosjan. W materiale wykorzystano odnalezione w 2010 roku zdjęcia, wykonane przez Juliana Śmieleckiego owego tragicznego dnia, a dokumentujące ostrzał i pożar katedry. Do kamery wypowiedzieli się też dwaj świadkowie tamtych wydarzeń: Florian Piasecki i ks. Jan Kubicki, a także duchowni i historycy. …Więcej

Na wschód od Polski | W XVII w. z rozkazu Romanowów spalono księgi rejestrowe bojarskich rodów i zniszczono wiele innych dowodów historii. Czy carska dynastia sfałszowała swoją przeszłość, a tym samym ukryła prawdę o korzeniach rosyjskiego imperium?
Aktualizacja: 22.11.2018 22:04 Publikacja: 22.11.2018 17:13
Tłum przed klasztorem Ipatiewskim wznosił modły, by Michaił Romanow został carem (jako Michał I władał w latach 1613–1645)
Robert Cheda
Czasami na światowe łamy przenika echo wielkiej kłótni o historyczną genezę współczesnej Rosji i Ukrainy. Oba narody roszczą sobie prawo do spuścizny po pierwszym państwie wschodniosłowiańskim. Badacze ukraińscy twierdzą, że to ich kraj jest spadkobiercą średniowiecznej Rusi ze stolicą w Kijowie. Ależ nie, to my mamy prawo nazywać się potomkami Ruryka – słychać z Rosji, która pyta Ukraińców, co stało się z Kijowem po najeździe mongolskim. I na dowód przedstawia historię Rusi ze stolicą w Moskwie, która urosła do rozmiarów imperium pożerającego ziemie …Więcej